Recensie

Geen acteurs, toch een schitterende film

06-09-2015 17:08

Een Tamil Tijger (Jesuthasan Antonythasan) verbrandt een stapel lijken. Hij kleedt zich om en gooit zijn uniform in hetzelfde vuur. Hij vernietigt niet alleen zijn daden, maar ook zijn identiteit. “Vanaf nu zijn jullie dit gezin”, hoort hij in een volgende scène. Samen met een vrouw die niet zijn echtgenote is en een kind dat niet van hun twee is vlucht hij naar Frankrijk. Voortaan is hij Dheepan.

Gezin

In een Parijse buitenwijk proberen de hoofdpersonen van Dheepan een nieuw bestaan op te bouwen. ‘Dheepan’ wordt conciërge in een rij flats, zijn zogenaamde vrouw ‘Yalini’ (Kalieaswari Srinivasan) gaat na een tijdje ook werken. Koken voor een bejaarde buurman. En de kleine ‘Illayaal’ (Claudine Vinasithamby) moet naar school, waar ze goed Frans kan leren.

Een gezin kan in de beste gevallen al een groep mensen zijn, die tot elkaar veroordeeld zijn. Als je bij elkaar moet blijven om te overleven, is deze bijsmaak des te bitterder. Maar het levert hier ook een mooie korte scène op, wanneer Illayaal beter dan haar schijnmoeder lijkt door te hebben dat je het beste voor een gezin doorgaat als je de illusie zo echt mogelijk maakt. “Nu moet je me een kus geven”, zegt ze bij het schoolplein. “Net zoals de andere moeders.”

Gevaar

Deze drie Sri Lankanen zijn gevlucht voor het oorlogsgeweld van hun eigen land, maar komen terecht in een nieuw wespennest. Criminele bendes regeren in de banlieue. Dheepan zegt niet onder de indruk te zijn van deze gewapende macho’s, maar hij brengt wel de nacht bij het raam door. Starend naar buiten. En de zoon van Yalini’s werkgever, Brahim (Vincent Rottiers, Renoir) is één van de gangsters. Met enkelband paradeert hij rond tussen andere schimmige lui.

De belofte van een makkelijker bestaan wordt snel doorgeprikt, en dan hangt de vraag ‘wat nu?’ boven de hoofden van de personages. Regisseur Jacques Audiard (De Rouille et d’Os) zet een zeer eigentijds drama neer, waarbij hij elementen uit het nieuws kneedt tot een verhaal dat oprecht aanvoelt. Menselijk vooral. De sociale omstandigheden vormen een sterk vertrekpunt, daarna wordt het verhaal gedragen door de karakters. Want daar zit de spanning.

Overleven

Met Dheepan won Audiard de Gouden Palm op het Internationaal Filmfestival van Cannes. Je zou kunnen ageren dat hij die al had moeten krijgen voor De Rouille et d’Os, of het daarvoor gemaakte Un Prophète. Toch is deze toekenning niet onterecht te noemen.

Dheepan is zo’n film waarin aan de oppervlakte misschien net te weinig lijkt te gebeuren. Maar die schijn bedriegt. Je wordt gevraagd om mee te voelen met iemand die in zijn verleden afschuwelijke dingen heeft gedaan. En dat lukt, dankzij de zeer naturelle performance van Antonythasan, die zelf ooit echt kindsoldaat was. Geen van de drie hoofdrolspelers is acteur, toch schitteren ze.

De climax is een uitbarsting. Dan borrelen Dheepans oorlogstrauma’s op en spatten naar buiten. Dat wat hij wilde achterlaten, is zijn enige kans op overleven met zijn gezin. Het maakt Dheepan een intense, humanistische tragedie.