Houdt u van Beyoncé? De onweerstaanbare popmuziek, de glazen stem, dat ravissante uiterlijk… Er gaan dagen, zelfs weken voorbij in Huize Nanninga dat Bey hier niet te horen valt maar ik beluister en bekijk de vrouw graag. Kan dus helemaal niet, begreep ik vandaag van studente Helene Christelle Munganyende in de Volkskrant (Blendle-link)
In een bizar essay springt Munganyende van het nieuwe zwart zijn via de onvermijdelijke slavernij naar haar conclusie dat blanke vrouwen Beyoncé’s nieuwe album Lemonade maar niet moeten bespreken, en dat zij vooral moeten trachten ‘de diepste laag’ in haar werk te doorgronden teneinde de jonge zwarte vrouw beter te begrijpen.
Jemig.
Ik luister graag oude Destiny’s Child- en Beyoncé-hits tijdens het ophangen van de was (de badkamer is de enige plek waar mijn ‘zingen’ redelijk klinkt én onhoorbaar is voor huisgenoten), maar dat is helegaar niet de bedoeling begrijp ik nu. Volgens Munganyende heeft Beyoncé met Lemonade een nieuw tijdperk van “onconventioneel en onaangekondigd zwart zijn” ingeluid.
Maar Munganyende! Hoe dan? Wat is onconventioneel zwart? Is dat paars? En onaangekondigd zwart zijn lijkt me al helemaal een opgaaf, werd dat vroeger dan aangekondigd? “Hoi ja ik zeg het vast even. Dat je er rekening mee houdt. Maarreh. Ik ben straks zwart, ja? Joe.” Het zal best dat Beyoncé op haar nieuwe album de struggle van de jonge zwarte vrouw in kaart brengt. En dat zij in taal, stijl en thematiek zwarte vrouwen anders en op meer niveaus aanspreekt dan bijvoorbeeld blanke mannen.
Kun je weinig op tegen hebben, maar Munganyende vliegt gierend uit de bocht als zij het slavernijverleden er met de kroesharen bij sleept in haar betoog. Zwarte vrouwen zijn vaak alleenstaande moeder. En die noorderzonvaders? Dat komt natuurlijk door de slavernij. Ja dat is lekker empowering, vrouwen aanpraten dat zij honderden jaren na dato nog slachtoffer zijn van een reeds lang afgeschaft systeem. Ook Beyoncé, topvrouw van haar eigen imperium, draagt nog altijd ketenen om haar enkels, dat moeten wij witneuzen goed begrijpen.
En daar moeten we ons muil over houden van Munganyende. Zij sommeert blanke vrouwen zich niet met de discussie rond Lemonade te bemoeien. Pardon?
“Een confronterend en ongemakkelijk verzoek voor een doorgaans wit feminisme, dat meent voor iedereen te zijn. Ironisch genoeg kreeg ik nu juist het verwijt dat ik de witte vrouw uitsloot. Dit is de illusie van omgekeerd racisme: witte vrouwen die niet aan de zijlijn wilden staan, maar wilden meejuichen. Vrouwen die vergaten dat er geen gelijk speelveld bestaat tussen witte en gekleurde vrouwen, die niet beseffen dat als wij spreken, wij minder snel worden gehoord.”
Loepzuiver ‘omgekeerd’ racisme in de praktijk brengen en het dan een illusie noemen, dat is knap. En laf. En dom. Blanke mevrouwen mogen zeggen wat zij willen. En misschien willen ze helemaal niet ‘meejuichen’, misschien vinden sommige blanke vrouwen Lemonade wel een ontzettende shitplaat. Wat Munganyende hier voorstelt, is dat zwarte vrouwen zwak en zielig zijn. Zij plaatst zwarte vrouwen in een ondergeschikte positie en roept blanke vrouwen op om in de discussie met zwarte vrouwen zich te gedragen zoals je voetbal speelt met je vierjarig neefje. Je speelt op minimale kracht, laat hem aan de bal, juicht hem toe en loopt drie keer zo langzaam als normaal. Lijkt mij niet dat de zwarte zaak gebaat is bij zo een aanpak.
Bovendien is het een rare, racistische manier van naar muziek luisteren. Gewoon genieten van een lekker deuntje zit er met al die hysterische politisering niet meer in he? Leuk dat Bey een positief rolmodel kan zijn voor jonge zwarte vrouwen, maar een beetje met je billen schudden en over je vriendje zingen, wat zij ook en zeer kundig doet, maakt je niet de nieuwe Malcolm X. Het is en blijft entertainment natuurlijk. Munganyende mag trouwens van mij geen mening hebben over Dolly Parton, want zij kent de problemen van de straatarme blanke hillbilly niet.
Maar goed. Nu moet ik dus Lemonade gaan luisteren en er iets van vinden, alleen maar omdat een zwarte racist zegt dat ik dat niet mag. Dat is misschien een beetje kinderachtig van mij, ja, maar ik laat me door racisten niet zeggen wat wel en niet te doen. Zouden zwarte vrouwen ook eens moeten proberen. Tip: Beyoncé is daar in een goed voorbeeld.
