Er is een hele tour door het land georganiseerd voor de D66-lijsttrekkerskandidaten voor het Europees Parlement. Ze debatteren in twee weken tijd wel tien keer en deze donderdag doen ze dat in Den Haag. Deze avond is georganiseerd door ‘D66 diversiteit’, een clubje waar men heel veel diversiteitsdingetjes doet en dan met name ‘bubbels doorprikt’, zo vertelt de voorzitter enthousiast. Zo is er een wandeling in Den Haag en die gaat van het Vredespaleis naar een Surinaams festival. Dit houdt dan weer verband met de uitspraken van Stef Blok. Applaus.
De zaal klapt niet alleen tegen Stef Blok, maar ook vóór vluchtelingen. De Haagse afdelingsvoorzitter meldt dat haar zoontje steeds vraagt waarom er mensen in Europa ‘achter hekken staan’. Ze vindt dat Europa maar ‘zit te bakkeleien’ over de komst van vluchtelingen: ‘dat heeft niets met een inclusief Europa te maken.’ Weer applaus. De ‘ambassadeur diversiteit’ die tevens ambassadeur van het ‘Els Borst Netwerk’ blijkt te zijn, meldt alvast dat er binnenkort ‘een diversiteitsgala’ wordt georganiseerd. Daar gaat gepraat worden over ‘de samenleving’ onder het motto ‘verhalen’. Opnieuw applaus.
Dan is het eindelijk de beurt aan de drie lijsttrekkerskandidaten. Europarlementariër Sophie in ’t Veld wil voor de vierde keer lijsttrekker worden. Ze wordt voor de tweede keer uitgedaagd door haar collega Marietje Schaake – want dat gebeurde in 2014 ook al – en er is ook nog een kandidaat met de naam Felix Klos, die eerder voor Alexander Pechtold heeft gewerkt. Felix heeft volgens Sophie ‘een heel goed boek’ geschreven, al heeft ze het zelf nog niet gelezen.
Het thema van deze avond is: ‘een inclusief Europa’. Alle kandidaten bewieroken diversiteit, inclusiviteit en vluchtelingen. Dit alles vindt plaats in herhalende rondes. De kandidaten overbieden elkaar wie het meest divers en inclusief is. Sophie ratelt dat diversiteit een voorwaarde is voor onze rijkdom en dat er veel te kritisch over diversiteit wordt gepraat. Er moet wat haar betreft een hele diverse D66-lijst komen. Marietje vertelt haar levensverhaal waar diversiteit eigenlijk als een soort rode draad doorheen blijkt te lopen. De suggestie is dat dit veel diverser is dan bij Sophie, die al dit persoonlijke geklets heeft overgeslagen. Marietje wil nog meer diversiteit dan Sophie: de politiek is te wit, te oud en te mannelijk.
Zo gaat het steeds: de ene kandidaat claimt voor diversiteit te zijn, maar wordt vervolgens overtroefd door de anderen die nog een extra toefje inclusiviteit proberen toe te voegen. Zo wil kandidaat Felix een ‘diverse lijst’. Sophie gaat zich ‘committeren’ door een lijstadvies te geven waarbij de top vijf ‘zo divers mogelijk’ is wat betreft geslacht, generatie, leeftijd en allerlei andere zaken. Dat vindt Marietje dan weer onvoldoende want zij wil ook nog dat D66 actief gaat zoeken naar kandidaten in ‘nieuwe netwerken’. Felix suggereert zonder enige ironie de voetbalclub. Marietje benadrukt dat er cultuurverandering nodig is: er moeten nieuwe mensen aangesproken worden want anders is er ‘uitsluiting’.
We spreken nog steeds over een Europese kandidatenlijst waarover de nog te kiezen lijsttrekker alleen adviseert. In deze zaal spreekt niemand over de vraag of de Europese D66-fractie wel de meest logische plek is om diversiteit te promoten, of diversiteit wel een hoofdthema van de Europese verkiezingen zal zijn, of diversiteit een belangrijk politiek thema in Brussel is waarop echt verschil kan worden gemaakt en of er niet hele andere kwaliteiten nodig zijn om D66-lijsttrekker te worden.
Hier behagen de drie kandidaat-lijsttrekkers D66-leden met een zo inclusief mogelijk verhaal dat er vanuit het perspectief van Brussel volstrekt niet toe doet. Zo raakt de realiteit van het Europees Parlement helemaal buiten beeld. Zou men in Brussel malen om een gekleurde homo en een jonge gehandicapte op de D66-lijst? Maakt het in Brussel wat uit dat Marietje de ideeën van D66-leden over diversiteit her en der wil komen aanhoren? Of is het in de grote mensenwereld de vraag hoe je in Brussel invloed uitoefent op echt beleid? En daarmee welke lijsttrekkerskandidaat daar het beste toe in staat is?
Voor die vraag is geen debat van twee uur nodig. Felix heeft geen enkele ervaring in Brussel. Nul D66-invloed dus met lijsttrekker Felix, hoeveel ingewikkelde ideeën over intersectionaliteit hij ook heeft. Marietje doet dat wel wat beter, maar Sophie loopt op haar een straatlengte voor. Ze zegt het in één kort zinnetje. Meteen is deze hele campagne overbodig: ‘ik heb een positie en gezag opgebouwd, dat wil ik inzetten voor onze idealen.’ Dat klopt: ze heeft een invloedrijke functie en of ze nou voor diversiteit is of niet, ze is de beste kans van D66 op veel Brusselse invloed.
De grote vraag van deze lijsttrekkerscampagne is daarmee of D66-leden begrijpen wat de prioriteiten van hun eigen partij zouden moeten zijn.
