Het aantal vakantieboekingen vanuit Nederland naar Griekenland is sinds vorige week fors gestegen. Dat is mooi. Nog mooier is het dat de Griekse regering vaart zet in de onderhandelingen over een nieuw leningsprogramma. De regering laat weten dat er al op 18 augustus een akkoord kan zijn. De besprekingen verlopen in een veel betere sfeer dan in de afgelopen maanden. Dat geeft vertrouwen. Bouwt voort op het besluit van het Griekse parlement tot een aantal grote hervormingen. Het bancaire stelsel, de BTW, het pensioensysteem, de rechtspraak, het overheidsapparaat. De Grieken hebben zich dus gehouden aan de afspraken die tijdens de Europese top zijn gemaakt.
De Europese Centrale Bank heeft daarop de Griekse Banken meer kredieten verschaft. Dat is een goede reactie, omdat daarmee vertrouwen in de Griekse staat wordt uitgesproken.
Dat zo broodnodige vertrouwen had een enorme knauw gekregen. Denk aan de scheldpartijen richting Duitsland en Kanselier Merkel. Eén van de aanstichters, de provocerende minister van Financiën Varoufakis, stapte op en liet bij de stemmingen in het parlement zijn premier in de steek. Loyaal is anders. Mede dankzij de oppositie in het Griekse parlement zijn de wetten en maatregelen, die Europa van de Grieken eiste, aanvaard. Dat is je verantwoordelijkheid nemen. Nu zijn, conform de afspraken, de onderhandelingen over de invulling van het nieuwe steunpakket begonnen. Het gaat de komende drie jaar om een bedrag van ruim 80 miljard euro.
Hoe zullen die onderhandelingen gaan verlopen? Dat hangt niet alleen af van de concrete inhoud, maar vooral van de wederzijdse sfeer. Is er vertrouwen, beter gezegd: wordt het verbroken vertrouwen hersteld? De berichten over de besprekingen, in de weken vóór de afspraken tussen Griekenland en Europa, waren onthutsend. Iedereen weet hoe het is gegaan. Je kunt van minister-president Tsipras zeggen en denken wat je wilt, hij is er uiteindelijk wel in geslaagd de deal te maken. Alle wapengekletter ten spijt. En hij voert die ook uit. Dat geeft hoop.
Op de achtergrond van de komende onderhandelingen over het 80-miljarden-pakket, ligt de vraag: krijgt het land nog een kwijtschelding van een deel van de uitstaande schulden? Het zijn, zeggen zijn tegenstanders, langlopende leningen tegen een lage rente. Dat is zo. Die tegenstanders zeggen ook: dat willen we niet omdat dit onredelijk is tegenover die landen die wel, zonder gedoe, akkoord zijn gegaan met Europese eisen tot hervorming. Daar nu ook de vruchten van plukken.
De hardliners in Europe – niet alleen Duitsland en Nederland, maar ook de kleine staten in Oost-Europa – moeten van zo’n kwijtschelding niets hebben. Op dit moment kan dus niet worden bewogen. Maar het punt is niet van tafel. Van het antwoord op de vraag, of in de komende tijd het vertrouwen wederzijds wordt teruggewonnen, hangt af hoe het verder zal gaan. De Grieken gaan een zware tijd tegemoet. De schuldenberg zal grote druk leggen op de broodnodige economische groei de komende jaren. Griekenland moet verder. Europa ook.
Verder ook met Griekenland en de Grieken.
