Wat is het probleem met de hedendaagse herleving van de ‘racismediscussie’? Dat is dat men artikel 1 van de grondwet opvat als een beschrijving van de werkelijkheid en niet als een norm. Hoe vreemd het misschien ook mag klinken dat het zó eenvoudig is, maar echt, zo eenvoudig is het. Minister Ollongren en anderen die Yernaz Ramautarsing de maat willen nemen op grond van vermeend racisme maken de elementaire fout dat zij denken dat artikel 1 van de grondwet ons een beschrijving geeft van de werkelijkheid. Dat geeft het niet, want het formuleert een norm, een norm dat mensen niet ongelijk behandeld mogen worden hoewel zij wellicht feitelijk op allerlei punten wel ongelijk zijn.
Er is een groot verschil tussen enerzijds onderzoek naar hoe de wereld in elkaar zit en anderzijds normstelling over welke rechten mensen precies hebben.
Het kan zijn dat de psychologie uitwijst dat vrouwen gemiddeld intelligenter zijn dan mannen. Maar dat betekent niet dat mannen daarom minderwaardig zijn aan vrouwen, of dat men mannen rechteloos zou moeten maken
Het kan ook zijn dat psychologisch onderzoek uitwijst dat Aziaten gemiddeld intelligenter zijn dan Europeanen of Afrikanen. Dat betekent echter nog niet dat daaraan verschillende rechten verbonden behoeven te worden.
Hoe de wereld in elkaar zit, bepaalt de wetenschap. Welke rechten mensen hebben, bepaalt de wet en de moraal.
Het probleem ontstaat wanneer mensen die twee dingen met elkaar gaan vermengen. Dan ontstaat het volgende beeld:
“Ik vind het onaanvaardbaar dat de aarde niet het middelpunt van het universum is, dus heeft Galileo ongelijk.
Ik vind het een onprettig idee dat mensen hun wortels hebben in het dierenrijk, dus Darwin mag niet worden onderwezen.
Het lijkt mij een naar idee dat criminaliteit door iets anders dan sociale factoren wordt bepaald, dus Buikhuisen moet maar van de universiteit verbannen worden.”
Oké, nu even adem halen. Ditzelfde geldt voor opmerkingen over nationaliteit, ras, cultuur, etniciteit etc. en intelligentie. Of een verband bestaat tussen intelligentie enerzijds en nationaliteit, ras, cultuur en etniciteit anderzijds, is het terrein van de wetenschap. Daar heeft artikel 1 grondwet helemaal niets te zoeken. Artikel 1 grondwet kan ook helemaal niet voorspellen hoe dat onderzoek zal uitpakken. Het is naïef om te denken dat Onze Lieve Heer een wereld heeft geschapen die precies zo in elkaar zit als wij zouden wensen dat die in elkaar zit.
Nu zou het kunnen dat minister Ollongren en Jesse Klaver in hun vrije tijd een geweldige studie hebben gemaakt van het onderwerp ‘ras’ en intelligentie. Dat zij daarover alle onderzoeken hebben gelezen die daarover gedaan zijn en dat zij kunnen aantonen dat Yernaz Ramautarsing allerlei verkeerde dingen heeft gesuggereerd. Goed, dat staat hen vrij. Maar wat men op basis van de uitspraken die zij hebben gedaan moet vrezen, is dat zij denken dat zij met artikel 1 in de hand een sleuteltje hebben waarmee zij dingen weten die zij helemaal niet bestudeerd hebben.
