Een verrassing was het wel: deze week stapten de twee onbekende PVV’ers Marcial Hernandez en Wim Kortenoeven uit de PVV-fractie. Hero Brinkman had het een paar maanden geleden al aangekondigd: het broeit binnen de PVV-gelederen en velen zijn ontevreden. Volgens Brinkman denken verschillende Kamerleden na over een overstap naar zijn DPK, maar zaten Hernandez en Kortenoeven daar niet bij. De crisis binnen de PVV zou dus nog weleens groter kunnen zijn dan we nu al denken.
Deze week zat ik bij een discussie op Radio 1. We spraken over de stelling dat de PVV een sterk geleide partij is. Volgens mij een waarheid als een koe die nauwelijks te bediscussiëren valt, al kun je je afvragen of dit type leiderschap erg effectief is. Mede-expert Dick Pels van GroenLinks meldde dat dit het begin van het einde van de PVV kon worden, als dat einde niet al eerder was ingezet. Bellers uit het land vielen Pels bij.
Massaal muiten
Het slechte aan discussies over de PVV is dat we vaak niet goed luisteren wie er over Geert Wilders aan het woord zijn. Dick Pels is directeur van het wetenschappelijk bureau van GroenLinks. Hoewel zijn analyses informatief en gedegen zijn, is het niet raar te denken dat hij er geen traan om zou laten als de PVV implodeert. Bij de bellers vertelde niemand of hij eerder al eens PVV had gestemd, maar het leek er niet echt op. Zo kan iedereen beweren dat de PVV op haar laatste benen loopt. De wens is de vader van de gedachte, heet dat.
Laten we eens aannemen dat de wens van de PVV-tegenstanders vanochtend uit gaat komen. Vandaag wordt de kandidatenlijst bekend, en dus zullen sommige fractieleden wellicht reden hebben om te gaan muiten omdat ze niet meer op de lijst voorkomen of op een hele lage plek. Stel nu eens dat André Elissen boos wordt om een lage notering, dat Johan Driessen gaat muiten omdat hij niet meer op de lijst staat, dat Leon de Jong teleurgesteld is in Geert of dat Lilian Helder overloopt naar Hero Brinkman.
15 fractieleden
In het meest extreme geval is er dan vanavond van de ooit 24-koppige PVV-fractie nog maar een man of 15 over. Dat zou een uiterst belabberde uitstraling geven aan de PVV. Maar Wilders heeft dan – meer dan bij Hernandez en Kortenoeven – een verhaal: deze Kamerleden zouden alleen opstappen omdat ze ontevreden zijn over hun plek op de lijst. Daarmee is de kous af en kan iedere PVV-aanhanger rustig denken dat het om egotrippers gaat die de PVV om puur persoonlijke redenen schade willen berokkenen. En dan zijn ze deze crisis op 12 september weer vergeten.
Wilders heeft het misschien toch niet zo slecht georganiseerd. Voor PVV-aanhangers bestaat alleen Geert Wilders. En als PVV-aanhangers al andere fractieleden kennen, zijn het Wilders’ vertrouwelingen en die lopen niet weg: Sietse Fritsma, Fleur Agema, Dion Graus en Martin Bosma. De rest doet er voor de mening van PVV-stemmers helemaal niet toe. Eventuele weglopers zullen dus niet gemist worden. Wat er vandaag ook gebeurt, de vraag bij deze verkiezingen blijft of burgers Wilders vertrouwen, of niet. De rest van de fractie is voor PVV-aanhangers minder belangrijk.
Chris Aalberts is docent en onderzoeker politieke communicatie. Half augustus komt zijn boek ‘Achter de PVV: waarom burgers Geert Wilders stemmen’ uit bij Eburon.
