Ondanks het feit dat op deze zelfde plek vorige week het gedicht van Louis van Gaal uitlekte, is de benoeming van Louis van Gaal als bondscoach van het Nederlands elftal toch onverwacht. Vrijdagavond maakte de KNVB de aanstelling van Van Gaal wereldkundig. Een kort persbericht, met twee korte quotes van directeur Van Oostveen en bondscoach Van Gaal. Tot de officiële persconferentie van 10 augustus hebben beide partijen een radiostilte afgekondigd.
De oude bondscoach is nog maar net vertrokken, of de nieuwe bondscoach doet al zijn intreden in het bondsgebouw in de Zeister bossen.. De snelheid waarmee de voetbalbond de belangrijkste baan van de grootste sportbond van het land weggeeft roept vragen op. Waarom heeft Van Oostveen niet langer ingepraat op Bert van Marwijk om het afgelopen EK beter te evalueren? Voor Van Marwijk lagen er nog genoeg mogelijkheden om Oranje te renoveren.
Uiteindelijk heeft Van Marwijk zijn hoofd laten hangen naar de nukken van het volk en de chocoladeletters van De Telegraaf. Dat Louis van Gaal binnen recordtijd is aangesteld als opvolger geeft in elk geval aan dat directeur Van Oostveen beschikt over daadkracht, maar er rijzen ook vragen. Past Van Gaal eigenlijk wel bij de profielschets die door de KNVB is opgesteld? En in hoeverre is Van Gaal in staat om de ego’s bij Oranje te managen?
Te beginnen met de profielschets. Hierin staat onder meer dat de nieuwe bondscoach van Oranje een ‘peoplemanager’ moet zijn. Dat klinkt populair en doet denken aan de trainer 2.0: een strak pak, een wetenschappelijke benadering van het voetbal en veel geblaat. Dat gaat overigens niet altijd op, want de ouderwetse voetbaltrainer Del Bosque draagt geen duur design maatpak, maar een trainingsbroek en heeft bovendien een grote snor. Hij hield de ego’s van de Spaanse vedetten prima in toon. Ruzies tussen de spelers van Barcelona en Real Madrid? Niets van gezien. Dat heeft alles met een natuurlijke autoriteit te maken. Van Gaal heeft ook autoriteit, maar dat komt door zijn rol als strenge schoolmeester. De vraag is of dat nog past bij het voetbal van nu.
Toen Van Gaal in 2002 opstapte bij Oranje, voelde hij zich verraden. Verraden door de generatie waarmee hij zeven jaar eerder grote successen behaalde. De spelers zagen volgens Van Gaal de wedstrijden van het Nederlands elftal eerder als een leuke reünie, en wilden niet meer als kleine kinderen in het klasje van Van Gaal fungeren als jongetje. De jongetjes van ’95 waren mannen van de wereld geworden. Van Gaal kon daar niet mee omgaan. Hij verloor de controle over de groep. Dat gebeurde hem in een later stadium ook bij Barcelona, toen Rivaldo het belerende toontje van de Amsterdammer helemaal zat was. Ook bij Bayern Munchen kwam hij geregeld in conflict met de vedettes. Uiteindelijk verkoos Mark van Bommel zelfs een transfer naar AC Milan, in plaats van nog langer functioneren onder Van Gaal.
Dan is er nog de omgang met de pers. Hoewel Van Marwijk bij zijn persconferenties nooit een vrolijke noot bracht (in tegenstelling tot bijvoorbeeld zijn Duitse collega Low, die altijd vrolijk de pers te woord stond), was hij altijd correct. Hij zorgde niet voor klotsende oksels bij perschef Jansma, want Van Marwijk begreep het spel dat er door de media gespeeld wordt. Met Van Gaal weet je het maar nooit. Hij neemt de sportjournalisten niet serieus en volgens hem kunnen zij nooit relevante vragen stellen door hun gebrek aan relevante kennis van het voetbalspel. Van Gaal is ook nooit te beroerd om te zorgen voor een scène. Of de KNVB daar op zit te wachten is maar de vraag.
Uiteindelijk lijkt de keus voor Van Gaal een snel gekozen noodgreep. De ideale kandidaten zijn de trainers van de generatie ’88 die het momenteel goed doen. Maar Frank de Boer en Ronald Koeman hebben zich gecommitteerd aan hun clubs, terwijl Ruud Gullit –ondanks de lobby van VI– geen serieuze kandidaat is. Dan hebben we nog Frank Rijkaard, naar voren geschoven door de onvermijdelijke Johan Cruijff, maar Rijkaard is al jaren niet meer echt actief in het Europese topvoetbal. Rijkaard geniet van de zon en van de oliedollars in het Midden Oosten. Mocht Van Gaal slagen dan heeft de KNVB een fantastische zet gedaan. Gaat het mis, dan lopen Oranje én Louis van Gaal opnieuw een grote smet op. Voor Van Gaal zal dat het einde van zijn loopbaan betekenen. Dan is zijn laatste kunstje jammerlijk mislukt.
