Links en elitair. De laatste jaren zijn er betrekkelijk veel leukere dingen om te zijn. We zijn plucheplakkers, potverteerders en we zijn er op uit om Henk en Ingrid een poot uit te draaien. Bijvoorbeeld door hun zuur verdiende geld uit te geven aan zielige kindjes in Afrika of die potverterende Grieken die de hele dag maar in de zon liggen te vegeteren. De elite snapt niet meer wat degelijke oplossingen voor de vraagstukken van deze tijd zijn. Dat is althans het algemene sentiment van de gemiddelde ‘hardwerkende’ Nederlander met populistische inborst.
Boze boeren met hooivorken
Afgunst van het volk op de elite is van alle tijden en alle plekken op aarde. Wie macht verwerft, vindt bijna zonder uitzondering een figuurlijke groep boze boeren met hooivorken tegenover zich. In de tegenwoordige tijd versterkt onze cultuur dat gegeven alleen maar – door het toegenomen individualisme is men immers steeds minder bereid om dingen te accepteren die slecht zijn voor het individu, maar goed voor de collectieve gemeenschap. Men wil niet meer dat anderen over hun portemonnee beslissen. Men wil méér – meer besteedbaar inkomen om een auto te kopen die net iets duurder is dan die van de buurman, meer vrijheid om een sigaretje op te steken zonder die irritante accijnzen. Via de overheid een ander helpen is steeds minder vanzelfsprekend en al helemaal als het om een ander in een ander land gaat.
De enige groep die nog tussen de beschaving en het beschaving afbrekende effect van individualisering instaat, is de linkse elite. Met afnemend succes slaagt de linkse elite er in de steeds minder populaire beschaving in stand te houden. Dat is moeilijk: impopulaire maatregelen steunen leidt in onze parlementaire democratie immers tot minder macht. GroenLinks, een linkse elite partij bij uitstek, wordt inmiddels gehalveerd in de peilingen. Waar het bij peilingen natuurlijk ook deels om personen en beeldvorming draait, heeft dat waarschijnlijk ook te maken met het steunen van een beschavingsagenda die in populariteit af blijft nemen. Natuur, sociale voorzieningen en ontwikkelingssamenwerking vinden we te duur – liever houden we genoeg geld over voor een mooie skivakantie met de kerst.
Saamhorigheid als kern van de welvarendheid
Laten we onszelf herinneren wat de beschaving ons gebracht heeft. We hoeven niet langer maandelijks naar het front om een lokale oorlog uit te voeren en we worden niet meer op de brandstapel gezet als we vrouw zijn, een pukkel op ons neus hebben en iets te vaak met een bezemsteel in ons hand worden gespot. Armen belanden niet meer in grote getallen op straat, maar krijgen onderdak en eten. Wie zware tegenslag in zijn leven te verduren krijgt, wordt tegenwoordig door de samenleving opgevangen. Dat hebben we in de loop van de eeuwen zo bedacht, omdat onze samenhorigheid de kern is van onze welvarendheid en macht ten aanzien van alle andere levensvormen op deze planeet. Beschaving is dus van onschatbare waarde, wat het des te curieuzer maakt dat de linkse elite haast de enige groep lijkt te zijn die nog bereid is om daar voor te strijden.
Het begint bij een nieuw stukje zelfvertrouwen en trots. Ondanks de maatschappelijke opinie tegen de stroming in roeien en opkomen voor het belang van een ander verdient meer lof dan het de afgelopen jaren heeft geoogst. Links en elitair zijn – een mooiere geuzennaam is er eigenlijk niet. Draag hem met trots en geloof weer in de kracht van verder kijken dan je neus lang is.
Giel van der Steenhoven is oud-bestuurslid van DWARS en trots lid van de linkse elite
CC-foto: Region Roussillon
