De vrijheid van meningsuiting beschermt alle progressieve geesten, wanneer zij vinden dat de ideeën van SGP-voorman Kees van der Staaij ‘niet in de samenleving thuishoren’, en hem daarom ‘walgelijk’ vinden. Het beschermt Geert Wilders & co wanneer deze menen dat Nederland ‘voller dan vol’ is, maar ook academici die menen een overeenkomst met nazipropaganda te zien. Het beschermt glittergiller Gordon om gierende grapjes te maken over … ja over eigenlijk alles, en het beschermt net zo goed de mensen die vervolgens vilein refereren aan Gordons homoseksualiteit. Volgens vice-premier Asscher moeten we hiermee echter goed oppassen want: “Het kan wel grappig zijn, maar het is niet altijd even leuk.” Dat is van een stuitende calvinistische ‘is dat nou nodig’-zuinigheid. Die benepen burgerlijke beheersing. Het zuinige, oer-Hollandsche en haast anale ‘nou nou nou’. Serieus, meneer Asscher, het is niet leuk meer.
Zeker voor een constitutioneel jurist als Asscher gaat deze gedachtegang voorbij aan het feit dat de vrijheid van meningsuiting er niet is om dingen te beschermen die iedereen grappig en leuk vindt. De vrijheid van meningsuiting is er niet om dingen waar iedereen het mee eens is gezegd te laten worden. De vrijheid van meningsuiting is er juist voor die uitspraken waar bijna niemand het mee eens is, die mensen als beledigend of kwetsend ervaren. Het zijn namelijk de meningen en uitspraken die niemand of weinig mensen willen horen, die bescherming behoeven. Want laten we de uitspraken van Asscher eens omdraaien: het feit dat weinig of niemand iets wil horen, of weinig tot niemand op bepaalde uitspraken zit te wachten – wil nog niet zeggen dat het daarom maar niet gezegd hoeft te worden. Integendeel.
Het is dan ook aan iedereen behalve de overheid om even te gaan vertellen ‘hoe wij met elkaar om zouden moeten gaan’. Hoe ‘het zou moeten’ staat in de wet. De politie en het OM zijn er niet om uw tere ziel te beschermen, wel om strafbaar gedrag te corrigeren. Zoals discriminatie. Discriminatie heeft namelijk niets te maken met het hebben van een ‘tere ziel’, maar stelselmatig uitsluiten van een minderheid door de (machthebbende) meerderheid is terecht strafbaar en dus netjes opgenomen in het Wetboek van Strafrecht. Eigenlijk net zo een beetje hoe de vrijheid van meningsuiting werkt, zeg maar.
Vandaar dat het lijkt alsof die ‘gut, moet dat nou’-discussie niet gaat om de zeer ernstige vormen van discriminatie of zelfs bedreiging. Het gaat om het maar niet willen accepteren dat Transvaalwijk of TataSteel-Tokkies sinds de komst van het internet ook ineens zomaar dingen kunnen roepen die het publieke beschaafde debat bereiken. Van die dingen die altijd al zijn geroepen maar hey: vroeger zaten die arbeiduurrrrsj veilig in hun eigen arbeiderswijkjes te kankeren aan de keukentafel. Met hun arbeidersshag. En hun arbeidershond. En hun arbeiders-Opel. En hun arbeiders-tribaltattoos. Nooit gedacht dat deze mensen met de komst van ‘de commerciëlen’ ook nog eens op hun wenken bediend zouden worden. Het gaat om het niet willen accepteren dat die grondrechten ook gelden voor mensen die wij het eigenlijk stiekem helemaal niet gunnen. Van wie wij eigenlijk vinden dat ze ‘er niet mee om weten te gaan’. Van die mensen die onbeschaafd zijn (en maar voordringen in de bus). Van die mensen (eigenlijk stinken ze ook een beetje, vindt u niet?) die de vrijheid eigenlijk niet aankunnen. Dat soort mensen.
Vandaar dat het lijkt alsof die ‘wij zijn geen racisten’-discussie niet gaat om de gekke opmerkingen van een gierende Goor. Het gaat om het maar niet willen accepteren dat veel Nederlanders moeite hebben met kleurlingen, meisjes met hoofddoekjes en dat die nu ineens ook het publieke beschaafde debat weten te bereiken. Van die mensen die er eigenlijk al heel lang zijn geweest, maar voorheen altijd lekker in die flatbuurtjes bleven – lekker veilig achter die schotels. Met hun tapijtjes. En driehonderd uitkeringen. Nooit gedacht dat die mensen door onderwijs mondig zouden worden en zo nog eens op hun wenken bediend zouden worden. Het gaat om het niet willen accepteren dat die grondrechten ook gelden voor mensen die wij het eigenlijk stiekem helemaal niet gunnen. Van wie wij vinden dat ze eigenlijk te gast zijn (en maar zwartrijden in de bus). Van die mensen (eigenlijk zijn die gebedshuizen net de Fata Morgana in de Efteling, vindt u niet?) die de vrijheid eigenlijk niet aankunnen. Die mensen.
Beste meneer Asscher. Als vice-premier van ‘alle Nederlanders’ zou u zich kapot moeten schamen. Het is aan u om pal achter de grondrechten van alle burgers – en ja, dus ook die van Gordon – te gaan staan. Juist om het uitsluiten van welke minderheid door welke meerderheid dan ook te voorkomen. Grondrechten mogen nooit genuanceerd, misschien toch een beetje links of misschien toch een beetje rechts ingevuld worden – puur en alleen om bij uw eigen achterban politieke puntjes te scoren. Regeren kan tenslotte alleen door het dienen van alle burgers.
