In verkiezingstijd gaat geen maatregel te ver om in de gunst van de kiezer te komen; Van gratis geld voor kansarmen en miljarden extra voor de zorg tot het verhogen van belastingen voor iedereen die geld verdiend. De mogelijkheden (en hoeveelheid geldbronnen) lijken eindeloos. Dit alles gereguleerd door een grote overheid uiteraard. Maakbaarheid en overheidsdenken waren nog nooit zo populair en geliefd getuige de recente peilingen waarin meer dan de helft van Nederland overtuigd is dat méér overheid Nederland uit de crisis haalt. Een uiterst vreemde houding.
Betrouwbaarheid
De laatste jaren is de overheid alles behalve betrouwbaar gebleken. Zij kan uw privacy nauwelijks waarborgen, werpt hoge barrières op voor enige transparantie, behandeld haar onderdanen als oud vuil en op de gebieden waar de overheid iets te zeggen heeft maakt ze er een zooitje van. Zie het spoor als voorbeeld: ondanks veel zeggenschap rijdt bij de minste of geringste storing geen enkele trein op tijd of kan men een heel weekend fluiten naar het openbaar vervoer. Diezelfde overheid zou een sleutelrol moeten spelen in het oplossen van de crisis? Op basis waarvan?
Zoals het er naar uit ziet, zal men op 12 september een ruk naar het ‘overheidsenken’ maken. De ‘markt’ is een eng woord geworden. De overheid wordt voorgesteld als een onafhankelijk instituut met competente bestuurders die het allerbeste met de mensen voor heeft, de ‘markt’ als een poel van hongerige geldwolven die er vooral op uit zijn de arme burger een poot uit te draaien. Een gevaarlijke schijnveiligheid wordt zo gecreëerd.
Loket
De burger gaat er zo bijvoorbeeld vanuit dat pensioenen en burgerrechten in veilige handen zijn. Dat zijn ze aantoonbaar niet. Pensioenen worden verkwanseld aan allerhande ‘duurzame’, niet renderende, fondsen en over uw burgerrechten kunnen we maar beter zwijgen. Een keuze heeft u overigens niet. Daarnaast heeft de burger geen enkele mogelijkheid de overheid te ‘straffen’ voor wanbeleid of ondermaatse kwaliteit. Er is maar één loket beschikbaar en daar moet de burger, ongeacht de kwaliteit, het mee doen. Dat vertellen politici met een overheidsfetish, zoals Roemer en Samson, er niet bij.
Het wordt tijd dat de burger in Nederland eindelijk beseft dat hij of zij zelf aan de slag zal moeten om er iets van te maken. Men heeft de overheid, behalve voor het zetten van juridische kaders, helemaal niet nodig. Aanbieders en afnemers op de ‘markt’ kunnen zichzelf prima redden. Slechte aanbieders worden afgestraft, goede worden bewierookt. De praktijk leert dat er pas rotzooi komt zodra de overheid zich ermee bemoeit. Dan worden er nieuwe regels opgetrokken, wordt er onduidelijke steun gegeven en worden er zelfs delen van bedrijven opgekocht in plaats van de ‘markt’ een oplossing te laten zoeken. Maatregelen van de overheid die meer rotzooi en problemen opleveren dan oplossingen.
‘Eigen verantwoordelijkheid’, een illusie?
“Eigen verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid” in plaats van “hand ophouden en staatsregulatie” zou het motto moeten worden na 12 september. De overheid dient zich verre te houden van de ‘markt’. Zij dient zich te houden aan haar kerntaak; het bewaken en verdedigen van de rechten van haar burgers. Veiligheid op straat in plaats van zich te bemoeien met bonussen bij commerciële bedrijven. Ontwikkelingshulp een zaak van de burger maken in plaats van sinterklaas spelen met andermans geld. Mensen laten kiezen in plaats van dicteren wat de burger wel en niet moet doen met zorg of energie, enzovoort, enzovoort.
Helaas: een illusie, daar het in de aard van het Nederlandse beestje ligt om de schuld altijd bij anderen te leggen en de overheid te manen voor een oplossing.
CC-Foto: Les Chatfield
