Amsterdam is een stad van fietsers maar dat betekent niet dat Amsterdam van haar fietsers houdt. De gemeente voert al een aantal jaar een terreurbeleid rondom geparkeerde fietsen, vooral op en om het Leidseplein. Een fiets aan brug vastzetten bleek ineens helemaal niet te mogen. Een fiets naast een rek werd ineens een veiligheidsrisico. Het beleid dat gevoerd wordt op fietsparkeren heeft maar één eindpunt: de invoering van betaald parkeren voor fietsen.
Het begon bij het Centraal Station. Daar bleven veel zwerffietsen staan en dat zorgde voor verstopping (een zwerffiets is een fiets die geparkeerd is, maar waarschijnlijk niet weer opgehaald wordt). Dit werd uitgebreid naar het Leidseplein. Hier trok de gemeente het in een veiligheidsframe. Nooduitgangen zouden niet goed bereikbaar zijn. De fietsen die Amsterdammers lukraak neerzetten zouden blinde omaatjes in gevaar brengen.
Er werd een idioot beleid ingevoerd. Alle fietsen aan bruggen en palen in het Leidsepleingebied worden direct losgeknipt. Alle fietsen die niet in een rek of een getekend vakje staan worden ingeladen. Fietsen in een fietsvoorziening worden gestickerd en als ze er na zeven dagen nog steeds staan, ondergaan ook zij het lot van deportatie. Fietsen in het rek waarvan het licht ontbreekt of die er anderszins gammel uitzien mogen zonder sticker meteen worden meegenomen omdat ze wel eens een fietswrak zouden kunnen zijn.
In 2013 werden in Amsterdam in totaal bijna 74.000 fietsen weggeknipt. Het regende klachten. Inmiddels heeft de Rekenkamer Amsterdam na onderzoek vastgesteld dat de handhaving niet goed gebeurt. Er zijn teveel en te onduidelijke regels. De stickers voldoen niet aan de voorschriften. Er worden per stadsdeel andere definities gebruikt, waaronder die van fietswrak. Regelmatig is te zien dat de handhavers onterecht te werk gaan.
Mijn stadsdeel is mij als Leidsepleinbewoner tegemoet gekomen. Ik kon mijn fiets laten chippen. Zo kunnen de handhavers mijn fiets herkennen als ik op vakantie ben en hem dus niet na zeven nachtjes wegknippen. Dat lijkt een tegemoetkoming, maar dat is het niet. De Rekenkamer stelt namelijk ook dat “overlastgevende fietsen” “efficiënter” verwijderd moeten worden. De Kamer blijft dus binnen het frame dat geparkeerde fietsen voor hinder zorgen.
Alles dat overheden in stukjes invoeren of beëindigen leidt tot een einddoel. Framing is daarbij essentieel om de burger te overtuigen dat het beleid niet alleen legitiem is, maar ook noodzakelijk. Zo wordt de weerstand van de burger langzaam afgebroken. Amsterdam is een fietsstad, schreef Teun van de Keuken laatst in Het Parool. Politici weten dat ook en het is onvermijdelijk dat ze daarop willen gaan cashen.
Utrecht kondigde eerder aan bij het CS betaald fietsparkeren te willen invoeren, maar dat stuitte op groot verzet. In een stationsgebied kan je mensen dwingen te betalen of anders een eindje te moeten lopen. Voor de rest van de stad gaat dat niet op. Ook Groningen zocht eerder tevergeefs naar manieren om fietsers te laten betalen voor stallen.
Gechipte fietsen bieden nieuwe kansen voor de inhalige bestuurder. Ik voorspel dat het fietsenrek bij mij voor de deur binnen vijf jaar een bewonersrek is. Alleen gechipte fietsen zullen daar mogen staan. Bezoekers van het Leidseplein zullen terecht kunnen in betaalde stallingen zoals de nu nog gratis garage naast Paradiso of de parkeerplaats bij het Raamplein.
Als de bewonerschip een succes is zal de verplichte chip worden ingevoerd: alle fietsen geregistreerd. Technologie maakt het mogelijk een digitaal parkeerkaartje voor je fiets te kopen. Wie fout parkeert krijgt direct een boete. De gemeente slaat daarmee twee vliegen in een klap: ze bereikt het doel van ‘internationale allure’ (die niet blijkbaar samengaat met fietsen tegen de pui van de Apple Store) ze kan verdienen aan de fiets. Fietsparkeeroverlast is een non-probleem dat bestuurders hebben gecreëerd los van het belang van de burger. Ga er niet in mee, parkeer je fiets niet oké!
