Komende zomer trappen de beste Europese voetballanden af voor het EK Voetbal in Polen en Oekraïne. In 2007 werd het EK door voetbalbond UEFA aan Oekraïne toegewezen, als beloning voor het gedurfde hervormingsbeleid van Julia Timosjenko. Het had haar toernooi moeten worden, de beloning van de Oranjerevolutie. Zo ver zou het niet komen. Timosjenko zit namelijk gevangen, veroordeeld tot zeven jaar cel wegens vermeend misbruik van haar macht als premier. Haar politieke rivaal Janoekovits zit achter haar opsluiting, dat kan geen geheim zijn.
Vrouwenkolonie
Timosjenko zit opgesloten in de Vrouwenkolonie, een beruchte vrouwengevangenis. Hier zitten acht vrouwen met elkaar in één barak. De omstandigheden zijn er miserabel en de woorden ‘medische voorzieningen’ komen niet voor in het vocabulaire van de gevangenisdirectie. De gevangenis ligt in de stad Kharkiv. En laat dat net de stad zijn waar het Nederlands Elftal twee groepswedstrijden speelt, begin juni. Terwijl Van Persie en Sneijder het Wilhelmus zingen, hopen vele vouwen in een uitzichtloze situatie op een beetje frisse lucht.
Amper drie jaar geleden werd Timosjenko nog uitgeroepen tot mooiste regeringsleider ter wereld, met haar kenmerkende blonde staartjes. Nu kan ze volgens de laatste geruchten amper rechtop zitten, en de verspreide foto’s van haar mishandelingen spreken tot de verbeelding. Maar er is hoop! Minister van Buitenlandse Zaken Uri Rosenthal dreigt met een boycot van bewindslieden en leden van het Koninklijk Huis bij wedstrijden in Oekraïne. Als de situatie niet snel beter wordt, dan blijft Nederland lekker thuis. Voorzitter Barasso van de Europese Commissie doet dat ook al, hij gaat sowieso niet. Een meerderheid in de Tweede Kamer is van mening dat Rosenthal niet moet dreigen, maar pas moet afreizen naar het EK als er een onafhankelijk onderzoek heeft plaatsgevonden naar de misstanden. Zowaar een nobel standpunt waarvoor wat valt te zeggen.
Cynisch
Even terug in de tijd. Vier jaar geleden was het oorverdovend stil bij een meerderheid van de Tweede Kamer. In de aanloop naar de Olympische Spelen in Beijing was er geen roep om een onafhankelijk onderzoek naar de misstanden in China. Zelfs niet toen in maart 2008 een opstand van Tibetaanse monniken hard werd neergeslagen, met tientallen doden als gevolg. “We moeten eerst kijken wat de uitkomst van internationale druk is”, krakeelde het CDA destijds. Nogal een contradictie met het standpunt dat de christendemocraten nu innemen. Vier jaar geleden vond de toenmalige minister van BuZa, Verhagen, een sportevenement niet de juiste plek om een mensenrechtenkwestie aan de kaak te stellen. Maar, meent Kamerlid Ormel van het CDA, nu vindt het evenement plaats binnen ons eigen continent. En aangezien Barosso ook niet gaat, moet Nederland ook maar thuisblijven. “Samen staan we sterk”, meent hij.
Leuk argument, maar het is natuurlijk reuze hypocriet. In China deed politiek Nederland de oogjes dicht en was een sportevenement niet het juiste evenement om aandacht te vragen. In China is de situatie vele malen schrijnender en zorgwekkender dan in Oekraïne, ondanks de beroerde omstandigheden in het land. Vrijheid en democratie staan onder druk, maar in China is er eenpartijstaat, waar van democratie helemaal geen sprake is. Spijtig genoeg zijn de handelsbelangen met China vele malen belangrijker dan vrijheid en democratie. In China kon bij de Spelen beter door middel van ‘stille diplomatie’ gesproken worden over de misstanden. Ook dat is weer een mooie koerswijziging ten opzichte van nu. “Angst voor economische gevolgen mag nooit de drijfveer zijn om wel of niet in actie te komen zodra de mensenrechten op het spel staan”, aldus Ormel. Vrijheid en democratie zijn mooie waarden om voor te vechten, zolang het onze portemonnee maar niet te veel raakt. Je zou er zowaar cynisch van worden.
Foto: Twicepix
