In de strijd tegen de extremisten van ISIS gaan de VS samenwerken met Iran, hetzelfde land dat volgens diezelfde Amerikanen behoort tot de ‘as van het kwaad’. Iran maakt nu een atoombom, met kennis die is gekocht in Pakistan. Dat land ontwikkelde eind jaren negentig een atoombom met kennis die eind jaren zeventig werd gestolen bij URENCO in Almelo. De Nederlandse regering was hiervan op de hoogte, maar greep niet in. De Amerikaanse regering wilde Pakistan helpen bij het ontwikkelen van een atoombom, als tegenwicht tegen India.
Een van de eerste klokkenluiders die ik als Tweede Kamerlid ontmoette was Frits Veerman, die in de jaren zeventig werkte als technisch fotograaf bij het onderzoeksbureau FDO (VMF-Stork) in Amsterdam. Maar ook bij Ultra Centrifuge Nederland (UCN), een onderdeel van URENCO in Almelo. Veermans baas was de aimabele Pakistaan Abdul Khan, die bij FDO en UCN geheime informatie ontfutselde over ultracentrifuge, nodig voor de ontwikkeling van een atoombom. Veerman meldde de spionage bij de leiding van deze bedrijven en kwam vervolgens in een bizarre situatie terecht: hij werd ontslagen en onder grote druk gezet om zijn mond te houden.
Tegenover Story, dat regelmatig klokkenluiders aan het woord laat, vertelde Veerman over een gesprek dat hij voerde met een rechter-commissaris. Dat gesprek vond plaats in de Bijlmerbajes, waar vijftien man drie dagen lang op Veerman inpraatten. Zij waarschuwden hem dat hij zijn mond moest houden: ‘U bent ontslagen bij FDO omdat u zich teveel heeft bemoeid met Khan. Als u dat niet had gedaan, had u nu een goede baan bij FDO gehad. Het is allemaal uw eigen schuld! Als u dat nog niet begrijpt bent u wel erg dom!’
Nadat Khan de nodige kennis had vergaard bij FDO en UCN kon hij zonder problemen vertrekken naar Pakistan, waar hij uranium ging verrijken voor een atoombom. Nederlandse bedrijven (Philips, Stork) konden sindsdien zonder problemen aan Pakistan materiaal leveren dat voor deze verrijking noodzakelijk was. Kahn verkocht zijn kennis door aan Noord-Korea, Libië, Syrië – en Iran. Daarmee heeft onze regering meegewerkt aan de verspreiding van kennis over atoomwapens. Voor deze internationale handel kreeg Kahn steun van de Nederlander Henk Slebos, die hij als student had ontmoet aan de TU Delft.
Dwongen de Amerikanen de Nederlandse regering mee te werken aan de verspreiding van atoomwapens? Was onze regering gevoelig voor de belangen van Nederlandse bedrijven? Kan onze nucleaire kennis in handen komen van extremisten? We zullen het wel nooit te weten komen. Wat ik wel weet is dat onze regering heeft besloten URENCO te privatiseren, waarna het bedrijf in commerciële handen zal komen. Volgende week spreek ik met minister Blok over deze verkoop. Ik zal de minister vragen hoe hij denkt in de toekomst verspreiding van onze nucleaire kennis te kunnen voorkomen.
Zembla maakte in 2005 een documentaire over het nucleaire netwerk van Kahn en de rol daarin van Slebos.
