Ruim een jaar geleden ging ik naar het Westland. Er was door een lokale partij een kartbaan afgehuurd voor hun jaarlijkse politieke avond. Het hoogtepunt van de avond was een optreden van FvD-Kamerlid Theo Hiddema. Er was een goed uitziende voetbalpresentator ingehuurd om wat met Hiddema te keuvelen, hem de kans te geven wat grapjes te maken en verder nog wat naar de bekende weg te vragen. Zelfs de grootste Hiddema-criticus moest toegegeven: geen ander Kamerlid krijgt een zaal zo gemakkelijk plat. Iedereen vermaakte zich opperbest.
Op zo’n avondje is er geen ruimte voor echt debat of felle kritiek. Het is immers een avondje voor fans. Dat viel vooral op toen Hiddema sprak over het FvD-standpunt dat Nederland de EU zou moeten verlaten. Een man uit de zaal wilde weten wat zo’n Nexit zou betekenen voor al het groente en fruit uit de regio. De vragen uit het publiek moesten vooraf worden ingeleverd en dus kon Hiddema weten dat deze vraag eraan zou komen. Dat kon hij sowieso wel bedenken, want als je in het Westland even om je heen kijkt, zie je alleen maar boerenbedrijven.
Nexit is een heel belangrijk standpunt van FvD. Je zou dus denken dat Hiddema een overtuigend antwoord zou hebben ingestudeerd. Helaas. Hiddema meldde dat FvD ‘een sterke concurrentiepositie’ wil en dat Nederland die ook buiten de EU kan hebben. Hiddema prees de Nederlandse ondernemingsgeest en begon over het zelf afsluiten van handelsverdragen. Mensen hebben sowieso groente en fruit nodig, wist hij. Ook wenste hij de aanwezigen ‘kostelijke waar van niveau’ toe.
Hiddema zat in een veilige setting: alleen maar fans in de zaal, geen onverwachte vragen uit het publiek, een presentator met nul verstand van politiek en met wat grapjes gaat de applausmachine vanzelf aan. Laten we vooral niet te kritisch doen over Hiddema.
Ik moest hieraan terugdenken bij het lezen van het boek Mr Hiddema in de politiek van Stan de Jong. Dit boek is een verslag van de politieke carrière van een man die nog geen twee jaar Kamerlid is, die geen letter wetgeving wist te veranderen en ook erg weinig in de Tweede Kamer aanwezig is. Wat zijn er aan Hiddema veel interessante vragen te stellen over wat hij wil bereiken, hoe realistisch al zijn plannen zijn en vooral hoe hij daar meerderheden voor denkt te vinden. Maar het boek van Stan de Jong is als een avondje Hiddema in de polder: het is slechts een lofzang.
Dat is een patroon bij FvD. Op het partijcongres van vorig jaar kwam dezelfde goed uitziende maar niets wetende presentator keuvelen met Hiddema. Daar waren de grapjes al. Dit jaar kwam een meisje van Powned op het podium slijmerige vraagjes stellen, waarbij Hiddema werd gesecondeerd door Johan Derksen, die hem meteen begon te bewieroken. Hiddema mocht oneliners de zaal in sturen zonder dat ‘de journalist van Powned’ op het idee kwam een verdiepende – laat staan een kritische – vraag te stellen.
Dat een partij haar eigen communicatie-uitingen strak regisseert is wel te begrijpen en ook niet uniek: dat gebeurt overal. Bij FvD is wel uniek dat hele of halve journalisten de behoefte voelen elke norm over journalistiek te laten varen en zich honderd procent voor het PR-karretje van Baudet en Hiddema te laten spannen. Het boek van Stan de Jong verwoordt continu het perspectief van Hiddema. Onderzoek zit er niet in. De Jong is er opmerkelijk eerlijk over: het boek ‘heeft geen onderzoeksjournalistieke pretenties, het is zuiver het verhaal van Hiddema’. FvD-PR dus.
Hiddema presenteert zichzelf in dit boek als slimmer dan minister Grapperhaus, maar of dat ook terecht is, lezen we nergens. De racisme-beschuldigingen aan het adres van FvD wuift Hiddema losjes weg en de auteur gaat daar klakkeloos in mee. Het FvD-idee van een Wet Bescherming Nederlandse Waarden wordt zonder enige ruimte voor kritiek gepresenteerd terwijl het hele idee uiterst brak is. Hiddema mag gespeelde onwetendheid over het Kamerwerk etaleren zonder enige kritische tegenwerping. Als klap op de vuurpijl worden claims gemaakt over de eerdere onrust bij FvD die ronduit onwaar zijn. Hiddema stelt dat critici ‘de partij wilden overnemen’ maar dat kan statutair helemaal niet. De Jong schrijft het toch gewoon op.
Zo worden we telkens geconfronteerd met FvD-PR die door een rondfladderende journalist van een journalistiek sausje wordt voorzien. Dat mag natuurlijk, maar vroeg of laat zullen de meeste burgers echt wel door dit doorzichtige trucje heen prikken. Dat zal niet alleen een probleem zijn voor FvD, maar ook voor deze journalisten.
