Sinds de verkiezingen op 15 maart 2017 is de Nederlandse politiek amechtig bezig een werkzame regering te vormen. Nu, bijna drie maanden verder, is de zoveelste formatiepoging onder leiding van ‘wanhoopsformateur’ Herman Tjeenk Willink (PvdA) op niets uitgelopen. Eerder gaf informateur Edith Schippers (VVD) er al de brui aan.
VVD-leider Mark Rutte is ‘ontzettend teleurgesteld’ na het mislukken van de jongste gesprekken tussen zijn partij, CDA en D66 met GroenLinks op het onderwerp migratie. “Ik ben echt verbijsterd”, aldus Rutte dinsdag. Zou het? Je zit drie maanden met je neus bovenop de formatie en je bent dan verbijsterd als de zoveelste poging mislukt is? Kom nou Mark, speel nu niet de vermoorde onschuld. Je weet van de hoed en de rand, je was en bent onderdeel van het spel. Had je de achterban van GroenLinks dan onderschat? Bespaar ons je theatrale pose, dat is de verkeerde manier van damage control richting de kiezer.
Op 20 juli 2016 schreef ik in mijn column “Tijd voor een nieuw politiek stelsel in vijf punten” dat politieke partijen fossielen zijn uit vervlogen tijden en dat de representatieve democratie in de huidige vorm een farce is. Want laten we wel wezen, het maandenlange gepruts in Den Haag hebben we te danken aan de onwrikbare punten van de politieke partijen. Als íets de afgelopen formatieperiode duidelijk is geworden dan is het dat in Nederland het partijbelang boven het landsbelang gaat.
De wereld om ons heen is de afgelopen maanden in een stroomversnelling geraakt door wankele transatlantische verhoudingen, verkiezingen in Frankrijk, de wedergeboorte van de as Berlijn-Parijs, de mislukte Engelse verkiezingen en de fnuikende invloed daarvan op de Brexit onderhandelingen. In deze turbulente tijden heeft Nederland een daadkrachtige regering nodig die competent genoeg is om de belangen van Nederland te verdedigen om, als relatief klein land, niet vermalen te worden door de Europese grootmachten Duitsland en Frankrijk onder leiding van de Europese Commissie in Brussel. Maar de Nederlandse politiek is vooral druk met zichzelf en staart het liefst naar de eigen navel.
Wie nu in Nederland nog niet door heeft dat politieke partijen geen problemen kunnen oplossen, maar zélf onderdeel van het probleem zijn is reddeloos verloren. Onze huidige democratie is een schijndemocratie. Een keer per vier jaar, tenminste als een kabinet de rit uitzit, mogen we een stem op een partij uitbrengen. Over de samenstelling van de kieslijst hebben wij als kiezers geen enkele zeggenschap. Het is de partijtop die ook hier de dienst uitmaakt. Over wat er na de verkiezingen gebeurt hebben we ook niets te vertellen. Machteloos moeten we als kiezers toezien hoe politieke partijen als kleuters op de speelplaats elkaar uitsluiten. Hoe na drie maanden onderhandelen uitgebluste partijleiders volledig de weg kwijt zijn, en elk gevoel voor urgentie ontbreekt.
Maar, het land moet geregeerd worden. Al zou je ook kunnen zeggen dat, zolang er geen regering zit, ze ook geen schade kunnen aanrichten. Maar dat is een uitspraak voor echt cynische mensen. Mijn voorstel? Installeer nu een zakenkabinet tot de volgende verkiezingen en werk in de tussentijd aan een nieuw politiek stelsel. Het minste dat geregeld moet worden is een kiesdrempel van vijf procent. Op dit moment zitten er 13 partijen in de Tweede Kamer waardoor het onmogelijk is om met twee of drie partijen een robuuste regeringsmeerderheid te vormen, met als gevolg de huidige ellende.
Het politieke systeem is failliet. Nederland heeft recht op een daadkrachtige regering. Het speelkwartier is voorbij. Nu écht aan het werk!
