Met een zak Blokker-waxinelichtjes in de hand schuifelde ik naar de kassa. De beoogde caissière zat midden in een verhaal over de overval die eerder op de winkel was gepleegd. Twee vermoedelijke daders waren opgepakt. Het kassameisje pleitte voor de doodstraf. Ik probeerde uit te leggen dat de doodstraf inhumaan is, want immer disproportioneel en onomkeerbaar. Ze hield voet bij stuk. “Die klootzakken moeten dood.”
Ik vroeg of haar collega’s ook deze mening is toegedaan. Ze antwoordde beleefd dat ze dat niet wist. “En je baas dan? Is hij pro-doodstraf?”, vroeg ik. Terwijl ze de zak waxinelichtjes scande zei ze dat niet te weten. “Lekker is dat! Ik moet als klant toch verdomme weten hoe jullie als bedrijf over de doodstraf denken”, foeterde ik onderwijl ik de winkel uitbeende.
Omdat het kan
Nu zult u het misschien belachelijk vinden dat ik veronderstel dat het voltallige Blokker-personeel dezelfde mening zou zijn toegedaan. Toch zijn er hele volksstammen die het nodig achten om in hun Twitterprofiel te zetten dat het hun “personal account” is en dat “meningen voor eigen rekening” zijn. Spaarzame etalageruimte wordt opgeofferd om iets te vertellen wat volstrekt logisch is in een democratische rechtsstaat. Namelijk dat je een eigen mening mag uiten en dat deze niet noodzakelijkerwijs samenvalt met de opinie van collega’s.
In de kroeg heb ik nooit iemand na een vurig betoog horen zeggen: “Ow, trouwens. Misschien denkt mijn werkgever wel anders over deze kwestie”.
Dat dit op Twitter wel gebeurt is enerzijds een gevalletje ‘omdat het kan’. Een werkgever kan moeilijk al zijn werknemers heimelijk gaan afluisteren in de kroeg. Op Twitter kan dit wel. Bovendien spreken werknemers op Twitter doorgaans tegen een groter publiek.
Fractiediscipline
Desalniettemin is de impact van Twitterberichten door werknemers op een bedrijf in de regel nihil. Het feit dat sommige bedrijven werknemers vragen een voorbehouden in hun twitterbiografie op te nemen is niets anders dan een exponent van een angstige claimcultuur waarbij mensen zich doorlopend moeten indekken tegen mogelijk verkeerde interpretaties en schadelijke effecten.
Waarom zou je als bedrijf niet vertrouwen op de kwaliteiten en het gezond verstand van je medewerkers.? Een onderneming wordt niet slechter van kritische geesten die zich bemoeien met maatschappelijke kwesties. Sterker nog, een bedrijf vol karakterloze jaknikkers en zoetekoekhappers is verschrikkelijk.
Fractiediscipline is iets voor de politiek, maar laten we in de rest van het land alsjeblieft een eigen mening hebben. Voorstander van de doodstraf, lust je hoofddoekjes rauw of een mening over nivelleren? Prima, zolang je je werk maar doet.
Als melaatsen behandeld
Mensen met een mening worden door hun bedrijven soms als melaatsen behandeld, ondanks dat ondernemingen dol zijn op diversiteitsbeleid. Want selecteren op kwaliteit is natuurlijk mooi. Nog mooier is het als deze kwaliteiten eerlijk zijn verdeeld over vrouwen, moslims, excuushomo’s en Feyenoordfans.
Diversiteit is leuk zolang het geen expliciete meningen bevat. Dan sporen bedrijven werknemers aan om een strikt onderscheid te maken tussen werk en privé, ironisch genoeg door zich te mengen in het privéleven van de werknemer.
Noord-Koreaanse synchroonpraterij
Een bedrijf dat op Twitter het liefst een gezapige eenheidsworst ziet door werknemers te muilkorven, kan beter het hele diversiteitsbeleid over boord kieperen. Geen enkele consument verwacht Noord-Koreaanse synchroonpraterij van een bedrijf.
Wil je ons consumentenvertrouwen dan wil ik gewoon kwaliteit zien. Het liefst geleverd door open en eerlijke werknemers die het volledige vertrouwen van hun baas genieten. Zolang dat niet bereikt is brand ik waxinelichtjes voor degenen die monddood gemaakt worden.
