In Nederland is Sinterklaas in het land en in Rio de Janeiro worden wijken ontruimt en de huizen klein gemaakt door een invasie van bulldozers. Dit alles omdat in 2014 het wereldkampioenschap voetbal in Brazilië plaatsvindt. De wereld zal verdeeld worden in drie subculturen. Eén die het allemaal niets interesseert en dagelijks klaagt over hoe blij ze is als het weldra voorbij is, één die groot voetbalfanaat is en al sinds de afsluiting van de vorige editie een plek heeft gereserveerd op de Oranjecamping en één die zich zwaar bekommert over de lokale problematiek die het gastland heeft moeten ondergaan.
Naar eigen zeggen geeft de FIFA door het organiseren van dit sportevenement de wereld een uniek platform om bewustzijn te creëren en in het daglicht zetten van sociale en milieuproblematiek. Hier zijn ze dan ook erg trots op. Dit staat uitgebreid in de inleiding(en) beschreven van het vijftien pagina lange conceptplan dat afgelopen mei gepubliceerd is. Hierin omschrijven ze ook wat hun strategie zal zijn op het gebied van duurzaamheid, in de brede zin van het woord, voor- en tijdens het evenement. Over nazorg wordt in dit plan geen woord gerept. De beschreven missie is om de negatieve gevolgen te verminderen en de positieve gevolgen te verhogen.
Het recht op woonruimte
Ontruimingen van wijken gebeurt tegenwoordig om twee redenen; ruimte maken voor het verder ontwikkelen van een stad of voor een mega-evenement. In het Internationaal Verdrag inzake economische, sociale en culturele rechten staat dat iedereen recht heeft op huisvesting. Bij dit recht gaat het meer om de inspanningsverplichting van overheden om zorg te dragen voor adequate, betaalbare woonruimte.
Rio is een herhaling van Zuid-Afrika
Het gebeurde in 2010 ook in Zuid-Afrika en we zien het weer gebeuren in Rio de Janeiro. Wijken worden ontruimd voor de bouw van een stadion en de bijbehorende faciliteiten zoals parkeergelegenheid. De verantwoordelijkheid is onbekend, volgens het verdrag is de overheid verplicht om zorg te dragen voor nieuwe woonruimte. De praktijk wijst uit dat de desbetreffende overheden, veelal in landen die nog volop in ontwikkeling zijn, de capaciteit en ervaring niet in huis hebben om dit te realiseren. Ook zie je dat de FIFA en de overheid de verantwoordelijkheid en uiteindelijk de schuld op elkaar afschuiven. In Zuid-Afrika hebben we toegekeken en naderhand geconcludeerd dat het proces op een meer humanere wijze moest worden afgehandeld. Dit probleem is in de euforische rook van het wereldse evenement opgegaan.
En nu, een paar jaar verder, heeft de FIFA een nieuw plan geschreven. Een plan waarin alle mogelijke vage politieke terminologie instaat. Feit is dat de missie “We willen de negatieve gevolgen verminderen, en de positieve gevolgen verhogen” gebakken lucht is. Feit is dat het vorige keren niet is voldaan aan het verdrag. Feit is dat er geen plan bekend is dat beterschap belooft. Feit is dat er tot op de dag van vandaag, woningen ontruimd worden in Rio de Janeiro zonder dat de inwoners zicht hebben op een nieuwe woning. Feit is dat dit evenement wereldwijd meer blijdschap oplevert dan verdriet. En daarom zal dit probleem wederom opgaan in de euforische rook van de komende editie.
