Het moet de grootste politieke gebeurtenis van 2019 worden: de verkiezingen voor de Provinciale Staten en daarmee indirect die voor de Eerste Kamer. Forum voor Democratie (FvD) praat graag over de grote invloed die de partij na deze verkiezingen in de Senaat zal hebben, maar vooralsnog lijkt het nuttiger te bekijken wat de partij in de provincies gaat doen. Partijen op rechts hebben al meerdere pogingen gedaan lokaal en provinciaal voet aan de grond te krijgen. Een succes was dat nooit, maar toch waagt FvD een poging. Misschien kan Thierry Baudet er nog eens een nachtje over slapen.
De introductie van de lokale PVV kan een mooie waarschuwing zijn. In 2018 zou de PVV in zestig gemeenten deelnemen aan de gemeenteraadsverkiezingen. Die ambitie was op zich al problematisch: deze kwam voort uit het verlangen goed in de landelijke media te komen, niet uit het doel iets wezenlijks bij te dragen aan de politiek van de betreffende gemeenten. Dit is precies hoe Baudet nu met de provincies omgaat: FvD is eigenlijk alleen geïnteresseerd in de Eerste Kamer om Rutte dwars te kunnen zitten. Over de provincies zelf haalt men zijn schouders op.
Hoe hopeloos dat is, konden we dit jaar al goed zien. Eerst moest de PVV bakzeil halen in de helft van de aanvankelijk geplande gemeenten, want er waren onvoldoende kandidaten. Dat krijg je als je geen ledenstructuur hebt. Vervolgens viel de uitslag tegen: alleen in Almere en Nissewaard kwamen vrij grote PVV-fracties, terwijl de partij het elders vaak met een paar zeteltjes moest doen. Maar wat maakt het uit, want Wilders had zijn landelijke publiciteit gehad en kritische vragen komen toch alleen maar van linkse journalisten, nietwaar?
Het probleem met lokale en provinciale fracties is dat je vrijwilligers nodig hebt die actief willen worden. Hoe gaat dat bij partijen waar alleen de partijtop de selectie mag doen? Alleen al deze week ging het drie keer mis bij de PVV. In Emmen werd de lijsttrekker al bekend vanwege zijn Hitler-kapsel. Er ging bij de PVV geen alarmbel af. Hij deelde tweets van Stormfront, was al snel geen fractievoorzitter meer, kwam vervolgens helemaal niet meer opdagen en deze week is hij door de PVV uit de fractie gegooid. Als hij zijn zetel opgeeft, zit er een echtpaar in de driekoppige fractie.
Maar het kan altijd nog een tandje erger. Bij de PVV in Purmerend werd deze week Nicole Moinat uit de fractie gegooid. Er was al langer ruzie. Binnen de Purmerendse PVV blijken twee stromingen te bestaan. De provinciale PVV begon zich ermee te bemoeien: Moinat zou de echte PVV zijn, niet de twee fractieleden die Moinat wilden laten ophoepelen. Het was de provinciale PVV ontgaan dat ze hier helemaal niet over gaat. Nu zoekt de gemeente Purmerend zelf maar uit hoe het verder moet.
Om een week vol ruzie compleet te maken was het ook nog hommeles bij de PVV in Zuid-Holland. Statenlid Jeffrey Rijken mag om onduidelijke redenen niet terugkomen na de verkiezingen, naar eigen zeggen omdat hij te kritisch is. Hij mocht deze week meteen het woord niet meer voeren over een onderwerp wat hij zelf had geagendeerd.
FvD heeft veel met de PVV gemeen: er is geen serieuze lokale of regionale structuur. De PVV heeft helemaal geen leden, bij FvD kunnen leden onderling geen contact met elkaar opnemen. In theorie zouden ze afdelingen kunnen vormen, maar dat wil de wantrouwige partijtop niet. Het gevolg voor beide partijen is hetzelfde: ze kunnen kandidaten niet goed leren kennen en alleen afgaan op wat losse sollicitatiegesprekjes en het checken van CV’s. Dat is in het verleden al vaak onvoldoende gebleken om goede kandidaten te vinden die ook samen door één deur kunnen. Bij FvD ging het in 2018 al fout toen de partij slechts één lokale kandidatenlijst moest maken.
Veel signalen dus dat FvD op lokaal of provinciaal niveau niet anders zal zijn dan de PVV. De vraag voor alle Baudet-fans is daarmee: waarom werden de provinciale kandidaten eigenlijk niet op het FvD-congres van vorige maand gepresenteerd? Dat congres is immers de enige plek waar FvD-leden samenkomen. Heeft FvD nog niet genoeg mensen, of is FvD niet overtuigd van de eigen kwaliteit? Of zit de partij intern inmiddels met de megalomane ambities van Baudet in zijn maag?
FvD schreeuwt hard dat de kandidatenselectie heel zorgvuldig is, maar dat roept de PVV ook altijd. Misschien moet Baudet er dus toch nog eens een nachtje over slapen.