Tot aan het WK van 2010 gebeurde er altijd wel wat in de voorbereiding van het Nederlands elftal. Ruud Gullit die in 1994 vlak voor het WK vaarwel zegde. De vermeende tweestrijd tussen blank en zwart aan het einde van de jaren negentig. Marco van Basten die te onervaren zou zijn als bondscoach in 2006.
Brandje
Het werd vaak gezegd: zonder brandje in de voorbereiding is het Nederlands elftal niet in staat om te presteren. Tot Bert van Marwijk aan het roer kwam. In de voorbereiding op Zuid-Afrika werden vrouw en kinderen van harte uitgenodigd om in de achtertuin van het Hilton een balletje te komen trappen. De sfeer werd gemoedelijk en losjes genoemd. Alsof de kroonprinsen van het Nederlandse voetbal zonder de warmte en gezelligheid van het thuisfront niet optimaal konden presteren.
Nu zijn we aanbeland in Krakow, waar Van Marwijk en zijn ploeg de kroon op hun vierjarige samenwerking willen zetten. Van een rel is vooralsnog geen sprake, nadat Van Persie toevalligerwijs twee keer het net vond tegen de stappers uit Noord-Ierland, die met hun lijven en hoofden meer op de Wallen rondliepen dan in de ArenA.
De rust in aanloop van het WK 2010 deed het elftal van Van Marwijk kennelijk veel goed, gekeken naar het uiteindelijk resultaat. Diep verborgen in een luxe compound werd gezamenlijk de focus bepaald, die leidde tot gevleugelde uitspraken als “We hebben maar één doel” en “Wij zijn één hechte familie”.
Klucht
Het voetbalteam dat Nederland op een WK vertegenwoordigt spreekt het volk dus toe. Alsof Dirk Kuijt op een persconferentie het gezin als hoeksteen van de samenleving aanprijst. Dat hij zonder Noelle, Roan Dirk, Jorden Giovanni en Aiden Benyamin niet in staat zou zijn om onvermoeibaar over de rechterflank te rennen. Zolang hij tussen de bedrijven door maar het publiek in kan spieden of zij hun pappa mooie pirouettes zien draaien waar zij later vol trots over kunnen vertellen.
Een persoptreden van het Nederlands elftal is tegenwoordig verworden tot een klucht die het groepsgevoel moet bewaken. Hoewel er iets te zeggen valt voor het versterken van de teamcohesie, is het frappant dat wij als trouwe volgers tegenwoordig zo weinig meer horen over essentiële stappen in het groepsproces. Wie ligt bijvoorbeeld met wie op de kamer? Het maakt nogal wat uit of Ibrahim midden in de nacht Arjen uit zijn slaap houdt omdat hij niet weet aan welke kant van de hotelkamer Mekka ligt. “Hé Arjen, sorry man, heb jij toevallig een kompas op je iPhone?” Misschien in dat geval toch beter om Ibi samen met Khalid op één kamer te leggen.
Al dit soort zaken worden binnenskamers gehouden, onder het mom van ‘een optimale voorbereiding is essentieel voor het groepsgevoel’. Terwijl het nu juist zo interessant zou zijn om Bert bij een persconferentie van de noodzakelijke tips te voorzien. “Bert, klopt het dat Jetro ‘s avonds niet even naar zijn moeder mag bellen omdat hij anders wordt gepest in het rondootje de volgende morgen?” In dat geval zou het toch wenselijk zijn om de moeder van Jetro naar Krakow te vliegen en hij stiekem een rendez-vous met haar kan hebben zonder dat Wesley en zijn kornuiten daarachter komen.
Ideale voorbereiding
Als het gaat om de ideale voorbereiding en het groepsgevoel zijn er toch een aantal noodzakelijke dingen waar aan gedacht moet worden. Zet je jonge leeftijdsgenoten met elkaar op één kamer of is de kans dan te groot dat ze tot vier uur ‘s nachts zitten te gamen? Welke activiteiten worden er überhaupt ondernomen om het groepsgevoel te versterken? Als er verder niets anders bedacht kan worden dan familie en vrienden in te vliegen voor een gezellig middagje keuvelen of een winkelcentrum af te zetten, dan vraag ik me toch sterk af of de begeleidingsstaf wel verstand heeft van zaken die de teamprestatie ondersteunen in plaats van ondermijnen.
Maar hier krijgt het publiek geen inzicht in. De mogelijkheid om een kijkje te krijgen achter de schermen is tegenwoordig zorgvuldig ingedamd. Brandjes zijn er over het algemeen om de boel wat op te laaien. Ik vraag mij af of het Nederlands elftal in de loop van de komende weken genoeg heeft aan alleen zichzelf, zonder input of bemoeienissen van buitenaf. Of is het misschien toch nodig dat de buitenwereld wat energie pompt in bijvoorbeeld Wilfred Bouma.
Als hij aan de bak moet, is het toch wel degelijk van belang dat hij rent alsof de duivel hem op zijn hielen zit. Wat mij betreft laat Bert van Marwijk ons zo snel mogelijk weten dat Wilfred vandaag bij de versbereide Italiaanse maaltijd op de grote tafel sprong met de mededeling: “En nu pruim ik dit niet meer! Het is of de kok eruit, of ik eruit!” Mogelijk is er geen idealere voorbereiding denkbaar.
Matthijs Kruk is sportpsycholoog bij Sportgeest in Amsterdam en publiceerde eerder wetenschappelijke artikelen en columns in diverse sportmedia. Komende sportzomer schrijft Kruk wekelijks over de psychologische aspecten in de sport.
