Sinds Rick Santorum zich uit de voorverkiezingen heeft terug getrokken en Mitt Romney algemeen geaccepteerd is als de vaandeldrager van zijn partij in november, heeft de aandacht voor Amerikaanse politiek zich in grote mate verlegd van de Republican primaries naar de werkelijke verkiezingen. Toch zijn de voorverkiezingen nog niet voorbij. Vannacht wordt in vijf staten gestemd en staat er nog altijd wat op het spel voor Romney. Ondanks dat de gevestigde orde binnen de Republikeinse partij zich overtuigend achter de vermoedelijk kandidaat heeft geschaard, moet Romney nog bewijzen dat hij partijbreed geaccepteerd wordt. Twee aspecten van de uitslagen vannacht zullen met bijzondere interesse door zowel Team Romney als Team Obama aanschouwd worden.
In Connecticut, Delaware, New York, Pennsylvania en Rhode Island mogen Republikeinen vanavond hun stem uitbrengen. In totaal staan er 231 kiesmannen op het spel, meer dan Newt Gingrich en Ron Paul gezamenlijk voorlopig hebben gewonnen. Het staat buiten kijf dat Romney vanavond de overgrote meerderheid van die kiesmannen voor zich weet te winnen. Met het vertrek van Rick Santorum heeft hij geen serieuze uitdager meer en de campagnes van Gingrich en Paul verkeren in staat van ontbinding. Geen van beide heeft de middelen, de organisatie of de aanhang om serieus in de buurt van Romney te komen. Toch heeft Romney wat te bewijzen.
Aanhang
In de laatste vijf staten waar gestemd werd, toen Santorum nog de uitdager was van Romney, slaagden de andere kandidaten – Ron Paul en Newt Gingrich – er nauwelijks in om meer dan 10 tot 15 procent van de stemmen te halen. Bijna 16 procent voor Gingrich in Louisiana was een absoluut hoogtepunt voor de kandidaten die al tijden irrelevant zijn. De eerste vraag vanavond wordt of Gingrich en/of Paul een significant deel van de stemmen kan pakken die anders naar Rick Santorum zouden zijn gegaan.
Politico speculeert zelfs openlijk over de vraag of Gingrich vanavond de winst kan pakken in Delaware. Hoewel dat niet heel waarschijnlijk lijkt, zou het een klap zijn voor Romney als hij niet het merendeel van de aanhang van Rick Santorum aan zich zou weten te binden. De partijbonzen hebben zich inmiddels neergelegd bij het feit dat Romney hun kandidaat moet worden, maar als een groot deel van de aanhang van Santorum dat weigert en besluit zich toch nog maar achter Gingrich of Paul te scharen, is dat een teken aan de wand voor Romney. Dan worstelt hij nog altijd met het motiveren en enthousiasmeren van de Republikeinse achterban en dan zal hij ook in november worstelen om genoeg enthousiaste vrijwilligers op de been te brengen om president Obama te verslaan.
Opkomst
Een andere indicator van hetzelfde probleem zou een lage opkomst zijn. Voorlopig stemden dit jaar in de meeste voorverkiezingen ongeveer eveneveel Republikeinen als in 2008, of net iets minder. De opkomst was al niet om over naar huis te schrijven, maar kan nog verder terug lopen. In Connecticut stemden in 2008 150.159 Republikeinen en in Delaware waren dat er 50.062. In New York gingen 607.011 Republikeinen naar de stembus en in Pennsylvania 807.123 In Rhode Island tot slot werden 25.649 stemmen uitgebracht. Hoewel Connecticut, Delaware en New York in 2008 op Super Tuesday stemden en dus relevanter waren dan nu, was geen van deze staten een early state waar de opkomst echt hoog was. Hoewel iets minder uitgebrachte stemmen nu dus te verwachten is, zou het een slecht teken zijn als aanzienlijk minder Republikeinen dit jaar hun stem uitbrengen. Dat zou namelijk betekenen dat veel Republikeinen liever thuis blijven, dan dat ze de moeite nemen om Romney te steunen.
Dat Romney vanavond weer een grote stap gaat zetten op weg naar de onvermijdelijke nominatie, is duidelijk. Zijn twee overgebleven tegenstanders zullen blij zijn met elke kiesman die ze weten te bemachtigen. Toch is de strijd niet irrelevant. Vanavond moet Romney bewijzen dat de gehele partij, en niet alleen de gevestigde orde in Washington, zijn nominatie heeft geaccepteerd en dat iedereen zich er voor wil inzetten. Valt de opkomst tegen of winnen Ron Paul en Newt Gingrich een aanzienlijk groter deel van de stemmen dan de laatste tijd het geval was, dan blijft het een moeilijke situatie voor Romney, die nog altijd weinig enthousiasme weet los te maken.
Adriaan Andringa is hoofdredacteur van de WarRoom.
