We zijn nog maar net aan 2017 begonnen en ik heb nu al een akelig voorgevoel. Het jaar 2016 hebben we prima doorstaan. Zeker, er zijn enkele verschrikkelijke aanslagen geweest maar die hebben vooral aangetoond dat Europa een formidabel incasseringsvermogen heeft. Een bemoedigend feit want we zullen het nodig hebben de komende jaren. Het jaar 2016 kan wel eens de geschiedenis ingaan als jaar dat een baken van rust was. Het jaar waarin slechts enkele aanslagen in Europa hebben plaatsgevonden. Slechts het begin van een aanslagen-tsunami die jaren zal duren. Stilte voor de storm.
Er zijn ons in 2016 mensen ontvallen die velen dierbaar waren. In de muziekwereld spreken ze over een rampjaar. Maar dat lijkt me nogal overdreven. Onze popcultuur is inmiddels zo’n 65 jaar oud. Dat betekent dat er vanaf nu steeds meer idolen zullen omvallen. Dat is slechts een kwestie van statistiek. Bovendien zijn Elvis en John Lennon al jaren dood zonder dat er een noot minder wordt gezongen of gemusiceerd. Ook de helden die afgelopen jaar zijn overleden zullen niet meer zijn dan een rimpeling in een uitdijende popvijver. Leonard Cohen heeft ons in 2016 zelfs nog verblijd met het meest intense album van de laatste jaren. Alleen al daarom is het afgelopen jaar de moeite waard geweest.
En ook Johan Cruijff heeft vorig jaar het tijdelijke voor het eeuwige ingewisseld. Maar waarom zullen we rouwen om deze filosoof uit betondorp? Zijn meest geciteerde uitspraak is immers ‘elk nadeel heb zijn voordeel’. Ik heb geen enkele aanwijzing dat deze uitspraak niet ook voor zijn eigen dood gold.
Het meest verheugende nieuws was nog wel de Brexit. Het is weer eens overduidelijk dat de politici (en vreemd genoeg gingen bijna alle journalisten daarin mee) ons vooral angst willen aanpraten over de EU. Groot-Brittannië heeft zich afgescheiden van het vaste land en er is nog geen enkele plaag over Europa heen gekomen. Ook andere kikkers die uit de kruiwagen springen zullen geen beletsel zijn voor een samenwerkend Europa. Of het wenselijk is, is een ander verhaal. Maar men hoeft ons niet meer te bestoken met doemscenario’s. Een land meer of minder maakt de-facto weinig uit. Het gaat om een procentje meer of minder economische groei maar daartegenover staat een gevoel van zelfbeschikking. Een gevoel dat veel mensen koesteren. Het jaar 2016 heeft laten zien dat er altijd een keuze is voor de Europese kiezers zonder dat de derde-wereldoorlog uitbreekt.
De uitverkiezing van Donald Trump was ook al een enorme opsteker. Als Hillary Clinton de Amerikaanse verkiezingen had gewonnen was dat een overwinning van het cynisme geweest. Er was niemand, ook niet in haar eigen partij, die in Clinton een perfecte kandidaat zag. De Clintons zijn machiavellistischer dan Machiavelli zelf. Het doel heiligt alle middelen en dat tot in detail uitgevoerd. Laten we ons gelukkig prijzen dat die gifbeker aan ons voorbij is gegaan. De Democratische partij mag zichzelf weer opnieuw uitvinden, ook dat is goed nieuws. Want laten we niet vergeten dat de, in Amerikaanse ogen zeer linkse, Bernie Sanders waarschijnlijk wel van Donald Trump had gewonnen. Een stem voor Trump was in vele gevallen een stem tegen het politieke establishment. Een establishment dat het totaal verrotte Amerikaanse politieke systeem al jaren in stand houdt.Betekent dit dat we ons moeten verheugen op president Trump? Dat durf ik niet te zeggen. Maar je kunt niet volhouden dat het slecht is dat een groot deel van de Amerikaanse zich nu vertegenwoordigd voelt. Dat is namelijk de kern van democratie. Het volk bepaalt.
En het eerste dat Trump deed nadat hij was gekozen als president is verklaren dat hij Hillary Clinton niet zou vervolgen om Hillary-gate, het klimaatverdrag dat in Parijs is gesloten niet zomaar in de prullenbak zou gooien en bij het door hem zo verfoeide Obamacare zou hij gaan kijken welke onderdelen van deze collectieve gezondheidsverzekering kunnen worden behouden.
Kortom, in 2016 hebben we gezien dat westerse populisten als puntje bij paaltje komt toch een zekere mate van verlichting met zich meedragen.
Een lichtpuntje dat in 2017 weleens ver te zoeken kan zijn.
