Theodore Roosevelt was de jongste president in de geschiedenis van de Verenigde Staten en de eerste president die de Nobelprijs voor de Vrede in ontvangst mocht nemen. ‘TR’, ‘Trust-Buster’ of ‘Teddy’, zoals zijn bijnamen luidden, werd in 1901 geïnaugureerd als 26e president van Amerika, nadat zijn voorganger na zes maanden in het ambt door een aanslag om het leven kwam.
De over-over-overgrootvader van Theodore Roosevelt, Pieter Loockermans, woonde in de 17e eeuw in Turnhout. Als protestantse familie, die ten tijde van de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) in Katholiek gebied woonden, ontvluchtten zij het huidige België en trokken naar New York. Twee eeuwen later, op 27 oktober 1858, werd Theodore Roosevelt geboren in New York in een inmiddels welgestelde familie.
Onderwijs
Roosevelt had al op jonge leeftijd te kampen met gezondheidsproblemen, waardoor hij niet naar school kon en thuis onderwezen werd. Aangemoedigd door zijn vader legde hij zich toe op lichaamsbeweging en leerde hij om te gaan met zijn astmatische aanvallen. Jagen, boksen en leven in de natuur behoorden tot zijn favoriete bezigheden. Doordat hij de gevolgen van zijn ziekte onder controle kon houden, was het mogelijk voor Roosevelt om aan Harvard University natuurwetenschappen te gaan studeren, waar hij magna cum laude in afstudeerde. Hij besloot vervolgens, met het idee in zijn achterhoofd om de politiek in te gaan, om ook de studie rechten te volgen en af te ronden.
Huwelijken Theodore Roosevelt
In 1880 trouwde Roosevelt op 22-jarige leeftijd, met de 19-jarige bankiersdochter Alice Hathway Lee. Toen Roosevelt vier jaar later lid was van het deelparlement in Albany, stierven zijn vrouw en zijn moeder op dezelfde dag. Uit verdriet verbood hij het noemen van haar naam in zijn aanwezigheid en trok vervolgens naar het westen van het land waar hij twee jaar lang woonde en werkte als veeboer op zijn boerderij in Dakota. Hierna keerde hij weer terug naar het oosten en hertrouwde in hetzelfde jaar met Edith Kermit Carow.
Politieke carrière
Roosevelt werd in deze periode onderminister van de Marine. Die functie bekleedde hij slechts een jaar, omdat in 1898 de Spaans-Amerikaanse oorlog was uitgebroken. Hij besloot mee te vechten en na de oorlog keerde hij terug naar Amerika als nationale held. Eenmaal terug werd hij commissaris van de politie in New York City, waarna hij zich ging mengen op het politieke toneel. Als Republikeins politicus werd hij van 1899 tot 1900 gekozen tot Gouverneur van New York. Hij legde zich in deze periode met name toe op het bestrijden van corruptie in de politiek.
Teddy Bear
Maar ook deze functie bekleedde hij slechts een korte periode, omdat hij in 1900 door de Republikeinse partij werd aangesteld als ‘Running Mate’ voor William McKinley. Toen de president na een aanslag op zijn leven overleed, werd Roosevelt onverwachts op 14 september 1901 zelf president. Hij was met zijn 42 jaar de jongste president uit de Amerikaanse geschiedenis. Toen korte tijd later bekend werd dat Roosevelt tijdens de jacht in Mississippi had geweigerd om een berenjong te doden, noemde een speelgoedhandelaar in New York één van zijn speelgoedberen ‘Teddy Bear’ naar de bijnaam van de president ‘Teddy’. Roosevelt had zelf een hekel aan deze bijnaam, waardoor zijn familieleden hem nooit bij die naam noemden.
Binnenlands beleid Roosevelt
Op binnenlands terrein hield Roosevelt zich met name bezig met de versterking van de overheidscontrole op bedrijven en richtte hij zich op het behoud van de natuur. Zo riep hij verschillende natuurgebieden, zoals de Grand Canyon, uit tot nationale monumenten, waardoor ze een beschermde status kregen. Op buitenlands gebied was de slogan van Roosevelt: “Speaksoftlyandcarry a big stick…”. Hij bedoelde hiermee dat een diplomaat altijd moest beginnen met onderhandelen, maar ondertussen een troef achter de hand moest hebben. Hij was van mening dat de Verenigde Staten niet langer een isolationistisch beleid moesten volgen.
Buitenlands beleid Roosevelt
De president vond dat een georganiseerde natie als de VS het recht had ook in andere landen in te grijpen. Hij legde de basis voor de bouw van het Panamakanaal, in die tijd een Colombiaanse provincie. Roosevelt steunde een Panamese opstand en kon in 1904 de rechten van de Kanaalzone opkopen. Tevens bemiddelde hij in de oorlog tussen Japan en Rusland die duurde van 1904 tot 1905. Hiervoor ontving hij een jaar later als eerste president van de Verenigde Staten de Nobelprijs voor de Vrede. Ook speelde hij een bemiddelende rol in de Marokkocrisis tussen Duitsland en Frankrijk.
Derde termijn?
Roosevelt was twee termijnen president geweest. Om de traditie van twee termijnen in het Witte Huis in ere te houden, stelde hij zich niet kandidaat voor een derde termijn, maar schoof hij William Howard Taft naar voren. Roosevelt gebruikte zijn vrije tijd om naar Afrika te reizen.
Na vier jaar begon het ambt toch weer te lonken en wilde Roosevelt zich wederom mengen in de verkiezingsstrijd. Toen de Republikeinen Taft boven hem werd verkozen als kandidaat, richtte hij zijn eigen partij op: de Progressieve Partij (Bull Moose Party). Hij eindigde als derde in de strijd en keerde niet meer terug op het politieke toneel. Hij schreef nog een aantal boeken en ondernam verscheidene expedities. Theodore Roosevelt stierf op 6 januari 1919 op 60-jarige leeftijd aan een embolie.
Marianne van Exel is hoofdredacteur van IsGeschiedenis.nl, het weblog dat dagelijks historische achtergronden bij het nieuws biedt. Dit artikel werd tevens daar gepubliceerd.
