‘De keuze is aan het Griekse volk’, kopt de Volkskrant. Zou het? Of was de keuze eerst aan Poetin. En toen aan Merkel, Hollande, Obama en Cameron en hun bankiers? Net als onze ‘bondgenoten’ in 1995 de offers bepaalden?
Maandag zette de beste onderzoeksredactie van Nederland, van Argos (Vpro, Human), de kroon op het werk van twintig jaar speuren naar de toedracht van de val van Srebrenica met een tv-uitzending en interactief document. Vrachten van jarenlang gedegen speurwerk door onder anderen Huub Jaspers, Bart Nijpels, Stefan Heijdendael, Hannah Kooij, Kees van den Bosch en Marc Josten.
Ze brachten de onthulling van Amerikaanse documenten in een film met ex-minister van Defensie Joris Voorhoeve. Een typisch Nederlandse braverik die – net als Koenders nu – het idee had dat het Nederlandje ertoe doet. Niet dus.
Maandag werd duidelijk dat de zogenaamde bondgenoten Amerika, Engeland en Frankrijk de enclaves om Bosnische moslims te beschermen al een maand voor de val op 11 juli 1995 opgaven en geen bombardementen meer zouden uitvoeren om te helpen. En de Nederlandse regering niet inlichtten.
Trouwens, Nederlandse militaire chefs ter plekke wisten dat er geen houden aan was. Immers, de belangrijkste posten bij het dal moesten de brave blauwhelmen al enkele weken voor de val opgeven aan de Serviërs. En, zo wist hun commandant, daarmee konden de Serviërs zo naar binnen rijden.
Historisch feit is echter, zo luidt de conclusie van Argos, dat Karremans c.s. weliswaar makkelijk bogen voor Mladic – geholpen door de opgebouwde afkeer van de Bosniërs – maar dat Washington, Londen en Parijs de moordenaar-in-spe niet wilden – en konden? – tegenhouden..
Immers, in Washington was besloten: laat ze barsten, dat brengt de oplossing van het Joegoslavische conflict dichterbij. Want de Europese slapjanussen, zo vond het Pentagon, waren niet eens in staat om hun eigen problemen op te lossen. Zelfs de ‘menselijke catastrofe’ was voorzien door Amerikaanse spionnen en de adviseurs van Clinton. Een ervaren oorlogsnatie weet: je moet kleine verliezen durven leiden op weg naar de grotere overwinning.
De rol van boef moest de voormalig Nationaal Veiligheidsadviseur van de Verenigde Staten, Sandy Berger, spelen. Die liet hij zich niet zomaar aanmeten. Zo beet hij zijn interviewer toe: “Weet u nog wat u deed op 11 mei 1995?”
De Bergers van deze wereld hebben en hadden touwtjes van de poppen- en pianospelers in handen. Argos en Voorhoeve noemden niet één keer de naam van Bill Clinton als degene die werkelijk verantwoordelijk was. En waarom hij in 2013 – dus twee jaar later onthullingen – de documenten vrijgaf weten we ook niet precies. Echter, die van de twee beslissende weken rond de val van 11 juli 1995 blijven nog onder de pet.
Deze ontbrekende stukken moet de Nederlandse regering opeisen, vinden betrokkenen. Misschien kan de MIVD ook een handje helpen?
Het draaide in de docu om de vraag of er ‘voorkennis’ was dat Srebrenica opgegeven zou worden en luchtsteun zou uitblijven. Die voorkennis was er niet, concludeerde het NIOD-rapport over Srebrenica dat in 2002 uitkwam en de regering-Kok liet sneuvelen.
Dit rapport kreeg al harde kritiek dat het na zeven jaar onderzoek niet alle belangrijke feiten en oorzaken van het debacle aan het licht bracht. Nu blijkt dat de onderzoekers onder leiding van NIOD-baas Hans Blom het grote spel niet voldoende onderkend, voor historici een onvergeeflijke fout. De kleine Argos-redactie deed het beter.
Wat heeft dat nu te maken met Griekenland? Dat horen we pas over twintig jaar, is het goedkope antwoord. Ik vermoed enkel dat de poppenspelers die journalisten nu achterna lopen, zoals mijnheer Juncker en mijnheer Dijsselbloem, niet degenen zijn die het werkelijk voor het zeggen hebben.
Ik zou willen weten wat de geheime diensten van Duitsland, Rusland, Frankrijk, Engeland en VS aan hun regeringsleiders presenteren. Kan het zijn dat mijnheer Poetin geen zin had om de Grieken miljarden te geven omdat hij geen reden zag hij z’n invloedsfeer naar de Middellandse Zee uit te breiden? Of ziet hij juist wel een kans op grond van wat hij via het afluisteren in Brussel doorgespeeld krijgt?
Kan het zijn dat Amerika (=IMF), na samenspraak met Merkel (haar mobieltje?) Europa heeft gezegd: je moet het hard spelen, er is geen politiek gevaar van Poetin? Beter nu de Grieken eruit, tenzij ze er voor kiezen te willen bloeden, dan straks de Engelsen?
Over twintig of dertig jaar weten we welk spel er werd gespeeld om de schade voor Amerika en de grootbanken tot een minimum te beperken. Het klinkt complotterig, ik houd daar niet van. Maar Srebrenica leert weer dat historische gebeurtenissen worden bepaald door strategie en tactiek van grootmachten. En niet te vergeten een nooit te miskennen portie toeval, opportunisme en stommiteiten. In die laatste categorieën excelleert Nederland.
