Het zal intense pijn hebben gedaan, daar bij de initiatiefnemers van GeenPeil. De partij die haar Kamerleden als levende stemkastjes naar het Binnenhof zou sturen en de partijleden bij alle stemmingen in de Kamer de koers zou laten bepalen is een fiasco geworden. Nog geen 5.000 mensen waren bereid op de partij te stemmen. En dat terwijl het zo’n fantastisch idee was, er massamediale ruggensteun was van GeenStijl en een bekende columnist – Jan Dijkgraaf – voor duizenden euro’s per maand bereid was in de Tweede Kamer duimen te gaan zitten draaien.
Misschien was het tóch geen goed idee. Schoorvoetend gaf GeenPeil het deze week toe aan haar leden. De partij mailde: “Uiteindelijk moeten we ook erkennen dat het idee om Kamerzetels te halen misschien toch gewoon geboren was uit overmoed, na een geslaagde en succesvolle referendumcampagne.” Daar valt je mond toch van open, zoveel zelfkennis bij GeenPeil na maanden vol gedram over een voor zowel media als burgers onaantrekkelijk en bovendien onuitvoerbaar plan. De interesse in GeenPeil is inmiddels zo minimaal dat geen medium het nieuws deze week overnam.
Hoe moet het verder? GeenPeil meldt dat een aantal leden hun lidmaatschap heeft opgezegd: “Begrijpelijk, aangezien er geen actieve partij is om lid van te zijn.” Zo draait GeenPeil de werkelijkheid om: als partijbestuur zou je een partijstructuur kunnen opzetten en serieus kunnen proberen volgende keer wel zetels te halen, maar in plaats daarvan doe je niks, constateer je vervolgens dat je eigenlijk geen partij bent en vind je het dus ook niet gek dat je leden weglopen. GeenPeil int geen contributie meer.
Als je de partij nu geen vervolg geeft en niet meedoet aan de gemeenteraadsverkiezingen van 2018, weet je zeker dat het er niet meer van komt. GeenPeil is zo enthousiast over de eigen missie de democratie te vernieuwen dat ze niet eens in één gemeente mee zal doen. Onbewust denk je terug aan de vrijwilligers bij de GeenPeil-bus tijdens het Oekraïne-referendum. Dat land interesseerde ze niks: ze wilden meer directe democratie. De oogst van GeenPeil: geen serieuze politieke partij en het correctief referendum komt er definitief niet. En bedankt.
Zo komen we op de simpele vraag hoe je politiek iets tot stand kunt brengen. De afgelopen maanden was er veel nieuws ‘dat er zoveel nieuwe partijen meedoen aan de verkiezingen’. Maar die leken vooral op GeenPeil. Een paar weken voor de verkiezingen introduceerde de Integriteitspartij zichzelf. De twee leden probeerden de suggestie de wereld in te helpen dat ze de barricaden op zouden gaan voor meer integriteit en meer transparantie. Maar in de praktijk vonden ze zelfs handtekeningen ophalen al te veel werk.
En zo had ook VNL echt een missie voor Nederland, want toen er bij de eerste verkiezingen geen zetels werden behaald wilde het bestuur de partij zo snel mogelijk opheffen. Volgens partijvoorzitter Laurence Stassen waren er ‘weinig reële ambities‘. Nou zeg dat wel, want die had Stassen zelf moeten formuleren. De Piratenpartij heeft als een van de weinige partijen wel de ballen om zonder zetels verder te gaan. Dan geloof je pas echt in je eigen verhaal. Voor de lijsttrekker geldt dat dan weer niet, want Ancilla van de Leest liep na het verlies snel weg en wil alleen ‘symbolisch lid‘ blijven. Dat is codetaal voor: ze steekt geen poot meer uit.
In de jaren tachtig waren er televisiespotjes. Een man met een snor en een oubollig kapsel zat op een fiets met een klein kind voorop. Niemand begreep wie dit was en waar hij in hemelsnaam voor stond. Maar na heel veel verloren campagnes zou hij bekend worden en zijn partij succesvol. Jan Marijnissen veroverde met de SP na veel ploeteren een plaats in de Tweede Kamer. De Partij voor de Dieren haalde bij haar eerste twee pogingen om zetels te halen de kiesdrempel niet, maar Marianne Thieme had een missie en met vijf zetels durft niemand de PvdD nog een mislukking te noemen.
Dus tja, wat moeten we van nieuwe partijen van nu denken? In ieder geval dat ze niet begrijpen waar politiek om draait. Om echte ambitie, wil tot verandering en doorzettingsvermogen. Daar hebben ze bij GeenPeil en vele andere gelegenheidsclubjes nog nooit van gehoord. Als je dat tegen ze zegt, loop je de kans dat ze je uitschelden. Ik zou zeggen: bij elke verkiezing mag je natuurlijk op een partij stemmen die nog geen zetels heeft, maar het is slimmer dat pas te doen als ze voor de tweede keer op het stembiljet staan.
Dan weet je zeker dat je niet op ambitieloze zwakkelingen stemt.
