Nederlanders gaan te snel en te gemakkelijk naar de dokter. Aldus een kop in de Volkskrant deze morgen. Achter deze moralistische kreet gaat een ernstig misverstand schuil. Nee, u bent geen slappeling. Het is de dokter. Afgelopen week waarschuwden topambtenaren voor de zoveelste keer dat de zorg te duur dreigt te worden. Een waarschuwing aan het adres van de politiek, die momenteel totaal niet bereid lijkt te zijn om serieuze bezuinigingsvoorstellen te doen.
Iedereen is bang voor een verdere vlucht van de kiezers richting SP en PVV, partijen die net doen alsof er niet écht bezuinigd hoeft te worden. De ambtenaren leggen ook uit waar die stijging vandaan komt. ‘Er wordt steeds meer duurdere zorg verleend aan relatief lichtere patiënten.’ Waarop de Volkskrant direct constateert: ‘Oftewel: Nederlanders gaan te snel en te gemakkelijk naar de dokter.’ De schuld ligt dus bij ons, Nederlanders. We zijn een volk van slappelingen en zeurkousen geworden. Voor wie twijfelt: zie de afgang in Charkov. Een eigen bijdrage van 350 euro per jaar moet ons afleren om voor ieder wissewasje naar de huisarts te rennen.
En we geloven het ook nog. Graag zelfs. Als goed christelijk opgevoede natie (rooms of protestants, dat maakt niet uit), zijn we ons bewust van onze hardnekkige neiging tot de zonde. Maar natuurlijk, Den Haag heeft gelijk. We zijn slap. We hebben onze straf verdiend. Maar helaas, deze zelfkastijding, hoe lekker ook, zal niks oplossen.
De topambtenaren hebben gelijk. Duurdere zorg voor lichtere patiënten. Maar dat is niet uw schuld. Dat komt door de dokter. De volksvijanden nummer één, kanker en hart- en vaatziekten, treden voor het overgrote deel op op zeer hoge leeftijd. Daar houden artsen niet van. Tegen die tijd zijn patiënten fysiek zwak, ze hebben vaak tegelijk meerdere kwalen onder de leden en de diagnose wordt daardoor vaak te laat gesteld, waardoor hun kansen op herstel ook al gering zijn. Ondankbaar werk is dat, die ouderen. Echt effectief ingrijpen vereist sterke patiënten en vroege diagnose. Dat is de laatste decennia dan ook het toverwoord. Er is geen kwaal, of er bestaat wel een screeningsprogramma voor. We worden steeds eerder ziek verklaard.
Leuk voor de dokter, zo’n sterke patiënt, daar valt tenminste wat mee te beginnen. En leuk voor de patiënt, die weliswaar nog weinig mankeert en dus een ‘licht’ geval is, maar toch behandeld wordt met het medisch arsenaal dat vroeger alleen voor de zware gevallen werd ingezet. Er zijn ook bedenkelijke neveneffecten. Ten eerste worden nu te veel mensen behandeld die eigenlijk helemaal niet behandeld hadden hoeven worden. Een beetje verhoging van concentratie zus, een klein vlekje hier – laten we het toch maar doen! En dan zijn er dus de kosten. De medische zorg dringt langzaam maar zeker de gezonde wereld binnen. Meer controles, meer diagnoses, meer apparatuur – en dat bij mensen die steeds ‘lichter’ zijn.
Natuurlijk, niemand wil ziek zijn. Wanneer ons aangeraden wordt om langs te komen voor een screening, doen we dat braaf. Maar het is niet die behoefte, het is het steeds grotere aanbod aan controles en screenings dat de kosten opdrijft. Niet onze slapheid, maar die van doktoren. Ze willen zo graag helpen. Ze hebben een hekel aan moeilijke gevallen. Gezonde patiënten, dáár kun je wat mee beginnen!
