Waar ging het mis met D66? Wanneer werd de partij die het politieke syteem wilde opblazen zelf een steunpilaar van het bestel? Was het toen ze voor het eerst gingen regeren in 1973? Of was het later, tijdens Paars II?
Of… was het toen Thom de Graaf – de minister die ooit opstapte omdat de Eerste Kamer tegen een gekozen burgemeester stemde – zich zonder volksraadpleging zelf tot burgemeester liet kronen in de stad waar zijn vader ook burgemeester was geweest?
Dat was zeker een trendbreuk: een D66 rebel die in de zetel terechtkwam van zijn KVP-vader.
CDA-ers zonder geloof
Als je niet beter zou weten, zou je denken dat dit een familiaire troonsopvolging was, en dat was in zekere zin ook het geval. De ene brave CDA-er werd ingeruild door een andere keurige CDA-er maar dan zonder geloof.
Thom de Graaf werd alles wat hij als jongmensch wenste te bestrijden: een bestuurder die de boel bij elkaar moest houden. Op zich is dat respectabel, maar revolutionair is het allerminst.
HBO-raad
De Graaf is inmiddels voorzitter van de HBO-Raad, een functie die eerder werd bekleed door Guusje Ter Horst en daarvoor door Doekle Terpstra.
Iemand moet het doen, maar het hoeft natuurlijk niet. D66-er zijn risicomijdende bestuurders geworden.
Boele Staal komt op voor bankiers bij de Nederlandse Vereniging van Banken, Alexander Rinnooy Kan was bij de SER jarenlang de behoudzuchtige hoeder van het poldermodel en Hans Wijers, ooit een veelbelovende Sturm und Drang minister, is tegenwoordig de wufte procesmanager van de Oranjes.
D66 is CDA
Het D66 is CDA geworden. Afgelopen week weigerde de partij een motie te ondersteunen van CDA-er Pieter Omtzigt die een onderzoek mogelijk wilde maken naar een greep uit de pensioenkas midden jaren negentig.
Een gelijkstrekkende motie was daarvoor ingediend door D66, maar Omtzigts motie werd ineens niet meer ondersteund, omdat de partij zich niet wilde mengen in private zaken. CDA-pitbull Omtzigt beet door en valt daarmee de ondemocratische instituties aan die de 66-ers ooit wilden bestrijden.
Wereld Draait D66
De wereld draait politiek niet door, de wereld draait 180 graden. D66-ers staan hun navel te bestuderen en houden zich bezig met interne politiek.
De nieuwe voorzitter is een mevrouw die secretaris is bij de SER in Noord-Nederland en zich wil richten op de leden van de partij. Haar tegenstander, een wethouder in Rotterdam die meer straatgewoel eiste, werd weggestemd.
D66 is beschaafd nietszeggend, terwijl de partij zoveel harder kan uithalen. Ooit was de partij pragmatisch-kritisch, maar nu parmantig zelfingenomen. In Europa heeft de partij een ideologische blinddoek op, waarbij doel en middel allang uit het oog zijn verloren.
Redelijk alternatief
Het nieuwe pragmatisme vinden we bij het CDA. De partij is het redelijk alternatief geworden, pragmatisch, zakelijk én met gevoel voor de noden van kleinere ondernemers, arme ouderen en de kreunende middenklasse. Daar is electoraal veel te halen, bij burgers in de provincie die zich terecht verlaten voelen.
D66 had erop kunnen duiken bij afwezigheid van de VVD. De grootste regeringspartij houdt zich bezig met Machiavellistisch koorddansen – Mark Rutte fietst over een trapeze, maar weet eigenlijk niet waarheen.
Keizer zonder kleren
D66 profiteert nauwelijks. Kereltje Pechtold mag graag smalend naar het fietsende ventje op het koord wijzen, maar heeft zelf al een tijdje ook geen kleren meer aan.
