“Ik doe mee aan die proef, maar nu vraag ik me af of ik een slet ben.” Aan het woord was een hoogopgeleide homoseksuele man van rond de veertig die meedoet aan een Amsterdamse proef met zogeheten PrEP-pillen. Dit zijn pillen die tegen hiv-besmetting kunnen beschermen. Hij deed zijn uitspraak tijdens het D66-café bij de Gay Pride over ‘het stigma rond hiv’. Het woord ‘slet’ viel wat onverwachts, maar het waarom werd al snel duidelijk: alleen homo’s met sterk wisselende seksuele contacten kunnen aan de proef meedoen.
Een jongen meldde dat hij graag aan de proef wilde meedoen maar dat hij niet was toegelaten. Of hij onvoldoende wisselende contacten had bleef onduidelijk. Hij had er wel erg veel zin in om het ‘onveilig’ te kunnen gaan doen. Hij is waarschijnlijk niet de enige teleurgestelde homo: er hebben zich ruim 550 homomannen aangemeld voor de proef, terwijl er maar voor 370 mannen plaats is. De meeste hiv-infecties vinden plaats bij homo-mannen.
Enige tijd geleden besteedde De Volkskrant een artikel aan de proef. NRC deed dat afgelopen week ook (Blendle-link). Beide artikelen zijn gebalanceerd met voors en tegens. Maar met name De Volkskrant is kritisch: de effectiviteit van de pillen staat vast, maar de proef is duur terwijl het gaat om vermijdbaar gedrag. Condooms worden gratis uitgedeeld, maar de proef kost 7000 euro per homo-man per jaar. De proef duurt drie jaar. “Waarom zouden homo-mannen geen condoom kunnen gebruiken?” vraagt een arts in het artikel zich af.
Er kwam al snel een reactie op de website van Hello Gorgeous, een blad dat probeert de beeldvorming rond hiv-geïnfecteerde mannen te verbeteren. De vraag van de arts werd daarin niet beantwoord. Wel zou het Volkskrant-artikel ‘stigmatiserend’ zijn omdat erin wordt gesteld dat de doelgroep bestaat uit mannen die veel onveilige seks hebben. Het zou volgens de schrijvers kunnen dat homomannen nu niet meer deel willen nemen aan de proef omdat ze bang zijn voor ‘slet’ te worden uitgemaakt. Of iemand zich uit de proef terugtrok vanwege het Volkskrant-artikel is niet bekend.
Beeldvorming is kennelijk een probleem. Dus hoe zou het gaan met die beeldvorming als deze pillen straks breed worden ingevoerd? Stel dat de proef mooie resultaten laat zien en homomannen met wisselende seksuele contacten deze pillen bij hun huisarts kunnen aanvragen. Hoe zou dat in de praktijk gaan? Laten we het voorbeeld nemen van de academisch opgeleide veertiger uit het D66-café. Wat zou er gebeuren als hij naar zijn huisarts gaat om deze pillen te vragen? Zou hij ze krijgen?
Huisartsen in Nederland zien de homomannen al aankomen. De conversatie zal kort zijn:
Homoman: “Ik wil graag Prep-pillen.”
Huisarts: “Waarom wilt u dat?”
Homoman: “Ik heb veel wisselende seksuele contacten.’”
Huisarts: “Doet u het veilig?”
Homoman: “Niet altijd.”
Huisarts: “Waarom doet u dat niet?”
Homoman: “Eh…”
Je hebt niet veel kennis van de gezondheidszorg nodig om te weten dat een arts in veel gevallen die pillen niet gaat geven. Ze zijn medisch niet noodzakelijk, want ze zijn niet nodig om van iets te genezen of om te overleven. Er is wel enige overeenkomst met euthanasie: daar wordt regelmatig om gevraagd, maar dit verzoek wordt niet altijd ingewilligd. Het gaat namelijk niet om een medisch noodzakelijke behandeling, al denkt de betrokkene daar anders over. Artsen zijn niet ingehuurd om allerlei niet-medisch noodzakelijke verzoeken in te willigen.
De enige homomannen die deze pillen steevast zullen krijgen zijn mannen die echt geen condooms kunnen gebruiken. Dat zijn homo’s waarvan vaststaat dat ze totaal labiel of ontoerekeningsvatbaar zijn. Maar zelfs dan blijft de vraag of als mannen geen condoom kunnen omdoen zij wel in staat zijn consequent pillen te slikken.
Als veel homo’s deze pillen straks nodig gaan hebben, is dat ‘in de beeldvorming’ wel een probleem: velen zullen tot de conclusie komen dat er iets heel ernstigs mis is met de roze geestelijke gezondheid.
Chris Aalberts gaat in september naar Brussel voor ThePostOnline. Je kunt via crowdfunding nog steeds bijdragen aan zijn reportages. Je bijdrage wordt zeer op prijs gesteld. Zie voor meer informatie: Yournalism.nl.
