In een Voetnoot beschuldigt Arnon Grunberg Jolande Withuis van antisemitisme omdat zij de primitieve patriarchale cultuur van moslims aanvalt. In werkelijkheid valt zij vooral de Nederlandse feministen aan die hun gehoofddoekte en genitaal verminkte zusters niet te hulp schieten. Zij noemt die feministes ‘sophisticated kosmopolieten’ die zich verheven voelen boven het gewone volk waar het cultuurelativisme nog niet doorgedrongen is. Volgens Arnold Grunberg ‘was niet lang geleden kosmopoliet een codewoord voor Jood’.
Abram de Swaan publiceerde in 1987 een bundel columns onder de titel ‘Het lied van de kosmopoliet’. Zou Abram de Swaan dat in gedachte hebben gehad toen hij de titel van dat boek bedacht? Ik denk het niet. De Swaan schrijft:
“Tot de verworvenheden en verdorvenheden van de westerse beschaving behoort een hoogst merkwaardige leer die alom wordt aangehangen, maar die in bijna elk afzonderlijk geval onhoudbaar blijkt, het cultureel relativisme: wat goed is of kwaad laat zich slechts vaststellen binnen een bepaalde beschaving, maar het is niet mogelijk of zinvol met de normen van de ene beschaving te oordelen over de andere. Kannibalisme, clitoridectomie, polygamie, weduweverbranding, het heeft allemaal zijn betekenis en zijn waarde binnen de samenleving waarin het zich voordoet en er bestaat geen standaard om daarover te oordelen die gelden zou boven en buiten en voorbij de ene beschaving om over een andere, laat staan over alle andere beschavingen een oordeel te vellen. Hoewel haast iedereen die gewassen is in de sociale wetenschappen (en vrijwel iedereen is daar nu mee bespat) deze opvatting belijdt, is er misschien wel niemand die er echt in gelooft. Het is een frase, niet een beleefdheidsfrase, maar een beschaafdheidsfrase.”
Jolande Withuis liet in de Volkskrant zien dat het serieus nemen van die beschaafdheidsfrase leidt tot wegkijken van het verdriet van de moslima’s. Tot het uitstoten van mensen als Hirsi Ali die zich verzetten tegen de Islam omdat dat een vrouwvijandige religie is. Grunberg is een cultuurrelativist. Volgens hem heeft Nederland, net als de Islamitische landen, een primitief patriarchale cultuur. Hij beschouwt het gejoel in een voetbalstadion in Nederland van dezelfde orde als de massale en georganiseerde aanranding op het stationsplein in Keulen. VVD en Wilders zijn van dezelfde orde als de Taliban.
De Swaan gelooft dat niet: “Het cultureel relativisme is als theorie innerlijk tegenstrijdig en is als levenshouding in de praktijk onwaarachtig: er komt altijd een moment goddank! dat het de relativist teveel wordt, dan is het voor hem basta!”
Withuis heeft dat punt al bereikt. Zij schrijft: “Meer in het algemeen zijn feministen niet ontkomen aan het verlangen zich als sophisticated kosmopoliet te verheffen boven het bekrompen volk. Helaas verloren ze daarbij het verschil tussen clitoridectomie en couscous bij de iftarmaaltijd uit het oog. Gehecht als ze waren geraakt aan hun kritische positie ten opzichte van de eigen samenleving en overheid, vergaten ze bovendien dat het vrije Westen nogal wat zegeningen biedt, en lieten ze zich in de luren leggen door de antikoloniale retoriek van de jihadi’s.”
Grunberg is nog niet zover. Voor hem zijn alle culturen even slecht. Ooit schreef ik dat het in Nederland ook in Joodse kringen gebruikelijk was het antisemitische in Arabische landen te negeren. Ik noemde Arnon Grunberg als voorbeeld. Grunberg was heel boos en schreef in een Voetnoot hij zichzelf niet als Jood beschouwt (zoals ik gesuggereerd had) maar als Duitser.
De Duitsers schreven niet lang geleden boven de ingang van een concentratiekamp: ‘Jedem das Seine’. Dat is nog steeds het motto van Grunberg.
