“We worden kleiner, scherper en nóg relevanter.” Dat is het hedendaagse mantra van de meeste printmedia, kranten en tijdschriften voorop. In het ergste geval zeggen ze er ook “voor onze doelgroep” achteraan. Dus: “relevanter voor onze doelgroep”. Mag ik even een teiltje? Als je deze strategie – die ik nu even in drie kernbegrippen samenvat – door redeneert, heb je straks met steeds slankere media pin-ups te maken, die vanwege hun handzame vorm (dun), prettige uiterlijk (lay-out) en van A tot Z superrelevante inhoud (kopij!) nóg meer aandacht zullen trekken van steeds meer/minder lezers. Vul die laatste mogelijkheid zelf maar in.
Eenheidsworst
Een ding lijkt vast te staan in de race naar “kleiner, scherper en relevanter”: ‘body’ is niet meer gewenst. Overal waar Rubens is uitgeschoten, een vetrandje teveel blubbert of een causeur iets te lang op zijn stokpaardje blijft zitten, zal diep gesneden worden. Reden? We mogen van onze naar relevant nieuws en onderscheidende informatie hunkerende lezer niet vragen dat hij één seconde langer dan strikt noodzakelijk aan ons medium besteedt. Zo luidt, althans, de breed gedeelde aanname. En ook al zou een enkeling de bereidheid bezitten ons het voordeel van de twijfel te gunnen, dan nóg is het risico te groot dat een substantieel aantal lezers afhaakt bij die ene nodeloze U-bocht of te ver doorgevoerde beschrijving en laten we dergelijke tierlantijnen genadeloos wegsnijden door de eindredactie.
Je hoeft geen visionair te zijn om te voorspellen dat al die superslanke en kokette kranten en tijdschriften straks, in al hun drang naar relevantie en hoofdpijnloze bondigheid, naar elkaar toe groeien en onderling inwisselbaar zullen zijn. Wie auteurs structureel kortwiekt ten faveure van ‘het format’ is maar al te snel bezig eenheidsworst te creëren. Het zou wel eens het soort ratrace kunnen zijn, die speelruimte vrij maakt voor opinieblogs als deze, waar authenticiteit, enthousiasme, en ja, soms, partijdigheid-tegen-beter-weten-in, de boventoon voeren. Blogs die de nieuwsconsument redden van de hongerdood van de ‘slanke media’. Immers, de écht nieuwsgierige geest snapt dat in de vetrandjes die een auteur zich veroorloofd, de smaak en het genot van het ‘Echte Lezen’ verborgen zitten. En niet, of zeer ten dele, in het glad geschuurde to-the-point-proza van de kleine, scherpe en o zo relevante mainstreammedia.
Uitdagend
U begrijpt: ik kan zelden een gegrinnik onderdrukken wanneer aanvoerders van de ratrace als Philippe Remarque (de Volkskrant), Pieter Vandermeersch (NRC) en Barbara van Beukering (Het Parool) voor de zoveelste keer iets presenteren dat korter, kittiger en kekker is dan het voorgaande. Iet dat nóg weer makkelijker wegglijdt in de breinen van de nieuwsconsument. In hun tomeloze ijver in eigen vlees te snijden, alle vetrandjes te elimineren en een gelijkgevormd topmodel over te houden, schemert, wat mij betreft, meer doodsdrift dan levensdrang.
Kortom, de toekomst van DeJaap zou er prachtig uit kunnen zien! Zolang diëten maar niet op ons programma staat, onze scribenten alles naar binnen schrokken en even voluptueus als uitdagend door cyberspace durven te slempen. Olé!
Hans van Willigenburg is “oud, afgeleefd en passé” (@echtejand) en verzamelt zijn laatste krachten voor tekstbijdragen aan DeJaap. Geniet van zijn stukken, want elk moment kan hij bezwijken onder decennia van gebrek aan schouderklopjes en erkenning.
