Rechts cabaret in Nederland lijkt niet te bestaan. Ooit wel. Ene Elsink deed een stukje over homosexualiteit in ‘Harm met het harpje’. Sindsdien werd er niets meer van hem vernomen. Het veelzijdige podiumtalent van Gerard Cox bleek ook ineens niet meer in zwang. Na het verschijnen van een boekje waarin Gerard zich beklaagde over links en artistiek Nederland is hij bij mijn weten niet meer op televisie geweest.
Misschien is het stramien van cabaret te smal om te schetsen wat er speelt. Cameraman bij de Vara Wim Bosboom deed een gooi naar het presentatorschap en meende tegelijkertijd te kunnen zeggen wat hij dacht. Aangezien daar veel twijfels over de veronderstelde linkse zuiverheid bij zaten, werd de opiniemaker Bosboom als vrucht in de kiem gesmoord. Het laatste wat ik van hem hoorde.
Gezuiverd
Ook de literatuur is gezuiverd. Vanaf het moment dat de gewaardeerde schrijver Gerard Reve zijn mening gaf over van alles en nog wat, werd het voetstuk onder hem weggetrokken en medelijdende toon wanneer hun ‘in de war geraakte’ collega ter sprake kwam. Aan een vraag over wat je van Gerard zijn laatste uitingen vond, was niet te ontkomen. Van Mulisch tot Wolkers kregen de gelegenheid zich te distantiëren. Ik kijk wel eens op de site van literaire podia. Geen Van Amerongen. Wel in De Volkskrant, zolang het over drinken, innemen van poeders en verloren liefdes gaat.
Gebrek aan rechts
Er is gebrek aan rechts. Terwijl rechts niet bestaat, of het moet ‘anti-parlementair’ inhouden. ‘Rechts’ ben je als je niet de opvattingen en sentimenten deelt die links lijkt te drijven: Allemaal verantwoordelijk voor elkaar zijn, verdraagzaam zijn en opletten of je niet racistisch bent.
Al met al wordt er een specifiek menstype als ongewenst bestempeld: hij of zij die niet leuk meedoet met het verkopen van het product ‘vooruitgang’. Dan ben je ‘rechts’. Autonoom wordt asociaal genoemd en een blanke is een slavenhandelaar.
Het Beest
Marx stelde vast dat mensen hun opvattingen onbewust laten afhangen van het economisch voordeel dat ze er van hebben. Stop de subsidie aan kunst en Publieke Omroep, en het zal blijken hoe weinig cabaretiers gevoel voor humor hebben. Een evenwicht zal zijn hersteld. Maatschappijkritiek heeft dan namelijk een prijs en is niet langer meer obligaat. Het zal een waardevol tegengewicht zijn tegen de humor zoals ik die ooit kende: plat, geschikt voor de borreltafel en met een open vizier naar het onbewuste in de mens: het beest, dat altijd weer aan de oppervlakte komt, hetzij in vrijheid, hetzij vals.
Cc-foto: Paul Blank
