Laten we Discovery Channel maar de schuld geven. Daar kennen ze geen gewoon weer, daar kennen ze alleen klimaatrampen. Elke dag weer vliegen daar de palmbomen door de lucht, en drijven complete parkeergarages richting zee. Het klimaat is wellicht van slag, luidt dan het quasi-onderkoelde, quasi-wetenschappelijke commentaar. En die hysterie werkt besmettelijk. Het noodweer hier van afgelopen weekend, waarbij een feesttent sneuvelde, was volgens velen Discovery-waardig. We zijn op scherp gezet. Angstig kijken we omhoog. We zijn er heilig van overtuigd dat we leven in de klimatologische Eindtijd.
Dat biedt kansen, natuurlijk. Kansen voor klimatologen om nógmaals door te zagen over de vreselijke gevolgen van klimaatverandering. Natuurlijk, de échte gevolgen worden pas over een jaar of twintig, dertig zichtbaar. En natuurlijk, wat die gevolgen zullen zijn, daar hebben we eigenlijk geen flauw benul van. Dertig jaar is veel te ver weg, de aarde is een veel te gecompliceerd systeem en de klimaatmodellen zijn nog veel te primitief. Het is heel goed mogelijk dat de huidige simpele opwarming van de atmosfeer niet meer is dan een eerste-termijn-effect. Dat die extra zonne-energie die we voortaan gaan vasthouden op de lange termijn compleet andere gevolgen heeft dan wat de huidige modellen voorspellen. Meer stormen? You name it. Veel minder freak weather? Ook mogelijk. Zelfs een IJstijd behoort tot de mogelijkheden.
Maar voorlopig is elke vorm van freak weather aanleiding voor een mooie weerpreek. Hier in Noordwest-Europa is het nu de klotezomer (broeikaseffect veroorzaakt meer regen!), maar in de VS is het de grote droogte die de klimaatprekers stimuleert. Maar daar zitten ook slimme dominees tussen. Terwijl de VS gebukt gaat onder hitte en droogte, waarschuwde klimatoloog James Hansen afgelopen week (hoe opmerkelijk!) dat het broeikaseffect voor nog veel meer hittegolven zal gaan zorgen. Daar valt voorlopig statistisch wel wat voor te zeggen, maar nogmaals: over dertig jaar kan alles anders zijn. Waar het om gaat is Hansens timing. Al in 1988 waarschuwde hij het Congres voor de gevolgen van het broeikaseffect. Dat was midden in eenzelfde hittegolf, en het Congres wilde weten waar die hittegolf vandaan kwam. Hansens waarschuwing geldt als het startsein van de klimaatdiscussie. Klimatologen kauwden al veel langer op dat onderwerp, maar Hansen koos op dat moment het juiste moment én het juiste platform om hun zorgen naar buiten te brengen. Heel Amerika vroeg zich af waar de hitte vandaan kwam, en wat de gevolgen waren. En de politiek had (hoe dom!) dat onderwerp naar zicht toe getrokken. Hansen greep die kans.
Nu, een kwart eeuw later, gebruikt Hansen een nieuwe hittegolf om opnieuw gehoor te vinden voor de gevaren van klimaatverandering. Had die hitte van toen iets met klimaatverandering te maken? Zeker weten niet. Maar dat kon Hansen niet bommen. Die Amerikaanse hitte van deze zomer dan wél? O ja? Waarom zitten wij dan nu in de kou? Maar wat er buiten gebeurt, daar gaat het niet om. Hansen is overtuigd van het gevaar en, wat veel belangrijker is, hij weet dat je de politiek moet bewerken op het moment dat ze het zwakst is. Op het moment dat je ze bang kunt maken. Nog een of twee van die hittegolven, nog een of twee keer zo’n emotioneel offensief, en de wetenschap heeft gewonnen. Met oneigenlijke middelen, dat wel, maar zo wordt het spel nu eenmaal gespeeld.
