Halleluja! Arie Slob zegt in een interview met de NCRV namelijk dat “samenwonende homoseksuelen van harte welkom (zijn) om actief te worden binnen de ChristenUnie”. Hij lijkt hiermee afstand te nemen van het standpunt van zijn voorganger André Rouvoet, die vlak voor de verkiezingen van 2010 nog zei dat homoseksuelen geen bestuurlijke of vertegenwoordigende functies in de ChristenUnie konden bekleden. Maar hoe zit het werkelijk?
De ChristenUnie is een unie van autonome kiesverenigingen. Er is geen uniform beleid ten aanzien van het lidmaatschap. De ChristenUnie heeft dezelfde structuur als haar voorgangers het Gereformeerd Politiek Verbond en de Reformatorische Politieke Federatie. Van het Gereformeerd Politiek Verbond waren alleen vrijgemaakt-gereformeerden volwaardig lid. In sommige plaatsen konden niet-vrijgemaakte christenen wel lid worden, maar in andere plaatsen hield de kiesvereniging de deur angstvallig gesloten.
Vervloekte afgoderij
Bij de ChristenUnie is iets soortgelijks aan de hand. Tegenwoordig kan iedereen die zich christen noemt lid worden (helaas moslims en atheïsten, u moet naar het CDA), maar volwaardig lid zijn eigenlijk alleen orthodox-protestanten, dat wil zeggen ‘Bijbelgetrouwe’ gereformeerden, hervormden en evangelicals.
Toch veranderen er dingen. Katholieken worden steeds meer gelijk. Er staan nu drie katholieken op de kandidatenlijst voor de Tweede Kamerverkiezingen, hoewel op onverkiesbare plekken. De ChristenUnie houdt bovendien nog steeds vast aan de Uniefundering, die verwijst naar de protestantse Drie Formulieren van Enigheid. In één van deze Formulieren, de Heidelbergse Catechismus, wordt de “Paapsche mis” als een vervloekte afgoderij gezien. Helemaal volwaardig zijn de katholieken dus niet.
‘Slobs verhaal is een verhaal voor de bühne’
De homoseksuelen in de ChristenUnie bevinden zich een vergelijkbare positie, maar dan slechter. Zij hebben de (orthodoxe interpretatie van) de Bijbel tegenover zich. In verschillende Bijbelteksten wordt homoseksualiteit immers streng veroordeeld. In het Bijbelboek Leviticus staat zelfs, dat homoseksuelen de doodstraf verdienen (Leviticus 20:13). Een christen die de Bijbel letterlijk neemt, kan niet anders dan homoseksualiteit afkeuren. In veel kiesverenigingen zullen homoseksuelen daarom voorlopig niet welkom zijn als bestuurslid en krijgen zij ook niet zo snel een politieke functie. Slob kan wel zeggen dat samenwonende homoseksuelen welkom zijn, maar hij kan niet het lokale beleid van een kiesvereniging veranderen. Dit kan alleen, als de ChristenUnie haar partijstructuur wijzigt en een centraal georganiseerde ledenpartij wordt. Slobs verhaal is allereerst een verhaal voor de bühne.
Dit is trouwens niet per se negatief. Het is goed dat Slob niet ongevoelig is voor de kritische buitenwereld. Zijn orthodoxe partij staat tot op zekere hoogte open voor kritiek. Slob snapt dat de ChristenUnie zich als potentiële coalitiepartner niet populair maakt bij VVD, SP, PvdA, D66 en GroenLinks met haar afwijkende homostandpunt. Ook hoopt Slob waarschijnlijk kritische CDA-stemmers (afkomstig uit de oude gereformeerde ARP) en christelijke SP-, GroenLinks- en PvdA-stemmers over de streep te trekken. Voor deze progressieve protestanten is de ChristenUnie een kast te ver, vanwege het conservatieve homostandpunt van de partij.
‘Homoseksuelen die met elkaar getrouwd zijn, zijn niet welkom in de ChristenUnie’
Toch moeten we ook kritisch zijn. Slob zegt: “Er moet voldoende draagvlak voor zijn”. In plaatsen als Urk, Staphorst en Barneveld is er echt geen draagvlak voor homoseksuelen in bestuurlijke functies.
Belangrijker is, dat Slob het telkens heeft over “samenlevende homoseksuelen”. Homoseksuelen die met elkaar getrouwd zijn, zijn niet welkom in de ChristenUnie, die nog steeds het homohuwelijk wil terugdraaien. Samenwonende homoseksuelen moeten de grondslag van de ChristenUnie onderschrijven en het homohuwelijk afkeuren, en dus ook instemmen met de nieuwe cause célèbre van de partij: de strijd voor het recht van de ‘gewetensbezwaarde ambtenaar’ (de weigerambtenaar, maar zo mag je deze ambtenaren van de ChristenUnie niet noemen) om homo’s weigeren te huwen.
Al met al is de stap van Slob een stapje in de goede richting, maar zijn de homoseksuelen nog lang niet gelijkwaardig. Op de ChristenUnieboerderij zijn alle christenen zijn gelijk (in Christus), maar sommigen zijn meer gelijk dan andere.
Ewout Klei is politiek historicus. Hij promoveerde in 2012 op een proefschrift over het Gereformeerd Politiek Verbond.
