”Ontijdig en onverstandig’, zo noemde de nieuwe PvdA-minister Frans Timmermans het verzoek van Palestijnen voor de status ‘waarnemend niet-lid’ van de Verenigde Naties. Bijna een kwart eeuw nadat Nederland zich onthield van stemmingen toen ‘Palestina’ waarnemer werd, stemde Nederland opnieuw blanco. Het enige verschil tussen toen en nu is dat vierentwintig jaar geleden de kans op levensvatbare onafhankelijke Palestijnse staat nog aanwezig was. Het enige verschil tussen de nieuwe en vorige minister van buitenlandse zaken lijkt slechts de toon. VVD-buitenlandspecialist Han ten Broeke stelde zelfs: ‘Het verschil tussen oud-Tweede Kamerlid Frans Timmersmans en minister Timmermans zal groter zijn dan het verschil tussen minister Rosenthal en minister Timmermans‘.
Terwijl iedereen weet dat met de constante groei van het aantal nederzettingen en wegversperringen, de muur en andere permanente obstakels de kans op een tweestatenoplossing verkeken is, durfde de Nederlandse VN-afvaardiging zelfs niet symbolisch te kiezen voor de internationale consensus.
Mahmoud Abbas weet dat zijn Palestijnse Autoriteit bij de afwezigheid van een tweestatenoplossing irrelevant is geworden. De Palestijnse Autoriteit was immers achttien jaar geleden opgetuigd om voor een periode van vijf jaar beperkt zelfbestuur uit te oefenen. Intussen zouden onderhandelingen plaatsvinden voor de stichting van een Palestijnse staat. Die staat is er na bijna twee decennia nog steeds niet en met het verdwijnen van zelfs de kans daarop, is ook het nut van de Palestijnse Autoriteit verdwenen. Het is al jaren bekend dat de Palestijnse Autoriteit corrupt en geen baken van democratie is. Nu het bestaan van een Palestijnse Autoriteit irrelevant is, kan de vraag worden gesteld waarom Nederland nog steeds deze Palestijnse Autoriteit met miljoenen euro’s steunt. Een Palestijnse staat zal er als het aan Nederland ligt niet komen en dus heeft deze financiering weinig zin.
Onderdrukking en democratie
En Israël? Verkiezingen zijn in aantocht. Het electoraat kiest in tijden van crisis het liefst een Israelische politicus die laat zien dat hij krachtig kan optreden. De Gaza-bombardementen en de aankondiging van strafmaatregelen voor het Palestijnse VN-vezoek zijn daar voorbeelden van. Tegelijkertijd verdwijnen Palestijnen niet vanzelf. Israël heeft zijn vrienden, waaronder Nederland, nu het meest nodig. Zij moeten Israël tegen zichzelf in bescherming nemen. Een echte vriend laat je niet dronken achter het stuur zitten. Het is zoals de voormalig voorzitter van de Knesset, Avraham Burg, ooit schreef: “We kunnen niet een Palestijnse meerderheid onder de duim houden en tegelijkertijd denken dat we de enige democratie in het Midden-Oosten zijn.”
Steek energie in mensenrechten
Stop daarom met de discussie over een tweestatenoplossing. Het is inmiddels een debat over een sprookje. De vraag is niet hoe Palestijnenen en Israeli’s van elkaar gescheiden kunnen worden, maar wat de basis is om te kunnen samenleven. Het land verdelen werkte misschien een kwart eeuw geleden maar de praktijk heeft het verleden ingehaald. Diplomaten erkennen dat op het moment dat een tweestatenoplossing nog mogelijk was, regeringsleiders hebben verzaakt die kans te benutten. Stop met het voeren van een kinderachtig achterhoedegevecht over tekstjes in resoluties en verklaringen, staak het censureren en blokkeren van Europese besluitvorming. Steek energie in het bevorderen van basaal respect voor mensenrechten.
Het is tijd om te zien dat Israeli’s en Palestijnen wonen in een gebied waarin politieke leiders verzaken hun verantwoordelijkheid te nemen. Ze leven in een gebied waarin ze voor de wet niet gelijk zijn en waar status quo betekent dat er geen einde komt aan het geweld. Een staat, waarin Israeli’s en Palestijnen voor de wet gelijk zijn, biedt een gezamenlijke toekomst voor beide bevolkingsgroepen. Nu Israël zo duidelijk heeft gekozen voor een staat, lijkt een grondwetswijziging, waarin komt te staan dat een ieder voor de wet gelijk is, een minimum vereiste. Als de kersverse minister van buitenlandse zaken dat beseft, is het verschil tussen hem en zijn voorganger meer dan alleen de toon.
