De ASN bank heeft met Heineken gesproken over de inzet van vrouwen voor bierpromotie. De vrouwen worden blootgesteld aan seksuele intimidatie wanneer zij de Heineken-merken in arme landen promoten en verkopen. Conclusie: De ASN verkoopt haar Heineken aandelen ter waarde van meer dan 18 miljoen euro.
Mijn dochter, met haar jeugdspaarrekening bij de ASN, kan gerustgesteld verder sparen. De mensenrechtenschendingen van bierpromotiemeisjes zijn in ieder geval niet (meer) haar schuld. Haar participatie in mijn voormalige Heineken salaris en toekomstige pensioenuitkeringen even daargelaten.
Waarom stapt de ASN uit Heineken? De ASN is niet overtuigt van de, volgens Heineken, “concrete stappen die Heineken gezet heeft voor betere werkomstandigheden van `brand promotors´”. Heinekens concrete stappen betreffen nieuw onderzoek en aanscherping van interne regelgeving. Ondanks herhaalde adviezen om structurele en culturele veranderingen aan te brengen binnen het bedrijf, verkiest Heineken ervoor om reactief maatregelen te nemen wanneer de maatschappelijke onrust of het activisme de kop opsteekt. Helaas hanteren vele bedrijven nog deze defensieve belangengroepen-management strategie, volgen ze systematische waardeketenonderzoeken en toetsen ze zichzelf middels internationale meet- en rapportage verplichtingen.
Dat gaat ongeveer zo: Je bepaalt wie je meest belangrijke of invloedrijke stakeholders zijn. Ook laat je een extern bedrijf of systeem je waardeketen beoordelen op basis van computergestuurde risico´s en kansberekeningen. Daarnaast neem je deel aan externe rapportages die meten of je een beter mensenrechtenbeleid hebt dan je soortgenoten. Vervolgens ga je je bedrijfsstrategie afstemmen op de wensen van de invloedrijkste belangengroepen, de uitkomsten van het risicoprofielsysteem en de resultaten van de algemeen aanvaarde rapportages . Bij crises pas je het issue-management systeem toe: excuses aanbieden en verbetering beloven.
Maar de ASN bank is er klaar mee. En met een onomwonden publiekelijk statement overtuigt de bank mijn dochter en de rest van haar clientèle dat het serieus omgaan met mensenrechten in de waardeketen iets anders is. Het gaat namelijk om de situatie ter plekke: Hoe gaat het bedrijf nu om met de promotiemeisjes? Al zijn ze niet in dienst van de brouwerij maar werken ze in de waardeketen: Worden ze voldoende ondersteund? Leidt het beleid rondom een veilige werkomgeving, een leefbaar salaris, training, coaching, vervoer, tenue, gezondheid enzovoort tot werkelijke verbetering van de werkomstandigheden van de biermeisjes?
Middels verantwoord beleggen kunnen financiële instellingen zich sterk maken om de bedrijven waarin zij investeren te beïnvloeden. Zo kunnen zij verantwoord ondernemen stimuleren. Met weinig inspanning kunnen investeerders bedrijven en producten uitsluiten (negatieve screening), investeren in de meest verantwoorde of minst vervuilende producten en bedrijven (positieve screening), investeren in sociale en milieuvriendelijke projecten (impact investing) en het actief uitoefenen van sociaal aandeelhouderschap (sociaal aandeelhoudersactivisme).
Alle Nederlandse banken hebben verantwoord beleggen op de agenda. Ook gaan de banken mee met de tijd: iedere bank heeft wel zijn eigen social impact investment fund, waar vele klanten zich gemakkelijk en gerustgesteld op kunnen beroepen. Maar de ASN Bank laat zien dat het menens is: het neemt geen genoegen met excuses en beloftes dat alles beter wordt. Het kijkt niet naar systemen die volgens het stoplicht-model het bedrijf op groen, oranje of rood zetten. En het neemt niet klakkeloos de resultaten van de internationale meet- en rapportage systemen over. De ASN luistert, denkt zelf en handelt naar goed geweten. Zo kan mijn dochter gerust gaan slapen.
Nu ik nog.
