Het is allemaal zo kortentermijn tegenwoordig. De visie ontbreekt. En juist dát heeft Nederland nodig: een nationaal doel. ´Een stip aan de horizon.´ Aldus kroonprins Willem-Alexander in London Late Night, te gast bij Mart Smeets. Willem doelde natuurlijk op de Olympische Spelen van 2028, waarvoor Nederland zich voorzichtig kandidaat heeft gesteld. Dat zou dus onze nationale stip moeten worden. Maar helaas, de lust om de OS te organiseren ontbreekt. Dus zette het Nederlands Olympisch Comité deze week haar joker in, en wel op het meest gunstige moment: op het hoogtepunt van de Olympische euforie. Maar of het iets zal uithalen…
Opmerkelijk was dat Willem de Olympische Spelen niet ‘zo maar’ kwam promoten, maar de Spelen presenteerde als een soort wondermiddel om het land er weer bovenop te trekken. Alsof alle problemen van dit land er plots heel anders uit gaan zien als we weten dat we in 2028 de Spelen mogen organiseren. Dat plaatst alles in perspectief, is blijkbaar de gedachte. Sport kan dat wonder verrichten, omdat het de enige nog toegestane vorm van chauvinisme is. Het is het nieuwe, aanvaardbare gezicht van dat dodelijke politieke monster, het nationalisme. Maar biedt sport, naast een regelmatig weerkerend chauvinistisch orgasme, ook een toekomstbeeld? Is het (om in conservatief-nationalistische stijl te blijven) ‘de mythe van de eenentwintigste eeuw’? Is het organiseren van een EK, WK of de OS een surrogaat voor nation building?
Hier en daar lijkt daar inderdaad sprake van te zijn. Denk aan de WK in Zuid-Afrika. En zoiets zullen we straks ook zien in Rio. De Brazilianen zullen de Spelen zeker gebruiken om duidelijk te maken dat ze voortaan een grootmacht zijn – en verder dus geen gelul over zielige blote indianen in het restje oerwoud, please! Maar voor een modern westers land gaat die vlieger niet op. Groot-Brittannië heeft zich fraai kunnen manifesteren de afgelopen dagen, maar dan vooral als land met een rijke historie, tjokvol toeristische trekpleisters. Er was dringend behoefte aan optimisme; menigeen riep dat hij dat nieuwe élan op weg naar de Spelen ook hier en daar zag ontstaan. maar wat we uiteindelijk te zien kregen was vooral het historische GB. Het was terugkijken. Als Nederland in 2028 de Spelen organiseert, krijgen we vast ook een gruwelijke overdosis tulpen, molens, Rembrandt en Van Gogh over ons heen. Leuk voor de Keukenhof, maar met een nationale visie heeft dat niks te maken.
Het is heel goed mogelijk dat Willem inderdaad denkt dat sport het nationalisme (of de religie) kan vervangen. Een dergelijke naïeve opvatting over de moderne Volksgeist is immers heel populair. Maar die ‘nationale’ insteek moet in ieder geval goedgekeurd zijn door onze premier. En zoiets in natuurlijk ook honderd procent Mark. Hij zal het thema ‘Nederland moet kiezen voor de Olympische Spelen’ ongetwijfeld binnenkort ook naar voren schuiven. Mark heeft baat bij thema’s die zo ver mogelijk weg liggen van de politieke realiteit. De politiek gaat pijn doen de komende jaren. Er veel pijn. Dan is het beter dat de patiënt aan iets heel anders denkt. Dat we collectief naar een of andere stip in de verte gaan staren. Een andere stip dan ‘sport’ heeft de VVD blijkbaar niet in de aanbieding. Ach, het is wellicht beter dan de verkalkte verzorgingsstaat die de SP in de aanbieding heeft.
