Wanneer in een Amsterdamse voetbalkantine niet de eredivisietopper Ajax – PSV, maar de problematiek in Groningen met enige stemverheffing wordt besproken, dan weet je dat er echt iets aan de hand is in het noorden. Dankzij de gasboringen van de Nederlandse Aardolie Maatschappij, die we voor het gemak maar even NAM noemen, zakken de huizen van de Groningers in elkaar, en met het faillissement van aluminiumproducent Aldel gaat ook nog eens een bak werkgelegenheid verloren.
De Groningers zijn boos. Boos om de aardbevingen waarvan de werkelijke oorzaak jarenlang ontkend werd, boos om de werkloosheid door ‘te weinig investering in het gebied’ bijvoorbeeld omdat dat de overheid Aldel ‘failliet liet gaan.’ Diederik Samsom zei tijdens zijn bezoek aan Groningen die boosheid ‘heel goed te begrijpen.’ Wie ben ik dan om die boosheid niet te begrijpen?
In de voetbalkantine in Amsterdam hadden ze minder met de logica van Samsom en de Groningers. Volgens een middenvelder van JOS Watergraafsmeer kun je niet op alle misstanden tegelijk boos zijn. Ik vroeg door:
“Die problemen hebben namelijk nogal wat met elkaar te maken. Waarom ging Aldel failliet? Omdat de concurrentiepositie met de Verenigde Staten ernstig is verslechterd. De energieprijzen zakten in Amerika met zo’n 20 procent, en een aluminiumproducent heeft energie nodig. Heel veel energie. Een belangrijke oorzaak van het zakken van die energieprijzen is dat ze daar in Amerika enorme partijen schaliegas en schalieolie hebben gevonden. En dat gebruiken ze.”
Als ze aan de overkant van de oceaan zoveel goedkoper kunnen produceren, dan is er op een gegeven moment geen beginnen meer aan voor de concurrentie. In feite is Aldel dus failliet gegaan omdat ze in Amerika meer gas uit de grond trekken dan in Groningen. De conclusie is simpel: Óf je klaagt over de gasboringen, óf je klaagt over de werkgelegenheid. Je kunt niet op allebei klagen.
Loepzuiver beargumenteerd, daar had in onze voetbalkantine in ieder geval niemand iets van terug. Ik heb dan ook wel eens slechtere analyses voorbij horen komen op dezelfde plek, bijvoorbeeld over de Eredivisietopper die later op dag gespeeld werd.
Deze week werd het reddingsplan voor Aldel gepresenteerd door een groep ondernemers in de regio Eemsdelta. Daarbij speelt de warmtekrachtcentrale op het Chemiepark in Delfzijl een centrale rol. In feite wordt er gevraagd om staatssteun voor deze centrale. We kunnen namelijk niet opboksen tegen de prijzen in Amerika, en duurzame energie levert nog steeds te weinig op. De reden dat de windmolenbedrijven in Duitsland floreren is dat ze keihard gesubsidieerd worden door de overheid.
Op dit moment ligt de centrale in Delfzijl stil. Het is niet rendabel om te blijven draaien met de huidige omstandigheden. Als Henk Kamp nu van die beloofde 1,2 miljard euro die beschikbaar wordt gesteld voor het herstel van de regio, 200 miljoen stopt in de centrale in Delfzijl, zodat er goedkope én duurzame energie kan worden opgewekt voor Aldel, dan zou het bedrijf zomaar eens gered kunnen zijn.
Als Aldel op die manier een doorstart kan maken, kan de overheid ongetwijfeld een mooie korting bedingen op aluminium van het bedrijf, pri-ma materiaal om de scheuren in de huizen in Loppersum mee te herstellen.
Eureka? Aanstaande zondag leg ik het voor aan het economisch panel in de voetbalkantine. De Hoge Heren In Den Haag moeten dus nog even geduld hebben voordat ze een definitief besluit nemen.
