De waarheid is de dochter van de tijd, zei Van der Zijl. Veertien jaar na het interview van Theo van Gogh met Pim Fortuyn zei ze over die laatste dat hij het goed had gezien. Economische achterstelling in combinatie met godsdienst zorgt voor ongelofelijk veel ellende, vatte ze het gedachtengoed van Fortuyn ietwat kort door de bocht samen. Over de moord op Van Gogh zei ze dat ze op dat moment niet wist of het een gruwelijk incident was of dat het zou leiden tot een burgeroorlog.
In de jaren tachtig bezocht ze de feestjes in de Roxy en Paradiso. Maar de jaren tachtig pasten haar niet. Ze vond ze koel en deprimerend. Net zoals de literatuur uit die periode. “Ik zat niet goed in mijn tijd.” We leven in een tijd van meningen, constateerde Van der Zijl. En het spuien van een instant mening is niet haar ding, zei ze. ‘Niks mis met twijfelen en even afwachten’.
Van achteren kijk je de koe in de kont, luidt het spreekwoord. De journalistiek maakte haar dan ook niet gelukkig. Ze heeft “Geen neus voor nieuws, wel een neus voor verhalen.” En dat blijkt; ze schreef boeken over Annie M.G. Schmidt – net als vorige week kwamen Jip en Janneke negatief aan bod. Het tweetal was te rolbevestigend volgens de links-progressieve ouders van Van der Zijl -, prins Bernhard en Gerard Heineken. Het “Ik ben de underdogs een stem gaan geven”, kwam daarom een beetje uit de lucht vallen.
Enkele open deuren werden ingetrapt: als je reconstructies maakt kun je het beste sec vertellen wat er gebeurd is. Als voorbeeld haalde ze een huiveringwekkend verslag van een meisje dat op Utoya ternauwernood aan de moordenaarshanden van de extreem-rechtse terrorist Anders Breivik had weten te ontkomen. De bijna 600.000 kijkers zwegen diep onder de indruk in hun huiskamers. Van der Zijl onderstreepte vervolgens haar stelling met het befaamde interview dat Ischa Meijer had met Schmidt. “Meijer vroeg niet hoé het was maar: wát gebeurde er?”
Maar beklijven deed het niet. The Stones waren natuurlijk leuk; schavend aan Sympathy fort he devil. Daarna een promo-filmpje van Mick Jagger voor Monty Python waarin de bejaarde zanger zichzelf op de hak nam. Waarmee ze maar wilde zeggen dat je succes moet relativeren. Ze had dan ook weinig met de term ‘topschrijfster’, humblebragde de schrijfster die schijnbaar overeenkomsten ziet tussen haarzelf en Jagger.
Maar Wilfried de jong vroeg niet door. Het leek of de presentator er niet helemaal bij was deze avond. Wie zegt na het verslag van de Utoya overlevende: “Ik heb de hele documentaire gezien, ze overleeft het”, is met hele andere dingen bezig. Het vuur is eruit bij De Jong, lijkt het wel.
Van der Zijl zit inmiddels goed in haar tijd. Het is de vraag of dat bij De Jong ook zo is.
