De Socialistische Partij schrijft in haar verkiezingsprogramma: ‘Nederland is een mooi land, met geweldige mogelijkheden.’ Dat betekent twee dingen: 1) dat de socialisten zich inlikken bij de macht. En 2) dat er maar één partij overblijft die vindt dat dit een kloteland is, de PVV.
Is het zo simpel? Ja. Zo simpel is het. Dat is ook het probleem met de gevestigde partijen. Ze denken te complex. Te moeilijke woorden. De VVD is eigenlijk de enige partij die zich aan kan passen aan deze tijd. Van veel mensen hoor ik dat ze Mark Rutte stemmen, zonder dat hij hun belangen behartigt. ‘Omdat hij een winnaar is.’ Rutte lacht en zwaait zich naar de overwinning. Ook Roemer – vermomd als de beer die honing uitdeelt –zegt niks, maar zwaait en grapt. Wat ze zeggen, doet er niet toe.
Bij de PvdA is dat precies andersom. Ik heb veel bij die partij rond gewandeld. Allemaal academici. Intelligente menschen. En allemaal willen ze dat hun partij ‘een verhaal’ vertelt. Dat ze visie tonen. Niet het korte baan werk, nee, we willen vergezichten. Ik zag ze regelmatig staan, schouder-aan-schouder- op de dijk, met de hand aan de wenkbrauw, kijkend naar een stip aan de horizon.
En toch. Ook daar verandert er iets. Diederik Samsom probeert veel intelligente woorden in te slikken. Maar kijk vooral naar zijn pak. Geen C&A meer. Zijn overhemden zijn van een veel deftiger snit. Dit zijn winnerspakken. Ook probeert hij om de drie woorden te lachen. Vooral dat laatste valt nog niet mee.
Samsom is de intelligentste van het stel. Dat kun je objectief vaststellen. Maar dat is ook direct zijn handicap. Zeker als hij boos wordt en de cijfers door de zaal toetert, denk je, wow, dat is geen stotterende Cohen. Maar wat hij nou precies bedoelt, ontgaat je.
Het andere probleem van Samsom is diens focus op de onderklasse. Hij lijkt er niet voor iedereen te zijn. ‘Om jullie maak ik me niet zo’n zorgen’, zei hij dinsdag tegen Utrechtse studenten. Wat zeg je dan eigenlijk? Dan zeg je: aan mij heb je niks. Ik kom op voor ROC’s en VMBO’s. Voor de zwakste groepen. Die ‘kwetsbare groepen’ stemmen echter vooral PVV of SP. Hét probleem van de PvdA, volksvertegenwoordigers en kiezers verstaan elkaar niet.
Met intelligentie win je dus niks. Kijk ook even naar een aankondigingsfilmpje voor een programma van Frans Bauer – volkser dan volks. Daar loopt Frans naast Emile te kuieren. Frans vraagt aan Emile of er een dubbeltje van de diesel af kan. Emile lacht alleen maar. Zoals het moet. Samsom zou direct een referaat van een half uur houden over de structuur van diesel.
Dat Roemer geen financieel wonder is, is makkelijk aan te tonen. Hij was immers wethouder financiën in Boxmeer toen die gemeente door financieel wanbeleid onder curatele gesteld werd. Terecht wijst men er op dat we in deze tijd een rekenmeester nodig hebben. Dat is Rutte ook niet. Die goochelde met 50 miljard die wel of niet naar ‘een bodemloze put’ ging.
En toch zijn dat straks de winnaars. Omdat ze simpel zijn. We leven immers in een mooi land. En we moeten zorgen dat het geen kloteland wordt.
Marcel Duyvestijn is erg van het simpele. Daarom staat-ie ook aan de zijlijn te roeptoeteren.
