De aandelenmarkten wordt tegenwoordig gekenmerkt door een belangrijke afwezige factor: volatiliteit. Een terugkeer dringt zich op. En dat is helaas geen goed nieuws voor beleggers.
Het begint een beetje te lijken op een dikke muziekhit, die net iets te lang in de hitlijsten staat. Op een gegeven ogenblik slaat de hype over in mineur. Een hitsong valt dan meestal plots snel naar beneden in de hitparade, om na enkele weken meestal uit de publieke geest gewist te worden. Precies zo voelt de beursrally voor ons aan. Een ‘feel good’ song, die net iets te lang blijft doordraaien. Het gevaar zit dan in de gewenning: beleggers nemen de rally voor realiteit, en verwachten week na week een positief resultaat. Tot de boel eens flink kantelt, en iedereen plots naar de uitgang rent.
Ook vandaag weer naderen we zo’n kantelmoment. Diverse indicatoren wijzen in de richting van een uitzonderlijke periode, op vlak van het wegvallen van de volatiliteit. Zoals op de volgende grafiek, die goed laat zien dat de bewegelijkheid van de aandelenmarkt zwaar is teruggevallen. Het aantal opeenvolgend dagen dat de S&P 500 minder dan 1% bewoog, zowel in positieve als negatieve zin.
Bron: DailyFX.com
Het aantal dagen ligt ondertussen op 89! Voor eenzelfde lage volatiliteit moeten we al terug naar het voorjaar van 2007, vlak voor de S&P 500 haar (tussentijdse) top plaatste. Of verder terug in de geschiedenis, richting 1996 of eerder. Ook toen had de beurs lange periodes van extreem lage volatiliteit. Wat deze lage bewegelijkheid vooral kenmerkt, is dat na de bewuste periode, de beurs eerst nog een eindsprintje neerzet, om vervolgens een diepe correctie te ondergaan. Ook vandaag evolueren we naar zo’n piekmoment. Het is nu enkel nog wachten op een terugkeer van de volatiliteit, om de laatste spurt omhoog te realiseren, waarna de afgrond wacht.
Dit gegeven sluit goed aan bij onze eerdere analyse, over het dramajaar nummer 7 op de beurs. Als de zaken combineren, dan wijzen steeds meer onderdelen op een (tussentijdse) top richting de zomer, waarna de beurs in een correctieve (en dus meer volatiele) omgeving terecht zal komen. Of die timing helemaal klopt, is uiteraard koffiedikkijken, maar de ontwikkeling op zichzelf zal naar grote waarschijnlijkheid plaatsvinden.
Ook het moment waarop de volatiliteit zal toenemen, daarvoor bestaan er goede meetinstrumenten op de beurs. De VIX-index lijkt de meest voor de hand liggende tool. Voor wie nog niet bekend is met de VIX, deze index bepaald de bewegelijkheid van een reeks optiecontracten op de S&P 500 index. Doordat de optiemarkten extreem gevoelig zijn voor interne volatiliteit, merk je dit meteen op aan de stand van de VIX, die als een raket omhoogschiet bij de minste correctie. Als de VIX vervolgens een stevige sprong maakt, dan weet je als belegger dat een correctie op de loer ligt.
Bron: Stockcharts.com
Zoals op de bovenstaande grafiek van de VIX-index, over een periode van 20 jaar, eveneens duidelijk wordt, is dat we de historische limieten aan de onderzijde testen. Ook hier is duidelijk af te leiden dat de enige periode dat de VIX zo laag stond, vlak voor de beurscrash van 2008 was. Ook dit is dus zonder meer een goed meetinstrument om (aanstaande) volatiliteit op te speuren.
Uiteraard zijn dit allemaal slechts handvaten om volatiliteit op te sporen, maar ze bieden natuurlijk nooit garantie op. Als belegger moet je alle factoren in de overweging meenemen, maar zo’n houvast kan wel erg goed van pas komen, als niemand nog aan het opletten is. En vandaag bespeuren we wederom een periode van laksheid onder beleggers. Door de onafgebroken stijging op de beurs, voelen vele beleggers zich overspoeld door gelukkig enerzijds, en een onoverwinnelijk gevoel anderzijds. Het zorgt voor een arrogante houding, die meestal een rampzalig gevolg krijgt voor diezelfde beleggers. Je kan je nu beter wat meer terughoudend opstellen, en goed blijven ‘luisteren’ naar de markt. Want vergeet nooit: hoogmoed komt altijd voor de val. Vooral op de beurs.
