Bijna heel Europa heeft al ingestemd met het ‘Agreekment’, de deal van de eurolanden over wéér extra miljardensteun voor Griekenland in ruil voor nieuwe hervormingen en bezuinigingen. De zeer kritische Duitsers zeiden na langdurig gepalaver tandenknarsend ja en ook de eurokritische Finnen zetten het licht zuchtend op groen. Maar niet iedereen is al door de pomp. Want in Den Haag houdt de VVD dapper stand. Pas als er een echt onderhandelingsakkoord ligt, hakken de liberalen de knoop door, liet Kamerlid Mark Harbers afgelopen week in een met wurgende spanning tegemoet gezien Kamerdebat weten. “Niemand kan uitsluiten dat er toch een Grexit plaatsvindt.”
Hiermee speelt Harbers natuurlijk hoog, zeer hoog spel. Iedereen is zich daar ten volle van bewust, al probeerde Mark Rutte te doen alsof zijn neus bloedde. De premier, een partijgenoot van Harbers nota bene, gaapte eens, als om aan te geven dat hij zich geen zorgen maakte, en ginnegapte met de naast hem zittende minister Dijsselbloem van Financiën. Maar kenners van de Haagse politiek lieten zich door dit quasi nonchalante gedrag uiteraard niet om de tuin leiden. Rutte moet beseft hebben dat hij aan de vooravond staat van misschien wel het belangrijkste moment in zijn politieke loopbaan. Als de VVD-fractie straks nee zegt tegen de Brusselse afspraken, verdwijnen niet alleen de Grieken uit de eurozone, maar komt ook het kabinet, dat zich aan het Agreekment heeft gecommitteerd, ten val. En dat betekent onvermijdelijk dat Rutte het partijleiderschap verder wel kan vergeten.
Om zijn gezicht te redden deed de premier nog alsof hij Harbers bijviel, maar het kan niet anders of het onvervalste dualisme van zijn partijgenoot heeft hem pijnlijk verrast.
Niet alleen in Nederland worden de eigenzinnige manoeuvres van de VVD met argusogen gevolgd. In Athene zagen ze na afloop van het Kamerdebat ongetwijfeld groen van ellende. Dachten ze de buit eindelijk binnen te hebben en dan nu dit! Ook Angela Merkel zit naar we mogen aannemen nagelbijtend in haar Berlijnse Kanzleramt, zich wanhopig afvragend of ze de afgelopen weken al haar nachtrust voor niets heeft opgeofferd. Naar verluidt voelt de Amerikaanse president Obama zich evenmin op zijn gemak en overweegt hij een golfvakantie uit te stellen. Want een Grexit zou niet alleen voor Griekenland en Europa enorme gevolgen hebben, een dergelijke megagebeurtenis zou de hele wereldeconomie keihard raken.
Mark Harbers blijft er ijskoud onder. De vasthoudende VVD’er laat zich niet gek maken. Zonder met de ogen te knipperen weerstond hij donderdag de hoon van de oppositiepartijen, die voorspelden dat de liberalen uiteindelijk braaf op het stippellijntje zullen tekenen. Meedogenloze Mark herhaalde keer op keer dat zijn fractie eerst het tot achter de komma uitonderhandelde akkoord wil zien alvorens haar mind op te maken. “Andere partijen doen heel stoer, maar dan hebben ze een glazen bol die wij niet hebben,” herhaalde Halsstarrige Harbers vervolgens voor de radio. “Een oplossing voor Griekenland moet heel streng zijn,” voegde hij er nog vinnig aan toe. Dat kunnen ze in Athene in hun zak steken!
Hoe lang zal het duren voor we weten hoe dit afloopt? Weken, zo niet maanden, verwacht Harbers. Niet om stoer te doen, want hij heeft geen glazen bol. Nee, het is heel simpel: de VVD staat voor haar verkiezingsbeloften.
