Met regelmaat komt het voorstel terug om potentiële mishandelaars, Antillianen of zwakbegaafden en alcoholisten preventief te steriliseren. Je moet niet denken aan de wensmaatschappij die door dit eugenetisch denken ontstaat. Tien jaar geleden was het mijn partijgenote Marjo van Dijken die voorstelde dat sommige mensen maar beter geen kinderen kunnen krijgen: vandaag is het hoogleraar Paul Vlaardingerbroek in de Telegraaf.
Het zijn verschrikkelijke situaties die tot dit soort uitspraken leiden. Moord op kinderen, het onvermogen om kinderen op te voeden, mishandeling, minachting, ontkenning. Geen mens met een hart wil dat dit bestaat. Ouders willen immers van nature het beste voor hun kind, en ouders die hun kinderen mishandelen doen iets tegennatuurlijks. Ieder weldenkend mens vraagt zich af hoe je dit kan voorkomen.
Zeker, als je voorkomt dat ouders waarvan de kans groot is dat ze hun kinderen mishandelen steriliseert, krijgen ze geen kinderen, en is de kans dat ze kinderen (althans, hun eigen kinderen) mishandelen nihil: die zijn er immers niet.
Praktisch gezien alleen al is het niet makkelijk uitvoerbaar. Immers: wie bepaalt op grond van welke criteria wie wel geschikt is om kinderen op te voeden (en dus te krijgen) en wie niet? Met 100% voorspellen is moeilijk, zo niet onmogelijk.
Daar komt bij: wie kan deze beslissingen nemen? Welke mensen kunnen zo goed voorspellen dat nageslacht beter af is als het niet geboren wordt, dan als het wel geboren wordt? En als je ervan uitgaat dat zelfs kinderen die een slecht leven hebben, wel eens goed terecht zouden kunnen komen, waar leg je dan de grens?
En bovendien: op grond van welke criteria neem je de beslissing? Bij welk soort gedrag wil je liever niet dat mensen zich voortplanten? Alleen fysieke mishandeling, of ook psychische? En is er dan een grens te stellen? Welk ander ongewenst nageslacht is er? Depressieve mensen? Antillianen (zoals toenmalig Leefbaarwethouder Marianne van den Anker voorstelde)? Limburgers?
Het achterliggend probleem is: mensen als Vlaardingerbroek hebben een probleem met vervelende dingen die voorkomen, en wil ze vooraf voorkomen. Het leven moet makkelijk en overzichtelijk zijn. En bovenal: rechtvaardig.
De werkelijkheid is: het leven is moeilijk, en soms onrechtvaardig. Er zijn mensen die hun kinderen mishandelen, gehandicapt zijn of een vreemde taal spreken. En ze horen er allemaal bij. Dit betekent niet dat je mensen niet kan aanspreken op hun gedrag, of het zelfs kan dwingen om het te veranderen. Maar het voorstel om op voorhand bepalen wie zich wel en niet mag voortplanten is schandalig.
Vlaardingerbroek wil een wereld waarin alle onrecht is uitgebannen. Hij is bereid daartoe de menselijke integriteit om zeep te helpen. Mensen die zeggen dat dit een ‘moeilijke discussie’ is, hebben ongelijk. Het is een makkelijke discussie, waarbij de standpunten zijn: ofwel je bent voor een eugenetisch correcte maatschappij waarbij alles wat vreemd is uitgebannen is, of je accepteert dat mensen soms kunnen falen.
