Cinemajaar 2012 was geweldig. Veel grote blockbusters vielen misschien tegen (zo kon Ridley Scott de hoge verwachtingen van zijn PROMETHEUS niet helemaal waar maken, had ik na het pretentieuze verkleedpartijtje CLOUD ATLAS zin om iemand te slaan en bleek THE DARK KNIGHT RISES vooral een te lange film over twee mannen met een spraakgebrek), maar verder waren het rijke maanden waarin het samenstellen van een geloofwaardige top-10 eigenlijk onmogelijk bleek.
Dus here we go.
10. ‘KILLER JOE’
De beste komedie van het jaar. Williams ‘THE EXORCIST’ Friedkin’s verfilming van Tracy Letts’ toneelstuk is absoluut niet voor iedereen, maar als u uw humor graag sadistisch geserveerd krijgt is dit een must. Emile Hirsch, Thomas Haden Church en Gina Gershon spelen de lelijkste ‘white trash’ familie this side of ‘DELIVERANCE’, maar niemand kan tippen aan de walgelijke Mathew McConaughey. Hij zet met titelpersonage Joe Cooper de rol van zijn leven neer. Een man die bovengenoemde familie met ingetogen stem op de knieën krijgt, hun bloedmooie dochter ‘Dottie’ (Juno Temple) tot zijn vrouw probeert te maken en doorslaat als dit niet lukt. Friedkin dwingt je te blijven kijken totdat je lacht, de scene tussen McConaughey, Gina Gershon en een Kentucky fried kippenpoot is nu al een klassieker.
https://www.youtube.com/watch?v=7M12DPZgW_E
9. ‘LIFE OF PI’
Ik haat 3D films. Leuk voor Efteling attracties van tien minuten, maar op bioscooplengte haalt het trucje me keer op keer uit de film (bovendien hebben ze jeugdheld James Cameron voorgoed ontvoerd naar Pandora). Daarom is wat Ang Lee met zijn boekverfilming ‘LIFE OF PI’ voor elkaar heeft gekregen des te bewonderenswaardiger. Het verhaal heeft niet veel om het lijf, maar zodra hoofdpersoon Pi na een schipbreuk op een reddingsboot belandt, samen met een Bengaalse tijger, blijf je ademloos kijken naar het overlevingsspel tussen jongen en beest. Lee neemt de rust om zijn 3D camera onderdeel te maken van zijn poëtische vertelling, gebruikt de techniek om subtiel spanning en het gevoel van verwondering te vergroten. Je voelt de diepte van de oceaan onder de reddingsboot, bent met de twee hoofdpersonen op avontuur. Het blijft een trucje, maar deze keer wel magistraal gebruikt.
8. ‘LOOPER’
Niet sinds ‘TWELVE MONKEYS’ (of vooruit: ‘HOT TUB TIME MACHINE’) zag ik zo’n vermakelijke tijdreizigersfilm. Bruce Willis weet ze blijkbaar uit te kiezen: een ingenieus scenario, dialogen die toegeven dat ‘time travel’ uitleggen eigenlijk onbegonnen werk is en twee fantastische acteurs in één en dezelfde hoofdrol. Het jaar is 2074. Joseph Gordon-Levitt speelt de jongere versie van Bruce Willis en komt erachter dat hij zijn oudere ‘ik’ moet vermoorden. Het scenario verkiest emotie boven technische details, maar vergeet niet een wereld neer te zetten met eigen regels en logica waar vervolgens heerlijk mee gespeeld wordt. ‘Looper’ is na ‘Brick’ en het wat tegenvallende ‘The Brothers Bloom’ de derde film van regisseur Rian Johnsons. En zijn eerste meesterwerk.
7. ‘THE CABIN IN THE WOODS’
Voor alle horrorfanaten en degene die het genre inmiddels spuugzat zijn is ‘Cabin in the woods’ de absolute aanrader van het jaar. De film van Drew Goddard (‘Cloverfield’) en Joss Whedon (‘The Avengers’) zet alle conventies van het uitgemolken genre volledig op z’n kop. Denk aan ‘Scream’, maar dan uitgesmeerd over alle typen horrorfilms en vier keer zo gestoord. Meer verklappen is doodzonde, maar de laatste twintig minuten van deze film zijn een orgie van herkenning, zonder dat je enig idee hebt waar het verhaal precies naartoe gaat. Ohja: en er wordt getongzoend. Met een wolf. Groep vrienden uitnodigen, sixpacks met bak popcorn op tafel en juichen maar.
6. ‘END OF WATCH’
De makers van ‘Training Day’ nemen je mee in de wereld van politiemannen en –vrouwen in het slechtere gedeelte van Los Angeles. Waar ‘Buddy cop’ klassiekers als Lethal Weapon en 48 hours altijd uitgaan van twee tegenpolen die elkaar voorspelbaar vinden tegen het eind, voelt ‘END OF WATCH’ aan als realiteit. Via semi-documentaire stijl word de hechte vriendschap tussen twee politiemannen getoond, jongens die dagelijks uren met elkaar doorbrengen in de auto, praten over een toekomst die altijd onzeker is. De kogels van de drugsbendes zijn nooit ver weg, maar het gevoel van gevaar wordt weglachen en je lacht met ze mee. Jake Gyllenhaal en Michael Pena zetten gasten neer waar je van gaat houden, wat de spanning des te ondragelijker wanneer het duo hun hand gigantisch overspeelt…
5. ‘MOONRISE KINGDOM’
De meest originele coming of age film van het jaar een onvervalste Wes Anderson, wie had dat gedacht. Normaal ben ik geen groot fan van de auteur. Anderson heeft een dwingende eigen stijl die vaker vanuit het hoofd dan vanuit het hart lijkt te komen. Maar met ‘MOONRISE KINGDOM’ is Anderson de emotie absoluut niet vergeten. De film speelt zich af op een eiland dat lijkt opgebouwd uit de eigen jeugdherinneringen van de regisseur, waar een dichtgetimmerd plot ondergeschikt wordt gemaakt aan de emoties per scene: zo voelt het om buiten te spelen, terwijl je weet dat volwassenheid om de hoek lig. Het besef dat je kindertijd erop zit. Erg treffend. Fantastische bijrollen voor Bruce Willis, Edward Norton en Bill Murray, maar de kinderen hebben altijd de hoofdrol.
http://www.youtube.com/watch?v=eP0QJ_Ba1Bs
4. SHERLOCK – ‘THE REICHENBACH FALL’ (seizoen 2, episode 3)
We bevinden ons in de gouden eeuw van televisiedrama. Series als ‘BREAKING BAD’, ‘MAD MEN’ en ‘HOMELAND’ worden beter gewaardeerd dan menig bioscoopfilm, geen enkele Oscar winnende acteurs vindt het nog een schande om een hoofdrol te vervullen op het kleine scherm en de BBC poept er zelfs tv-afleveringen uit op speelfilmlengte – met de serie ‘SHERLOCK’ als absolute aanrader. Hun moderne vertelling van Sir Arthur Conan Doyle’s detective mysteries zijn vrijwel alle zes pareltjes te noemen: fantastische vormgeving, briljante muziek en een perfect duo in de hoofdrol. Benedict Cumberbatch en ‘Hobbit’ Martin Freeman hebben spetterende chemie als Holmes & Dr. Watson, de vlijmscherpe dialogen zijn altijd amusant en de bekende moordzaken krijgen in het moderne London een verassende wending. En dan heb ik het nog niet eens gehad over dé aartsvijand uit de literatuur: professor James Moriarty, hier hilarisch over de top neergezet door Andrew Scott. De derde tv-film ‘THE REICHENBACK FALL’ werd begin dit jaar uitgezonden en was een absoluut hoogtepunt van de serie. Kijken dus.
3. ‘SKYFALL’
De enige mammoet blockbuster op mijn verlanglijstje die achteraf niet teleurstelde. Na het tegenvallende ‘QUANTUM OF SOLACE’, sleepte regisseur Sam Mendes (AMERICAN BEAUTY) James Bond weer terug naar vertrouwd grondgebied: gadgets, mooie vrouwen, Q en een memorabele badguy in Javier Bardem. Met ‘CASINO ROYALE’ liet Daniel Craig al zien dat hij in één adem genoemd mag worden met Sean Connery’s borsthaar en ‘Dame’ Judi Dench krijgt hier, na jarenlang mentorspelen langs de zijlijn, eindelijk de kans om haar ‘M’ meer diepgang te geven. Maar de echte verassing van ‘SKYFALL’ is de manier waarop regisseur Mendes ruim vijftig jaar aan Bond-geschiedenis weet samen te pakken in een ode die nergens geforceerd aanvoelt. Hij en zijn hoofdpersonage stellen ons de vraag: is ‘007’ nog wel relevant in deze moderne tijd van Jason Bourne en stroboscoop montage? Toen na bijna tweeënhalf uur de Aston Martin door London scheurde met Monty Norman’s kippenvelopwekkende deuntje over de speakers, schreeuwde ik het antwoord door de zaal. Bond gaat nergens heen. Thank bloody God.
2. ‘INTOUCHABLES’
Ja er zit een dansende neger in. Ja de dansende neger wordt betaald door een steenrijke blanke miljonair die bovengenoemde dansende neger klassieke muziek probeert bij te brengen. Maar ‘INTOUCHABLES’ racistisch noemen is net zoiets als Zwarte Piet proberen te verbieden. Het zeikt zo. Dit waargebeurde verhaal over een jongen uit de achterstandswijken van Parijs die bevriend raakt met een verlamde man en hem weer zin geeft in het leven, ontroerde me van begin tot eind. Regisseurs Olivier Nakache en Éric Toledano’s verfilmden hun script zonder opsmuk en laten de acteurs het werk doen. Een ode aan het leven, de feelgood movie van het jaar.
1. ‘THE GREY’
De trailer deed me geloven dat dit een soort ‘TAKEN’ in de wildernis zou worden. Liam Neeson die in plaats van een groep Albanese vrouwenhandelaren een roedel wilde wolven op hun flikker geeft. Ik had er zin in. Maar wat regisseur Joe Carnahan en ster Neeson voorschotelden greep me onverwacht hard bij de strot. Vanaf de opening, waarin Neeson geknield in de sneeuw zelfmoord probeert te plegen, wordt de toon gezet. ‘THE GREY’ gaat over enorm verlies en de moed die nodig is om door te gaan. Ster Neeson, die in 2009 zijn vrouw Natasha Richardson verloor bij een skiongeluk, lijkt de emoties in zijn ogen niet te spelen en het ijzersterke scenario zit vol scherp uitgewerkte personages voor wiens leven je vreest. Wanneer een team oliewerkers op weg naar huis neerstort in de wildernis, worden ze al snel opgejaagd door een groep bloeddorstige wolven. Het lijken de basis ingrediënten voor een standaard thriller, maar regisseur Carnahan gebruikt de immer aanwezige dreiging als springplank voor verassend gesprekken tussen de doodsbange groep mannen. De film is vaak hopeloos, maar altijd knok je met Neeson en zijn kompanen mee. Je wilt niet dood. ‘THE GREY’ bleef me van alle films die ik dit jaar zag het langs bij. Vandaar.
http://www.youtube.com/watch?v=jTsIan3YNEE
