Het is zaterdagmiddag ijskoud in Rotterdam maar het weerhoudt enkele honderden mensen er niet van gehoor te geven aan de oproep van Geert Wilders om te komen demonstreren. Geert roept door een luidspreker dat wij – zijn toeschouwers dus – ‘zin hebben om door de stad te lopen’. Zijn aanhang lijkt het daar nog mee eens ook. We gaan de eerste straat rechts en op het Schouwburgplein nog eens rechts. Daar stopt de demonstratie alweer. De PVV-demonstratie is dus een wandelingetje van hooguit vijf minuten.
De demonstratie is bedoeld om boosheid en onvrede te uiten over drie zaken: het kabinet Rutte-III, de islamisering en de ‘discriminatie van Nederlanders’. Geert laat zich kort even zien en legt vooral de nadruk op dat laatste thema: asielzoekers krijgen sneller een huis dan Nederlanders en ze hoeven hun ziektekosten niet zelf te betalen. ‘Eigen volk eerst!’ scanderen de demonstranten meerdere malen.
Vier jongeren houden een spandoek omhoog met een groot hart erop. ‘Hart tegen hard’ staat er. Ze blijken van de PvdA te zijn, maar ze hebben dat niet op hun spandoek gezet. Waarom precies, is niet helemaal duidelijk, maar het lijkt een verband te hebben met de demonstranten. We zien hier niet een verzameling van gewone rechtse kiezers, maar vooral mensen van Vlaams Belang, Pegida, Defend Europe, NVU en Identitair Verzet. De meute scandeert nog eens ‘Eigen volk eerst’ en er zijn naast Nederlandse vlaggen wat Prinsenvlaggen te zien. U weet wel, die de NSB ook gebruikte.
Een voormalige PVV-aanhanger komt hier om zijn voormalige PVV-vrienden te spreken. Hij is zelf geen aanhanger meer. Hij is nu voor Forum voor Democratie (FvD) want ‘Thierry Baudet is de nieuwe Pim Fortuyn’, zegt hij. Daarmee ontvouwt hij een nieuwe theorie: na de dood van Pim heeft Geert lange tijd op de winkel gepast tot er een echte opvolger kwam. Die is er nu in de persoon van Baudet: hij is een betere spreker met een veel beter verhaal dan de PVV. Wilders was hooguit een tussenpaus en dus is het logisch om over te stappen naar FvD. De grote vraag is vooral: wie stappen over en wie niet?
De voormalige PVV-aanhanger heeft inhoudelijk volstrekt gelijk. Er bestaan ongetwijfeld allerlei programmatische verschillen tussen FvD en PVV, maar niet op de belangrijkste thema’s. FvD is net als PVV tegen het uithollen van de Nederlandse soevereiniteit en tegen de EU. Over de multiculturele samenleving en immigratie denken beide partijen hetzelfde. Ze hebben ook beide een hekel aan politieke correctheid en nemen geen blad voor de mond. Zo kan de aanhang van de PVV makkelijk overstappen naar FvD en vice versa.
Thierry Baudet lijkt dit te begrijpen want hij richt al zijn pijlen vooral op VVD en CDA. Daar zijn wellicht extra kiezers te halen. Met zijn toenemende populariteit en enorme aanwezigheid in de media is de kans dat PVV-stemmers naar FvD overstappen sowieso groot: daar hoeft Baudet eigenlijk weinig extra’s voor te doen. De vraag is vooral of alle kiezers van Wilders naar Baudet kunnen overstappen en of Baudet ze allemaal wil hebben. Maar daar lijkt het niet op.
De leden van FvD lijken in geen enkel opzicht op de mensen die in Rotterdam achter Wilders aanwandelen. Bij Baudet lijkt het een dwarsdoorsnede van de bevolking, die vaak hoog is opgeleid en vrijwel altijd werk heeft. Voor gematigde PVV-kiezers is FvD daarmee een aantrekkelijk alternatief. Dat geldt niet voor de meest extremistische flank van de PVV die ook sympathiseert met de NVU, Pegida, Defend Europe en Identitair Verzet. Baudet liet al eens publiekelijk weten niets met de NVU te maken te willen hebben. Bij Wilders zijn – zo blijkt hier in Rotterdam – al deze clubs gewoon welkom.
Zo ontstaat een zelfversterkende dynamiek: PVV-aanhangers die nog niet waren overgestapt naar FvD hoeven alleen maar de beelden van deze PVV-demonstratie te zien, inclusief NSB-vlaggen en de leus ‘Eigen volk eerst’. Zij maken zich dan waarschijnlijk snel uit de voeten richting FvD. De enigen die Wilders trouw blijven zijn juist de extreemste elementen, aangezien die simpelweg niet welkom zijn bij Baudet en dus niet eens de moeite hoeven te nemen om over een overstap na te denken. FvD wordt een partij voor gewone burgers, PVV voor de rest.
