Een debat op Prinsjesdag moet hoog nodig gaan over de kwaliteit van de parlementaire journalistiek. Ten minste, dat dacht debatcentrum De Rode Hoed in Amsterdam. Frenk van der Linden staat dinsdagavond op het podium om de zaal te vertellen dat ‘we naar onszelf gaan kijken’. Beetje vreemd, want hij suggereert dat de zaal vol parlementaire journalisten zit, maar die hebben deze Prinsjesdag natuurlijk wel wat beters te doen. De meeste mensen in de zaal lijken helemaal geen journalist te zijn.
We kijken naar een filmpje met Joris Luyendijk die vertelt hoe slecht de parlementaire journalistiek is. Het is kennelijk nogal belangrijk wat Luyendijk daar allemaal van vindt. De zaal mag op het filmpje reageren en meteen begint een vrouw over ‘semi-journalistiek’ te klagen. Ze bedoelt GeenStijl en Powned. De klachtenregen gaat nog even door: gewone media zijn ook slecht bezig want De Volkskrant heeft zonder enige inhoudelijke aanleiding de voormalige Rotterdamse PVV-lijsttrekker Geza Hegedüs geïnterviewd. Dat is ook slecht.
In deze zaal maakt men zich erg druk dat Rutger Castricum Mark Rutte acht jaar geleden (!) vroeg of hij nog geneukt had. Een columnist wil dat parlementaire journalisten vaker kijken naar wat politici doen in plaats van wat ze zeggen. Een journalist vindt dat reconstructies van politieke gebeurtenissen tegenwoordig zo snel in elkaar worden geflanst dat meteen te zien is welke voorlichters zijn gebeld. Een ander vindt interviews niks want dan willen politici vooraf afspraken maken over wat wel en niet gevraagd mag worden. Als politici een interview aanbieden moet je dat als journalist sowieso weigeren, horen we. Dat is dus kennelijk de praktijk niet.
Al met al is de parlementaire journalistiek afschuwelijk, zo wordt deze avond duidelijk. De problemen in de parlementaire journalistiek komen allemaal door de hijgerigheid, de sensatiezucht, de klefheid tussen journalisten en politici, de enorme hoeveelheid spindoctors en de competitie tussen journalisten om primeurtjes die iedereen na een dag weer vergeten is. De grote oorzaak op de achtergrond: er is steeds minder geld want Facebook en Google romen de hele advertentiemarkt in een meer dan extreme mate af. En dat wordt steeds erger.
Wat gek dat alle media tegenwoordig hetzelfde doen om een groot publiek te trekken. In De Rode Hoed is men zo druk hierover te klagen dat men het enige nieuws van de avond helemaal mist. FTM-hoofdredacteur Eric Smit zit op het podium en meldt terloops dat zijn medium quitte draait. Daar zagen we nog geen persberichten over langskomen en er was geen talkshow die er aandacht aan besteedde, maar in relatieve stilte is een medium ontstaan met abonnees, zonder reclame, met een eigen aanpak en komt men nog uit de kosten ook.
Klagen is makkelijk. Een UvA-politicoloog meldt dat het bereik van FTM erg laag is: er zijn dertien miljoen kiezers in Nederland. Wat heb je dan aan die paar duizend abonnees van FTM? Het gaat erom wat programma’s als Jinek en Pauw doen, want daar kijken de meeste mensen naar, horen we. Zo zien we: zelfs als er in Nederland eindelijk weer eens een goed medium bij is gekomen, blijft er gezeur. De FTM-berichtgeving over VVD-voorzitter Henry Keizer laat juist zien dat een relatief klein medium enorme invloed kan hebben.
FTM wijst de journalistiek de weg: enkele duizenden abonnees zijn tegenwoordig al een mooie basis om een nieuw medium op te laten draaien. Het levert journalistiek op over kwesties die al die grote media laten liggen, zoals recent het baantjescircuit van onze senatoren. Niet bepaald een detail, maar je zult Pauw en Jinek er niet over horen. Te ingewikkeld enzo. We kunnen dus kiezen: we zijn voortaan afhankelijk van media die allemaal dezelfde oppervlakkige rommel brengen omdat ze op zoek zijn naar de laatste adverteerders-euro’s, of we betalen zelf een paar tientjes en krijgen media met een uniek eigen geluid.
Als advertenties steeds minder geld opleveren is de vraag hoe journalisten hun huur kunnen blijven betalen. FTM toont ons hoe dat moet: als burgers weer gaan betalen voor journalistiek kunnen er prachtige dingen ontstaan. Tijd dus om lid te worden van FTM voor meer onderzoeksjournalistiek, supporter te worden van Vers Beton voor een alternatief media-aanbod in de tweede stad van Nederland of te doneren aan TPO want ook in dit stuk is tijd en energie gestoken.
U wilt niet betalen? Prima, maar accepteer dan dat u steeds vaker overal dezelfde hijgerige en uiterst voorspelbare verslaggeving zult zien. Als u iets anders wilt, weet u wat u te doen staat.
