Daar zijn ze weer. Het was even stil na de oorwassing die de partij van Kees van der Staaij kreeg van het Europese Hof – gij zult wel vrouwen toelaten op uw kieslijsten – maar de SGP is weer terug in het nieuws. En hoe. In een interview met NU.nl zette Van der Staaij, eloquent als altijd, de speerpunten van de campagne voor TK-2012 uiteen. Dat begint in eerste instantie hoopvol: “De hele samenleving wordt vertegenwoordigd” door de achterban van de SGP. Mooi. Maar dan gaat het verhaal verder en komt er een boodschap naar voren die de SGP al jaren verkondigt: eigen religie eerst.
Het siert Van der Staaij dat hij er geen doekjes om windt, met uitspraken als “waar andere partijen op dat punt uitsluitend kritiek hebben op de PVV, stuit die zorg over de islam bij ons niet op onbegrip” en “we tornen niet aan de geloofsvrijheid, maar we zetten wel vraagtekens bij de groei van de islam. We hebben namelijk ook oog voor de donkere kanten van de islam.” Prima, daar staat de partij voor, helder. Het gevolg is echter wel dat de vraagtekens bij zijn eerdere uitspraak over de eigen achterban groter worden. Hoeveel Moslims – of andersdenkenden, wat dat betreft – gaan zich echt vertegenwoordigd voelen door een partij die er trots voor uit komt dat zij niet “alles op gelijke voet waardeert”? Die zoekt naar “het goede voor de hele samenleving” en dat vervolgens vindt in een imitatie van Zwitserse xenofobie (“Het is uit balans als hier mega-moskeeën worden gebouwd, terwijl elders in de wereld moslims mensen ophangen omdat ze christen zijn”) en Amerikaans ultraconservatisme (“En als het gaat om het huwelijk, kan dat alleen een verbintenis zijn tussen een man en vrouw, waar ook kinderen uit voort kunnen komen. Door God gegeven”)?
Prettig zaken doen
Natuurlijk, Van der Staaij en de SGP hebben recht op deze meningen – of, zoals zij het zouden noemen, overtuigingen. Het recht er beleid op te baseren hebben ze evenzeer. Maar het geeft wel te denken, wat die vertegenwoordiging van de gehele samenleving betreft. Nu is dat op zich ook niet erg, er zijn meer niche-partijen (neem de Partij voor de Dieren) met specifiek een eigen geluid en een eigen achterban. Maar, in tegenstelling tot de PvdD en inmiddels ook de PVV weet de SGP op het Binnenhof de kaders waarbinnen de partij door dat niche geplaatst zou moeten zijn, te overstijgen. De Telegraaf bijvoorbeeld heeft Wilders al enige tijd geleden afgeschreven vanwege zijn pathetisch wordende tirades; Mona Keijzer verklaarde op Lowlands niet meer met de PVV te willen regeren. Bas van der Vlies, de voorganger van Van der Staaij, werd daarentegen door vriend en vijand geroemd om zijn welbespraaktheid en kennis van zaken. Het verschil: altijd, ongeacht alles, een zekere waardigheid en fatsoenlijkheid bewaren. Met andere woorden, met de SGP is het prettig zaken doen, omdat het zulke nette mensen zijn.
Dat betaalt zich op langere termijn uit. Het artikel over smalende godslastering is sinds het Ezelsproces van Reve een dode letter, maar geschrapt is het nog steeds niet. De discussie over bijzonder onderwijs staat ook al enige tijd op een laag pitje. Zo werkt de SGP aan de eigen agenda, die, in ieder geval wat de Islam betreft, opmerkelijk weinig blijkt te verschillen van de PVV. Dat kan de partij op de langere termijn wel eens zetels op gaan leveren. Vroeg of laat stort het kaartenhuis van de PVV toch in elkaar, en wat is dan het alternatief voor mensen met een meer dan gezonde angst voor de Islam? Inderdaad, die nette mensen.