De kaart van Europa uitgespreid over de motorkap van een Servische taxi. Syrische jonge mannen praten met stemverheffing met de chauffeur. Wilde armgebaren, routes en bedragen gaan over en weer. Een enkele keer zag ik in Belgrado, waar ik deze zomer kort verbleef, zo’n hele groep met het weinige dat ze bezitten vertrekken. Ongetwijfeld richting Noord-Europa.
Het centrum van de Servische hoofdstad zit tjokvol met vluchtelingen. Op elke stukje groen van de stad bivakkeren zij deze zomer. Ik was in Belgrado op doorreis naar Istanboel en Beiroet. In de Turkse hoofdstad aangekomen, blijken de twee conciërges van ons appartementencomplex vloeiend Arabisch te spreken, want geboren in Syrië.
In de Grand Bazaar belanden we bij toeval in de winkel van twee Syrische mannen, van wie er één de onvergetelijke woorden spreekt: “You can take just one picture with my boyfriend“.
De straatmuzikanten, de broodverkopers, de schoenenpoetsers: Istanboel is beetje Syrisch geworden. Eigenlijk zoals ik ook Beiroet al jaren ken, stad waar een op de vier mensen uit het kapotgeschoten buurland komt.
De meeste vluchtelingen willen maar één ding: naar Europa. Of beter gezegd: naar Noord-Europa, waar de sociale voorzieningen beter zijn dan in het zuiden. Duitsland is veruit favoriet: daar zullen dit jaar naar verwachting 450.000 asielzoekers aankloppen.
In Nederland staat de teller tot nu toe op 26.000 asielzoekers. Niets vergeleken met Duitsland, maar ook dit aantal levert de Nederlandse overheid kopzorgen op. De opvang kan de toestroom nauwelijks aan, gemeenten hebben grote problemen huisvesting voor toegelaten asielzoekers te vinden en de samenleving is niet onverdeeld gelukkig met de komst van vluchtelingen.
In Den Haag en Brussel zal de discussie over asielzoekers de komende tijd domineren. En dan vooral de vraag hoeveel mensen Nederland en Europa aankunnen. Vanuit rechts zal ook de vraag worden gesteld wat de komst van grote groepen mensen uit islamitische landen voor de samenleving betekent. Komen verworvenheden als godsdienstvrijheid en de vrijheid van meningsuiting daardoor op termijn onder druk te staan?
De verschillen zijn enorm. Waar GroenLinks bijvoorbeeld bepleit de grenzen te openen en vluchtelingen actief binnen te halen (in plaatst van wankele bootjes te laten gebruiken), stelt de PVV voor vluchtelingenboten terug te slepen naar waar ze vandaan komen (het Australië-model).
Van het kabinet valt geen nieuw asielbeleid te verwachten. Daarvoor verschillen VVD en PvdA te veel van mening met elkaar. Tussen ‘opvang in de regio’ (VVD) en ‘een ruimhartig asielbeleid’ (PvdA) zit eenvoudigweg te veel ruimte.
Interessant is of CDA en ChristenUnie een voet tussen de deur kunnen krijgen bij het kabinet. Beide partijen bepleiten een soort ‘derde weg’, tussen links en rechts in. De christelijke partijen zijn tegen het sluiten van de grenzen voor vluchtelingen, maar vinden dat zij wel terug moeten keren naar het land van herkomst als het er weer rustig is.
Asielzoekers zouden in dit model alleen nog maar een tijdelijke verblijfsstatus moeten krijgen. Partijen blijven zo trouw aan hun Bijbelse opdracht om vreemdelingen op te vangen, maar komen tegemoet aan de vrees van hun achterban dat Nederlandse waarden onder druk komen te staan door het groeiend aantal moslims.
Ondertussen bouwt Hongarije op de grens met Servië een 175 kilometer lang hek, wordt gewerkt aan de verscherping van de controles aan de Europese buitengrenzen en wordt hardop gespeculeerd over het vernietigen van bootjes in Libische havens. Zou het helpen?
Kijk naar de Verenigde Staten. Ondanks draconische veiligheidsmaatregelen aan de zuidgrens, kan het land niet voorkomen dat Mexicanen nog steeds op grote schaal illegaal het land binnenkomen.
Ook de Grote Volksverhuizing naar Europa valt niet te keren. Niet zolang het Midden-Oosten in brand staat. Honderdduizenden mensen zijn onderweg. Vanuit Beiroet, Belgrado, Istanboel en vele andere steden.
Bon voyage.
De auteur schreef dit artikel op persoonlijke titel.
