In Indonesië zie je verrassend veel swastika’s. Voor een aanzienlijk deel komt dat natuurlijk door de hindoes, die het hakenkruis nu eenmaal een mooi ding vinden. Het is populair om te denken dat de nazi’s de swastika gedraaid of gespiegeld hebben, maar dat is onzin. Hindoes vinden het hakenkruis in al zijn gedaantes te gek. Overigens is het ook niet Adolf Hitler geweest die de swastika in Duitsland introduceerde. De Nazi’s hebben het symbool overgenomen van de zogenaamde Freikörper. Dat waren een soort privélegertjes van Eerste Wereldoorlogveteranen die orde op zaken hielden tijdens de totale anarchie die uitbrak na het eindigen van WO1. Die tekenden zo’n ding op de zijkant van hun helmen om aan te geven dat ze geen onderdeel meer uitmaakten van het centrale gezag, of zoiets. Wat maakt het eigenlijk uit allemaal.
Ik hoor u denken dat dit wel wat overdreven veel informatie is over de Nazi’s is in een verhaaltje over Indonesië en daar zou u een punt hebben, ware het niet dat Adolf Hitler en zijn bende er tamelijk populair zijn. En dan niet onder hindoes die nu eenmaal het symbooltje leuk vinden. Hoewel Indonesië geen islamitisch bestuur kent, heeft het wel een immense moslimmeerderheid. En dat die graag mag grasduinen in Mein Kampf (het levenswerkje van voormalig Duits staatshoofd en vriend van het Nederlandse Koningshuis A. Hitler, MB) en aanverwante Nazi-literatuur blijkt wel uit het feit dat de Indonesische vertalingen ervan onverminderderd hoog in de boekenlijsten staan. Dat is overigens niets anders in andere landen met veel Moslims, met uitzondering wellicht van Nederland en Duitsland, waar het boek nu eenmaal verboden is.
Soldaten Kaffee
Voor wie voor de Nazitotalerlebniss gaat is er in Bandung een gaaf barretje: het zogeheten Soldaten Kaffee. Het is een Nazi-themabar. Swastika’s en runnetekens overal op de muur, evenals oude Nazipropagandaplaquettes.
De broodjes kaas zijn verpakt in cellofaan met een swastika erop en als je er wat eet of drinkt zetten ze je favoriete Nazipropagandafilm voor je op. En als je geen favoriete Nazipropagandafilm hebt? Dan zoekt de eigenaresse een passende voor je uit. De meeste mensen zijn geneigd iets te denken in de trant van: ‘ach, die Indonesiërs weten niet beter en hebben geen weet van de gruwelen van de Tweede Wereldoorlog. Het is niet hun geschiedenis. Ze waren er niet bij’ en meer van dergelijk vergoeilijkens. Maar wie het filmpje van de opening op Youtube bekijkt ziet een stel dolenthousiaste mannetjes die allemaal de moeite hebben genomen om een passend uniform te laten maken. Het is aannemelijk dat mensen die zo veel moeite doen voor een verkleedpartijtje ook even de geschiedenis hebben opgezocht.
Op zich wordt een en ander nog begrijpelijker als je weet dat Adolf Hitler zelf in Indonesië woonde tussen 1945 en 1970. Dat is althans de strekking van het razendpopulaire boek met de nietsverhulllende titel ‘Hitler stierf in Indonesie’, van Rahasia Yang Terkuak. Naar het schijnt was hij in die tijd werkzaam als arts in een ziekenhuis op Sumbawa als Dokter Poch. Eva Braun had hij in Rome afgeschud en tegen de tijd dat hij in Indonesië was trouwde hij ene mevrouw S, die hem doorgaans met Dolf aansprak. In 1970 werd hij ziek en kwam in het ziekenhuis van Surabaya te overlijden. Het boek werd in de Frankfurter Algemeine welwillend besproken. Met een foto erbij van de man met zijn vrouw. En in Surabaya is dus Rost van Tonningen geboren. Mevrouw S zou in 1983 nog een keer getraceerd zijn en tegen die tijd in Bandung gewoond hebben. En daar staat dus het Soldaten Kaffee. De kans dat dit allemaal toeval is, is vrijwel nihil.
Göring
Overigens schijnt het boek geen splinter bewijs te bevatten, maar dat maakt natuurlijk niet uit. Sterker nog: de man op de foto lijkt niet eens op Hitler. Als hij al op iemand lijkt, is het wel Göring. Maar voor veel Indonesiërs was het blijkbaar een aansprekende gedachte om dit voormalig staatshoofd onderdak te hebben verleend. Overigens moeten we er wellicht ook niet te kinderachtig over doen.
Er zijn namelijk ook genoeg cafés die herinneren aan de Hollandse tijd, zoals het VOC Cafe in Jakarta of Café Batavia. Het is echter maar de vraag of er plaats zou zijn voor een bar met een Japans WO-II-thema. Aan de andere kant zou waarschijnlijk ook zo’n etablissement met een wat geforceerd gegrinnik worden weggelachen. Want er niet over praten helpt natuurlijk altijd het beste.
Fotograaf Maarten Brante trekt met enige tegenzin door Indonesië en doet daarvan verslag op DeJaap. Meer beeld op zijn website: maartenbrante.com<
