Deze week kwam het spotje van de PVV uit voor de verkiezingen van 12 september: er zat een ‘glansrol’ in voor Mark Rutte, aldus de website van de PVV. Wij moeten ons niets laten wijsmaken, meldt Geert Wilders in de eerste seconden: ‘deze verkiezingen gaan maar over een ding’. De dreigende muziek zet in en we krijgen alle nadelen van de Europese Unie te horen: het kost veel geld, landen en banken zijn failliet en ‘u mag betalen’.
Nog meer Europa
De enige continuïteit van de PVV lijkt te zitten in de waarschuwing dat het ook de EU is die het Nederlandse immigratiebeleid bepaalt. De islamisering rukt op, er komen een paar minaretten in beeld, en landende vliegtuigen suggereren dat er steeds meer ‘kansloze allochtonen’ binnenkomen. Vervolgens volgt nog een lijstje nadelen van het Kunduz-akkoord en vervolgens meldt Wilders ‘dat het allemaal nog veel erger kan’. Want straks wil Europa zich ook bezighouden met de uitkeringen, de hypotheekrenteaftrek en de pensioenen.
Linkse tegenstanders van de PVV zouden zeggen: burgers worden bang gemaakt voor de toenemende macht van Brussel, net als dat ze eerder bang werden gemaakt voor moslims en immigratie. Helemaal ongelijk hebben ze niet: het zijn deze schrikbeelden die onder PVV-aanhangers wel degelijk leven, namelijk dat allochtonen steeds overheersender aanwezig zullen zijn in Nederland en dat andere landen steeds meer te zeggen krijgen.
Disbalans opheffen
Maar betekent dit ook dat deze angsten door Wilders worden opgeroepen? Dat is twijfelachtig. Wilders kan mensen niet bang maken als er niet al ergens onvrede heerst. De meeste PVV-aanhangers weten dat er niet dagelijks vliegtuigen vol moslims via Schiphol het land binnenkomen. En ze weten ook dat Wilders met veel zaken uit het Kunduz-akkoord zou hebben ingestemd. De credibiliteit van Wilders is niet per definitie heel hoog. Als PVV-aanhangers willen, kunnen ze zelf bedenken dat het beeld over Europa van de PVV minimaal overdreven is. De meesten weten dat ook.
Maar dat doet er niets toe. Waar het om gaat, is dat PVV-aanhangers vinden dat er een disbalans is in het immigratiebeleid: te veel immigranten die te weinig toevoegen. En die disbalans voelen zij bij Europa ook. Natuurlijk heeft Europa voordelen, maar de nadelen beginnen wel erg groot te worden. De enige partij die deze disbalans aan de orde stelt, is de PVV. Mark Rutte tekent een papiertje, en Wilders zet er het geluid van een kassa onder. ‘Hup daar gaat weer een miljard’, zegt Wilders. Natuurlijk weet de aanhang van Wilders beter dan dat, maar wie luistert er beter naar ze dan de PVV?
Chris Aalberts is docent en onderzoeker politieke communicatie. Half augustus komt zijn boek ‘Achter de PVV: waarom burgers Geert Wilders stemmen’ uit bij Eburon.
