De thema’s (zelf)euthanasie, voltooid leven en ‘hulp bij zelfdoding’ staan in het brandpunt van de actualiteit met de cassatie in de zaak Heringa, de ontwikkelingen bij de Coöperatie Laatste Wil, het lopend kabinetsonderzoek ‘voltooid leven’ en het komende initiatiefwetsvoorstel van D’66 hierover. Maar feitelijk loopt dit publieke debat tien jaar achter op de feiten. De burger weet al lang wat hij (m/v) wil, sterker nog, hij handelt er al naar ongeacht welke beleidsmatige, juridische of politieke wind er waait. Over nog eens 10 jaar is een veilige en humane zelfeuthanasie bij voltooid leven ‘common practise’, of de politiek nu wil of niet. Wij adviseren beleidsmakers dan ook dringend om op te stoppen met dit achterhoedegevecht.
Politici, juristen en opiniemakers staren zich blind op hun eigen rol in dit debat en overschatten hun invloed op het doen en laten van de burger schromelijk, helemaal waar het gaat om de eigen regie bij voltooid leven. De burger laat zich hierbij niet leiden door opvattingen van een medische beroepsgroep, beleidsambtenaar medische ethiek of door de juridische abstracties van een Hof.
De laatste twintig jaar zijn burgers in onze samenleving steevast aangeleerd om op allerlei terreinen van hun leven meer zelfredzaam te zijn. Het internet en het vrije verkeer van goederen faciliteert die ontwikkeling: alle kennis en producten van de wereld zijn beschikbaar vanuit onze luie stoel (inclusief onlinehulp en middelen voor zelfeuthanasie). Zeker daar waar zelfredzaamheid raakt aan menselijke waardigheid, zijn burgers enthousiast. Als je je eigen broek moet ophouden en je eigen zorg en oudedagsvoorzieningen moet regelen, dan mag je toch zeker ook beslissen over zoiets fundamenteel eigens als een zelfgekozen levenseinde? Een dergelijke emancipatie van de burger draait niemand terug: rechters noch politici.
Er zijn genoeg indicaties dat de burger dit steeds vaker zelf wil, kan en gaat regelen. De Nederlandse Vereniging van Vrijwillige Euthanasie is één van de snelst groeiende verenigingen van Nederland met inmiddels 170.000 leden. Albert Heringa kreeg binnen een week 20.000 handtekeningen als steunbetuiging. Ook de Coöperatie Laatste Wil groeide binnen enkele maanden exponentieel en is inmiddels begonnen met distributie van het ‘laatste wil-middel’ onder haar tienduizenden leden. Daarbij zijn boeken over zelfeuthanasie razend populair geworden; onder anderen de boeken Uitweg en ‘The Peacefull Pill’ zijn bestsellers.
En zijn de procedures en checks voor zelfeuthanasie echt zo onveilig en ongedegen? ‘The Peacefull Pill’ geeft een andere indruk. Dit populaire boek betreft een handleiding voor zelfeuthanasie met exact dezelfde middelen als bij formele euthanasie door een arts –barbituraten & antibraakmiddelen- welke leiden tot een pijnloze en vredige dood. Het boek is ook geschreven door een arts. De aspirant lezer moet zijn leeftijd aantonen via paspoort/credit card (alleen voor 50+) of middels een uittreksel van zijn medisch dossier aantonen dat hij ernstig lijdt aan een chronische ziekte.
In de veiligheidsprocedure zit een systeem van incidentele en structurele toetsing van het euthanasiemiddel: de burger kan voor zichzelf een monster laten testen bij een ISO gecertificeerd laboratorium. Daarnaast kan de burger een monster sturen naar een stichting, welke alle doses test op zuiverheid om de structurele betrouwbaarheid van de leverancier te toetsen. In dit proces kan de burger zich laten bijstaan door een professionele levenseindeconsultent. In de casussen Heringa en oud-CDA kamerlid Van der Heijden is deze weg bewandeld. Beide waren niet ziek, maar waren voltooid met het leven. Kortom, voor zelfeuthanasie ontwikkelt zich al een private infrastructuur, welke de overheid niet hoeft te faciliteren noch te belemmeren.
Of beleidsmakers het leuk vinden of niet, er zijn steeds meer indicaties dat de burger zelf zijn eigen euthanasie wil, kan en gaat regelen bij een voltooid leven, waarbij de burger zelf bepaalt wanneer zijn leven voltooid is. Zelfeuthanasie bij voltooid leven is steeds meer het privédomein van de burger en dat is lang niet zo onveilig als wordt beweerd. Dankzij moderne technologie en het vrije verkeer van goederen en kennis is er niets dat deze ontwikkeling kan stoppen; over tien jaar is het ‘common practise’. Wij adviseren beleidsmakers dan ook dringend om op te stoppen met dit achterhoedegevecht.
