Regelmatig staat er een of andere mesjogge predikant op van de kerkbanken, die roept dat hij homo’s kan genezen. Veel gebed en elkaars handjes vasthouden is meestal de remedie. Vergeefse moeite in de meeste gevallen. Ze zouden gewoon de film Alleen maar nette mensen moeten draaien, want regisseur Lodewijk Crijns heeft mij bijna bekeerd. En dat wil wat zeggen na al die jaren.
Grote lofzang op vrouwelijk schoon
Crijns’ verfilming van Robert Vuijsjes bestseller is één grote lofzang op vrouwelijk schoon. Nou ben ik daar meestal immuun voor, maar Lodewijks slimmigheid zit erin dat hij ons door de ogen van hoofdpersoon David laat kijken naar De Nieuwe Mens, correctie: De Nieuwe Vrouw. Puber David woont namelijk in de hoofdstedelijke enclave Oud-Zuid en wordt omringd door Barlaeus-bakvissen. Slim en goed opgeleid, maar hij wordt er niet warm of koud van. En wij als kijkers ook niet.
Totdat hij zijn Venus ontdekt, een zwarte Rubensiaanse vrouw met enorme rondingen. Die vind je alleen in de Bijlmer, weet David, dus gaat hij daar in de Kentucky Fried Chicken rondhangen en ontmoet Rowanda. Onvergetelijk is het moment als zij haar handen vol heeft en tijdelijk haar mobieltje opbergt in haar royale boezem. De wellustige blik van David, zijn eurekamoment is zeer aanstekelijk. Nu al een klassieke scene in de Nederlandse filmgeschiedenis. David begint een verhouding met de tienermoeder van Surinaamse afkomst.
Niemand wordt gespaard
Crijns grijpt deze kans voor een satirische zedenkomedie met beide handen aan. Antilianen, Surinamers, Marokkanen, joden, niemand wordt gespaard in Alleen maar nette mensen. Zoals ze elkaar niet sparen met pittige oneliners. Die komen bijna rechtstreeks uit Robert Vuijsjes boek en bewijzen diens komische talent. Maar ook zijn scherpe blik op onze niet-zo-politiek-correcte omgangsvormen. Is Vuijsje daarom een racist? Zet hij zwarte vrouwen als domme lustobjecten neer? Bij het verschijnen van zijn boek werd daar heftig over gedebatteerd. De critici vergeten dat we boek en film meemaken door de ogen van een onvolgroeide puber, die al babbelend en neukend de wereld verkent. Gedurende film en boek ontdekt David dat de wereld en vrouwen niet zo simpel in elkaar steken.
Wat betreft racisme: joods Oud-Zuid wordt evenmin gespaard. Annet Malherbe en Jeroen Krabbé zijn misschien niet zo op dreef als de rest van de jongere cast, maar Krabbé als alcoholistische zelfingenomen hoofdredacteur kun je moeilijk reclame voor het blanke ras noemen. Moeder Annet schrikt er niet voor terug haar gasten zeer niet-kosjere garnalen en varkensvlees voor te schotelen.
Beter plot dan het boek
Lodewijk Crijns bewijst dat hij met een diverse cast van onervaren acteurs een levensechte komedie kan neerzetten. De film is qua plot zelfs beter dan het boek, omdat Davids vage trip naar Amerika uit het boek in de filmversie ontbreekt. Het geheel is daardoor strakker. Een film kan nooit alle woordgrappen in een boek evenaren, maar biedt genoeg andere zaken, zoals die Boezem die mij Bijna Hetero maakte. Gelukkig duurt Alleen maar nette mensen slechts 89 minuten, anders had ik niet voor mezelf ingestaan.
